Báo cáo kế toán bắt buộc theo quý và năm doanh nghiệp cần nắm rõ

Quy định về báo cáo kế toán bắt buộc theo quý và năm là một phần cốt lõi trong hệ thống quản trị tài chính kế toán doanh nghiệp tại Việt Nam. Việc tuân thủ đúng các loại báo cáo theo quy định không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn đảm bảo tính minh bạch, hỗ trợ kiểm toán, thanh tra và ra quyết định quản trị hiệu quả.

Theo Luật Kế toán số 88/2015/QH13, tất cả các doanh nghiệp phải lập và trình bày báo cáo tài chính định kỳ nhằm phục vụ công tác giám sát, quản lý nhà nước và đánh giá hoạt động kinh doanh.

Báo cáo tài chính năm: Nghĩa vụ không thể thiếu với mọi doanh nghiệp

Báo cáo tài chính năm là báo cáo tổng hợp tình hình tài chính và kết quả kinh doanh trong một năm tài chính. Theo Điều 29 Luật Kế toán, tất cả doanh nghiệp đều phải lập báo cáo tài chính năm và gửi cho cơ quan thuế chậm nhất là ngày thứ 90 kể từ ngày kết thúc năm tài chính.

Thông tư 200/2014/TT-BTC (đối với doanh nghiệp lớn) và 133/2016/TT-BTC (doanh nghiệp nhỏ và vừa) quy định rõ cấu trúc bộ báo cáo tài chính năm, bao gồm:

• Bảng cân đối kế toán
• Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
• Thuyết minh báo cáo tài chính

Riêng doanh nghiệp nhà nước, công ty đại chúng hoặc đơn vị có vốn đầu tư nước ngoài, còn phải nộp thêm báo cáo tài chính hợp nhất và được kiểm toán độc lập theo yêu cầu tại Luật Kiểm toán độc lập số 67/2011/QH12.

Báo cáo thuế GTGT theo quý và năm: Liên quan trực tiếp đến nghĩa vụ ngân sách

Theo Thông tư 80/2021/TT-BTC, việc khai thuế giá trị gia tăng (GTGT) có thể theo tháng hoặc quý, tùy theo doanh thu năm liền trước. Cụ thể:

• Doanh nghiệp có tổng doanh thu dưới 50 tỷ đồng được khai theo quý.
• Doanh nghiệp có doanh thu trên 50 tỷ đồng phải khai thuế theo tháng.

Tuy nhiên, dù khai theo tháng hay quý thì cuối năm, doanh nghiệp vẫn phải lập tờ khai quyết toán thuế GTGT năm, phục vụ việc tổng hợp, đối chiếu và làm cơ sở cho kiểm tra sau hoàn thuế, nếu có.

Báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn và chứng từ điện tử

Từ khi áp dụng hóa đơn điện tử toàn quốc theo Nghị định 123/2020/NĐ-CP, các doanh nghiệp có trách nhiệm lập báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn theo định kỳ quý. Mẫu báo cáo là BC26/AC, gửi qua cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế trước ngày 30 của tháng đầu quý tiếp theo.

Đối với hóa đơn điện tử không có mã của cơ quan thuế, doanh nghiệp cần đảm bảo hệ thống kỹ thuật đáp ứng quy định tại Thông tư 78/2021/TT-BTC, đồng thời thực hiện việc lập báo cáo định kỳ về tình hình phát hành và sử dụng hóa đơn theo quy định.

Báo cáo tình hình lao động và BHXH: Tính pháp lý cao và chịu kiểm tra thường xuyên

Doanh nghiệp có trách nhiệm định kỳ báo cáo tình hình sử dụng lao động theo Thông tư 23/2014/TT-BLĐTBXH, gửi về Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội địa phương. Thời hạn nộp là trước ngày 25 tháng đầu quý tiếp theo.

Đối với BHXH, theo quy định tại Luật BHXH sửa đổi năm 2024 (hiệu lực từ 01/01/2025) và hướng dẫn tại các Quyết định của BHXH Việt Nam, doanh nghiệp phải:

• Lập tờ khai tham gia BHXH theo mẫu D02-TS
• Nộp báo cáo tình hình đóng BHXH theo tháng hoặc quý tùy theo quy mô
• Cập nhật thông tin biến động (tăng/giảm lao động) trong vòng 10 ngày làm việc

Việc nộp chậm hoặc sai báo cáo có thể dẫn đến bị truy thu hoặc phạt vi phạm hành chính theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP, với mức phạt lên đến 75 triệu đồng.

Báo cáo quyết toán thuế TNDN và TNCN: Bắt buộc nộp theo năm

Hai loại báo cáo quan trọng doanh nghiệp phải nộp cuối năm là:

• Tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) theo mẫu 03/TNDN
• Tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) theo mẫu 05/QTT-TNCN

Hạn nộp là chậm nhất ngày thứ 90 sau năm tài chính (theo Điều 44 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14). Doanh nghiệp cần rà soát chi phí, doanh thu, phân bổ lỗ, trích lập quỹ… theo quy định tại Thông tư 78/2021/TT-BTC để lập báo cáo trung thực, chính xác.

