Tầm quan trọng của kiểm toán tuân thủ

Bạn có biết rằng kiểm toán tuân thủ là một trong những yếu tố quan trọng để đảm bảo hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp được hiệu quả, an toàn và pháp lý? Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn về khái niệm, mục đích, phạm vi, lợi ích và tác hại của kiểm toán tuân thủ, cũng như khuyến nghị cách thực hiện kiểm toán tuân thủ định kỳ.

Kiểm toán tuân thủ là gì và mục đích

Kiểm toán tuân thủ (Compliance Audit) là loại kiểm toán nhằm để xem xét đơn vị được kiểm toán có tuân thủ các qui định mà các cơ quan có thẩm quyền cấp trên hoặc cơ quan chức năng của Nhà nước hoặc cơ quan chuyên môn đề ra hay không. Mục đích của kiểm toán tuân thủ là đánh giá xem doanh nghiệp được kiểm toán có tuân thủ các qui trình, luật lệ hay qui định mà doanh nghiệp phải chấp hành hay không.

Phạm vi kiểm toán tuân thủ

Phạm vi kiểm toán tuân thủ cũng khá linh hoạt. Nó có thể là việc tuân thủ các qui tắc do các cơ quan Nhà nước cấp trên đề ra, như kiểm tra đánh giá về việc tuân thủ các qui định về thuế, bảo hiểm, bảo vệ môi trường, bảo vệ người lao động … hoặc việc tuân thủ những qui định do người quản lí cấp trên trong đơn vị đề ra, hoặc nó còn là việc tuân thủ các qui định của cơ quan chuyên môn đề ra như việc tuân thủ những những qui trình và thủ tục giải ngân của kho bạc nhà nước, việc tuân thủ các điều kiện và thủ tục vay vốn của ngân hàng…

Quy trình kiểm toán tuân thủ bao gồm các bước sau:

• Xác định các qui định, chuẩn mực, tiêu chuẩn liên quan đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
• Xác định các rủi ro liên quan đến việc không tuân thủ các qui định trên.
• Thiết lập kế hoạch kiểm toán, phương pháp kiểm tra, phạm vi và phương tiện kiểm toán.
• Thực hiện kiểm tra, thu thập và phân tích các bằng chứng.
• Đưa ra kết luận và báo cáo kết quả kiểm toán, đề xuất các biện pháp khắc phục và cải thiện.

Lợi ích của kiểm toán tuân thủ

Kiểm toán tuân thủ mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, bao gồm:

• Giúp đảm bảo hoạt động kinh doanh tuân thủ pháp luật, tránh các hình phạt, tiền phạt, kiện tụng hay thu hồi giấy phép kinh doanh.
• Hạn chế rủi ro và thiệt hại do không tuân thủ, như mất khách hàng, mất uy tín, mất cơ hội hợp tác, mất cạnh tranh…
• Nâng cao hiệu quả quản trị, điều hành doanh nghiệp, tăng cường sự minh bạch, trách nhiệm và tin cậy của các bên liên quan.

Một ví dụ thực tế về lợi ích của kiểm toán tuân thủ là trường hợp của công ty TNHH MTV Thương mại Dịch vụ Tổng hợp Thành Đạt. Theo tờ báo [Báo Pháp Luật TP.HCM], công ty này đã được kiểm toán tuân thủ về việc chấp hành các qui định về thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) trong năm 2020. Kết quả kiểm toán cho thấy công ty này đã tuân thủ đầy đủ các qui định về khai báo, nộp và quyết toán thuế, không có sai sót hay vi phạm nào. Nhờ vậy, công ty này đã tiết kiệm được chi phí và thời gian cho việc giải quyết các vấn đề liên quan đến thuế, cũng như tăng được uy tín và niềm tin của khách hàng và đối tác.

