Tạm ngừng Công văn 8073 về việc bán ngoại tệ có phải xuất hóa đơn

Việc doanh nghiệp bán ngoại tệ cho ngân hàng là giao dịch tài chính phổ biến, nhưng lại gây ra nhiều tranh cãi về nghĩa vụ xuất hóa đơn. Sự phức tạp càng tăng cao khi cơ quan thuế tạm ngừng Công văn 8073 gây hoang mang cho doanh nghiệp. Bài viết này sẽ đi thẳng vào vấn đề, phân tích rõ ràng 2 trường hợp cụ thể:

1. Tổ chức kinh doanh ngoại tệ phải xuất hóa đơn GTGT “Không chịu thuế”
2. Doanh nghiệp thông thường KHÔNG phải xuất hóa đơn.

Đồng thời, chúng tôi sẽ giải đáp chi tiết về các quy tắc ủy nhiệm lập hóa đơn điện tử mới nhất, giúp bạn tuân thủ đúng luật thuế và tránh rủi ro không đáng có.

Doanh nghiệp bán ngoại tệ cho ngân hàng có phải xuất hóa đơn không?

Đây là vấn đề cốt lõi gây ra sự mâu thuẫn trong thực tế áp dụng. Để có câu trả lời, chúng ta cần xem xét nguyên tắc chung về hóa đơn và các hướng dẫn cụ thể từ cơ quan thuế.

Nguyên tắc chung về lập hóa đơn theo quy định pháp luật

Theo quy định chung, nghĩa vụ lập hóa đơn phát sinh khi có hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ:

• Nghĩa vụ lập hóa đơn: Căn cứ khoản 1 Điều 4 Nghị định 123/2020/NĐ-CP (được sửa đổi bởi điểm a khoản 3 Điều 1 Nghị định 70/2025/NĐ-CP), khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, người bán phải lập hóa đơn để giao cho người mua.
• Thời điểm lập hóa đơn đối với hoạt động ngoại hối: Khoản 4 Điều 9 Nghị định 123/2020/NĐ-CP (sửa đổi bởi khoản 6 Điều 1 Nghị định 70/2025/NĐ-CP) quy định:
  • Đối với hoạt động đại lý đổi ngoại tệ, hoạt động cung ứng dịch vụ nhận và chi, trả ngoại tệ của tổ chức kinh tế của tổ chức tín dụng, thời điểm lập hóa đơn là thời điểm đổi ngoại tệ, thời điểm hoàn thành dịch vụ nhận và chi trả ngoại tệ.

Quy định này áp dụng rõ ràng cho các tổ chức tín dụng hoặc tổ chức kinh tế được cấp phép thực hiện các hoạt động dịch vụ liên quan đến ngoại tệ.

Sự mâu thuẫn từ các Công văn hướng dẫn và quyết định tạm ngừng

Trong thực tế, việc một doanh nghiệp thông thường (không phải tổ chức tín dụng) bán ngoại tệ thu được từ hoạt động xuất khẩu cho ngân hàng có được xem là “bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ” hay là một “giao dịch tài chính” sẽ quyết định nghĩa vụ xuất hóa đơn.

Do Thuế tỉnh Đồng Nai đã ban hành Công văn 8422/DON-QLDN1 về việc tạm ngừng thực hiện Công văn 8073 và Công văn 1592/BC-CCTKV.XIX hướng dẫn không phải xuất hóa đơn, nên quan điểm sau này đang được ưu tiên áp dụng.

Nghĩa Vụ Xuất Hóa Đơn Bán Ngoại Tệ (2 Trường Hợp Bắt Buộc Phải Ghi Nhớ)

Căn cứ vào quy định pháp luật và các hướng dẫn hiện hành sau khi tạm ngừng Công văn 8073, việc lập hóa đơn khi bán ngoại tệ được phân định rõ ràng thành hai trường hợp sau:

TRƯỜNG HỢP 1: TỔ CHỨC ĐƯỢC CẤP PHÉP KINH DOANH NGOẠI TỆ (Tổ chức tín dụng)

QUYẾT ĐỊNH: BẮT BUỘC PHẢI XUẤT HÓA ĐƠN.

Khi thực hiện các hoạt động kinh doanh ngoại tệ, các tổ chức này phải lập hóa đơn điện tử theo quy định hiện hành.

• Thời điểm lập hóa đơn: Là thời điểm đổi ngoại tệ hoặc thời điểm hoàn thành dịch vụ nhận và chi trả ngoại tệ (Khoản 4 Điều 9 NĐ 123/2020/NĐ-CP).
• LƯU Ý THUẾ SUẤT: Hoạt động kinh doanh ngoại tệ là đối tượng không chịu thuế GTGT (theo Điểm e Khoản 4 Điều 4 NĐ 181/2025/NĐ-CP). Doanh nghiệp lập hóa đơn với thuế suất GTGT ghi rõ “Không chịu thuế (KCT)”.

TRƯỜNG HỢP 2: TỔ CHỨC KHÔNG CÓ CHỨC NĂNG KINH DOANH NGOẠI TỆ (Doanh nghiệp thông thường)

QUYẾT ĐỊNH: KHÔNG PHẢI XUẤT HÓA ĐƠN.