Nếu doanh nghiệp có giao dịch liên kết, cần nộp thêm:

• Hồ sơ xác định giá giao dịch liên kết
• Báo cáo lợi nhuận liên quốc gia (nếu thuộc nhóm công ty đa quốc gia)

Chi tiết về các loại hồ sơ giao dịch liên kết bạn có thể tham khảo tại đây: https://man.net.vn/dich-vu-kiem-toan/

Các biểu mẫu kế toán nội bộ cần duy trì định kỳ

Bên cạnh nghĩa vụ nộp cho Nhà nước, doanh nghiệp cần duy trì hệ thống báo cáo kế toán nội bộ để phục vụ công tác quản trị:

• Báo cáo phân tích chi phí – lợi nhuận theo sản phẩm
• Báo cáo dòng tiền ngắn hạn và dài hạn
• Báo cáo công nợ khách hàng, nhà cung cấp
• Báo cáo tồn kho, khấu hao tài sản cố định

Việc xây dựng hệ thống báo cáo quản trị theo quý – năm không chỉ giúp doanh nghiệp theo dõi hiệu quả hoạt động mà còn là cơ sở đánh giá hiệu suất nhân sự, xây dựng chiến lược kinh doanh linh hoạt.

Vai trò của dịch vụ kiểm toán và kế toán trong việc lập báo cáo định kỳ

Việc thuê ngoài dịch vụ kế toán – kiểm toán giúp doanh nghiệp đảm bảo các báo cáo kế toán bắt buộc theo quý và năm được lập đúng chuẩn, đúng hạn và có sự kiểm soát rủi ro về thuế. Dịch vụ chuyên nghiệp sẽ giúp:

• Rà soát tính đầy đủ, hợp lệ của hồ sơ kế toán
• Tối ưu thời gian và chi phí hành chính
• Tư vấn xử lý các điểm vướng trong quá trình lập báo cáo thuế, tài chính

Tham khảo thêm dịch vụ chuyên nghiệp tại Master Accountant Network – MAN: https://man.net.vn/dich-vu-kiem-toan/

Một số văn bản pháp lý liên quan

Luật Kế toán 88/2015/QH13: Là nền tảng pháp lý cơ bản quy định trách nhiệm lập, trình bày, công khai và lưu trữ báo cáo kế toán, áp dụng cho mọi loại hình doanh nghiệp tại Việt Nam.

Thông tư 200/2014/TT-BTC: Áp dụng cho doanh nghiệp lớn, quy định hệ thống tài khoản kế toán, mẫu báo cáo tài chính và hướng dẫn lập báo cáo chi tiết theo chế độ kế toán doanh nghiệp.

Thông tư 133/2016/TT-BTC: Áp dụng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, đưa ra chế độ kế toán đơn giản hơn, giảm tải thủ tục và tinh giản hệ thống báo cáo nhưng vẫn đảm bảo yêu cầu pháp lý.

Thông tư 78/2021/TT-BTC: Hướng dẫn thực hiện Luật Quản lý thuế liên quan đến thuế TNDN, TNCN, hóa đơn điện tử, hồ sơ giao dịch liên kết và quyết toán thuế hàng năm.

Nghị định 123/2020/NĐ-CP: Quy định chi tiết về hóa đơn, chứng từ điện tử, trong đó có trách nhiệm lập báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn, nộp đúng thời hạn và theo đúng mẫu biểu.

Luật BHXH 2024 (có hiệu lực từ 01/01/2025): Cập nhật nhiều quy định mới về quản lý, báo cáo và kiểm soát việc đóng – hưởng BHXH, yêu cầu doanh nghiệp báo cáo minh bạch và đúng hạn.

Để cập nhật nhanh các thay đổi và được hỗ trợ chuyên sâu, bạn có thể theo dõi thông tin từ Website Chính phủ Việt Nam: https://chinhphu.vn/

Kết luận

Báo cáo kế toán bắt buộc theo quý và năm là nghĩa vụ tài chính không thể thiếu trong bất kỳ doanh nghiệp nào, dù quy mô lớn hay nhỏ. Việc lập đúng, đủ và đúng hạn các loại báo cáo không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật mà còn tạo dựng nền tảng tài chính minh bạch – nền tảng cho phát triển bền vững. Đừng để thiếu sót trong báo cáo kế toán trở thành rủi ro pháp lý cho doanh nghiệp bạn.

Nếu bạn cần hỗ trợ chuẩn hóa hệ thống báo cáo kế toán và kiểm toán, hãy liên hệ với đội ngũ chuyên gia tại MAN – Master Accountant Network: https://man.net.vn/dich-vu-kiem-toan/