Tác hại khi không kiểm toán tuân thủ

Ngược lại, khi không kiểm toán tuân thủ, doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với nhiều tác hại, bao gồm:

• Khó phát hiện các sai phạm, vi phạm pháp luật, dễ bị lợi dụng hoặc gian lận bởi các nhân viên hay bên thứ ba.
• Có thể dẫn đến các hình phạt, chế tài, như tiền phạt, thu hồi giấy phép kinh doanh, ngừng hoạt động, truy tố hình sự…
• Ảnh hưởng đến uy tín và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, làm mất khách hàng, đối tác, cơ hội kinh doanh…

Một ví dụ thực tế về tác hại khi không kiểm toán tuân thủ là trường hợp của công ty TNHH MTV Dịch vụ Bảo vệ An Ninh Thăng Long. Theo tờ báo [Báo Lao Động], công ty này đã bị kiểm tra và phát hiện có nhiều vi phạm về việc không tuân thủ các qui định về thuế VAT và TNDN trong năm 2019. Công ty này đã khai báo sai số liệu thuế, không nộp đầy đủ thuế theo quy định, không lập sổ sách kế toán… Do đó, công ty này đã bị xử phạt hành chính gần 2 tỷ đồng, bị truy thu và phạt chậm nộp thuế gần 4 tỷ đồng. Ngoài ra, công ty này còn bị cơ quan thuế tố cáo tội trốn thuế, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước. Công ty này đã lập các hóa đơn giả, khống chế doanh thu, chi phí, lợi nhuận để trốn thuế VAT và TNDN.

Ngoài ra, công ty này còn bị cơ quan thuế tố cáo tội trốn thuế, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước. Theo tờ báo Báo Lao Động, công ty này đã lập các hóa đơn giả, khống chế doanh thu, chi phí, lợi nhuận để trốn thuế VAT và TNDN. Công ty này cũng đã không thực hiện nghĩa vụ nộp thuế cho các nhân viên bảo vệ của mình. Cơ quan thuế đã đề nghị cơ quan điều tra vào cuộc, xử lý hình sự công ty này và các cá nhân liên quan.

Đây là một ví dụ rõ ràng về tác hại khi không kiểm toán tuân thủ. Nếu công ty này đã thực hiện kiểm toán tuân thủ định kỳ, họ có thể phát hiện và khắc phục các sai sót, vi phạm trong kế toán và thuế một cách kịp thời, tránh bị xử phạt nặng nề và mất uy tín. Tôi hy vọng bạn đã hiểu được ý nghĩa của kiểm toán tuân thủ qua bài viết này.

Kết luận

Qua bài viết trên, chúng ta có thể thấy rằng kiểm toán tuân thủ là một hoạt động cần thiết và quan trọng đối với doanh nghiệp. Kiểm toán tuân thủ giúp doanh nghiệp đảm bảo tuân thủ các qui định pháp luật, hạn chế rủi ro và thiệt hại, nâng cao hiệu quả quản trị và uy tín kinh doanh. Ngược lại, khi không kiểm toán tuân thủ, doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với nhiều tác hại, từ tiền phạt, thu hồi giấy phép, đến mất khách hàng, đối tác, cơ hội kinh doanh.

Vì vậy, chúng tôi khuyến nghị các doanh nghiệp nên có kế hoạch và thực hiện kiểm toán tuân thủ định kỳ, để đảm bảo hoạt động kinh doanh được an toàn và hiệu quả. Nếu bạn cần sự hỗ trợ chuyên nghiệp trong việc kiểm toán tuân thủ, bạn có thể liên hệ với MAN – Master Accountant Network, một công ty chuyên cung cấp các dịch vụ kiểm toán, kế toán, tư vấn thuế và tài chính cho các doanh nghiệp. MAN sẽ giúp bạn kiểm tra và đánh giá mức độ tuân thủ của doanh nghiệp, đề xuất các giải pháp khắc phục và cải thiện, cũng như hướng dẫn bạn cách tuân thủ các qui định mới nhất.