Theo hướng dẫn mới nhất tại Công văn 1592/BC-CCTKV.XIX, việc doanh nghiệp bán ngoại tệ thu được cho ngân hàng là một giao dịch tài chính, không phải hoạt động bán hàng hóa hay cung cấp dịch vụ theo luật thuế.

• Kết luận: Các tổ chức này KHÔNG CẦN lập hóa đơn khi bán ngoại tệ cho ngân hàng.

Việc ủy nhiệm lập hóa đơn điện tử có bắt buộc ký kết hợp đồng không?

Khi doanh nghiệp quyết định ủy nhiệm cho bên thứ ba lập hóa đơn điện tử (thường là đơn vị dịch vụ hoặc đơn vị có liên quan), điều kiện về mặt pháp lý là gì?

Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 4 Thông tư 32/2025/TT-BTC quy định về nguyên tắc ủy nhiệm lập hóa đơn điện tử:

“b) Việc ủy nhiệm phải được lập bằng văn bản (hợp đồng hoặc thỏa thuận) giữa bên ủy nhiệm và bên nhận ủy nhiệm;”

Giải đáp:

Việc ủy nhiệm lập hóa đơn điện tử không nhất thiết phải ký kết hợp đồng theo hình thức hợp đồng kinh tế. Doanh nghiệp và bên nhận ủy nhiệm chỉ cần lập một văn bản thỏa thuận hoặc một tài liệu chính thức ghi rõ các điều khoản và trách nhiệm ủy nhiệm là đủ điều kiện. Mục đích là để có căn cứ pháp lý rõ ràng cho việc ủy nhiệm này.

Có phải thông báo cơ quan thuế khi ủy nhiệm lập hóa đơn điện tử?

Để đảm bảo minh bạch và quản lý, việc ủy nhiệm lập hóa đơn cần phải được thông báo cho cơ quan thuế.

Căn cứ điểm c khoản 1 Điều 4 Thông tư 32/2025/TT-BTC quy định rõ ràng:

“c) Việc ủy nhiệm phải thông báo cho cơ quan thuế khi đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử.”

Giải đáp:

Bắt buộc phải thông báo cho cơ quan thuế về việc ủy nhiệm lập hóa đơn điện tử. Việc này được thực hiện trong quá trình doanh nghiệp đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử.

Ngoài ra, bên ủy nhiệm và bên nhận ủy nhiệm còn có trách nhiệm:

• Niêm yết/Thông báo công khai trên website hoặc phương tiện thông tin đại chúng để người mua hàng hóa, dịch vụ được biết.
• Hóa đơn điện tử do bên nhận ủy nhiệm lập phải thể hiện đầy đủ tên, địa chỉ, mã số thuế của cả bên ủy nhiệm và bên nhận ủy nhiệm.

Kết luận

Việc tạm ngừng Công văn 8073 đã mang đến sự rõ ràng hơn cho doanh nghiệp không có chức năng kinh doanh ngoại tệ: bạn không cần xuất hóa đơn khi bán ngoại tệ cho ngân hàng vì đây được xem là giao dịch tài chính. Ngược lại, các tổ chức được cấp phép kinh doanh ngoại tệ vẫn phải xuất hóa đơn GTGT “Không chịu thuế.”

Đối với việc ủy nhiệm lập hóa đơn điện tử:

• Việc ủy nhiệm phải được lập bằng văn bản (hợp đồng hoặc thỏa thuận).
• Bắt buộc thông báo cho cơ quan thuế khi đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử.

Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc áp dụng các quy định thuế phức tạp này hoặc cần tư vấn chuyên sâu về kế toán, thuế và quản lý tài chính doanh nghiệp, đừng ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia.

Thông tin liên hệ MAN – Master Accountant Network

• Địa chỉ: Số 19A, đường 43, phường Tân Thuận, TP. Hồ Chí Minh
• Mobile/Zalo: 0903 963 163 – 0903 428 622
• Email: man@man.net.vn

Các dịch vụ khác

• Kiểm toán: Dịch vụ Kiểm Toán, Dịch vụ Kiểm toán xây dựng, Dịch vụ kiểm toán BCTC

• Kế toán và Thuế: Dịch vụ kế toán thuế, Báo cáo thuế, Tư vấn Chuyển giá. Dịch Vụ Kế Toán Thuế, Dịch vụ báo cáo thuế, Dịch vụ Chuyển Giá, Dịch Vụ Giao Dịch Liên Kết

• Pháp lý: Dịch vụ giấy phép lao động, Dịch vụ chứng nhận đăng ký kinh doanh, Giấy Chứng Nhận Đầu Tư 

• Khác: Dịch vụ Chuyển Giá, Dịch Vụ Giao Dịch Liên Kết, Dịch vụ Tư vấn Hoạt động Doanh nghiệp

Phụ trách sản xuất nội dung bởi: Ông Lê Hoàng Tuyên – Sáng lập viên (Founder) & CEO MAN – Master Accountant Network, Kiểm toán viên CPA Việt Nam với hơn 30 năm kinh nghiệm trong ngành Kế toán, Kiểm toán và Tư vấn Tài chính.