Không khai thuế nhà thầu, bị phạt về hành vi trốn thuế hay khai sai?

Trong quá trình hoạt động kinh doanh, nhiều doanh nghiệp gặp phải vấn đề liên quan đến khai thuế nhà thầu nước ngoài. Nếu không nộp hồ sơ khai thuế nhà thầu nước ngoài, doanh nghiệp có thể bị xem là trốn thuế và phải chịu hình phạt nặng. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp đã khai sai và bổ sung khai thuế trước khi bị xử phạt, có thể được giảm nhẹ mức phạt. Bài viết này sẽ giải thích rõ hơn về các quy định và hình thức xử phạt liên quan đến khai thuế nhà thầu nước ngoài.

Khái niệm và trường hợp áp dụng thuế nhà thầu nước ngoài

Theo quy định tại khoản 1 Điều 13 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2020, thuế nhà thầu là loại thuế được áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân nước ngoài không có cơ sở kinh doanh hoặc có cơ sở kinh doanh tại Việt Nam nhưng thu nhập phát sinh từ Việt Nam không liên quan đến hoạt động của cơ sở kinh doanh này.

Thuế nhà thầu được tính trên tổng giá trị thanh toán cho người nộp thuế, bao gồm cả các khoản chi phí liên quan mà người mua hàng, người sử dụng dịch vụ hoặc người có liên quan thanh toán cho người nộp thuế hoặc cho người khác theo yêu cầu của người nộp thuế.

Mức thuế nhà thầu được quy định tại khoản 2 Điều 13 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2020, tùy theo loại hình hoạt động kinh doanh của người nộp thuế. Cụ thể, mức thuế nhà thầu là:

• 5% đối với các khoản thanh toán cho hoạt động kinh doanh dịch vụ;
• 10% đối với các khoản thanh toán cho hoạt động kinh doanh hàng hóa, cung cấp máy móc, thiết bị;
• 2% đối với các khoản thanh toán cho hoạt động kinh doanh xây dựng, lắp đặt;
• 10% đối với các khoản thanh toán cho hoạt động kinh doanh khác.

Nghĩa vụ khai thuế nhà thầu nước ngoài

Theo quy định tại khoản 1 Điều 14 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2020, người có trách nhiệm khai và nộp thuế nhà thầu là người mua hàng, người sử dụng dịch vụ hoặc người có liên quan tại Việt Nam (gọi tắt là người có nghĩa vụ khai và nộp thuế).

Người có nghĩa vụ khai và nộp thuế phải lập hồ sơ khai thuế nhà thầu theo mẫu quy định và nộp cho cơ quan thuế cùng với các chứng từ liên quan. Hồ sơ khai thuế nhà thầu phải được nộp trước khi thanh toán cho người nộp thuế hoặc trước ngày 20 của tháng kế tiếp sau khi phát sinh nghĩa vụ thuế, tùy theo trường hợp nào đến trước.

Người có nghĩa vụ khai và nộp thuế phải trừ số tiền thuế nhà thầu ra khỏi số tiền thanh toán cho người nộp thuế và nộp số tiền thuế này vào ngân sách nhà nước. Thời hạn nộp thuế nhà thầu là cùng với thời hạn nộp hồ sơ khai thuế nhà thầu.

Hình thức xử phạt vi phạm về khai thuế nhà thầu nước ngoài

Nếu người có nghĩa vụ khai và nộp thuế không thực hiện đúng các quy định về khai thuế nhà thầu nước ngoài, sẽ bị xem là vi phạm hành chính và phải chịu các hình thức xử phạt theo Nghị định số 125/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế và hải quan.

Tùy theo mức độ và tính chất của vi phạm, người có nghĩa vụ khai và nộp thuế có thể bị xử phạt về hành vi trốn thuế hoặc hành vi kê khai sai.

Xử phạt về hành vi trốn thuế

Theo điểm a khoản 1 Điều 17 Nghị định số 125/2020/NĐ-CP , người có nghĩa vụ khai và nộp thuế sẽ bị xem là trốn thuế nếu không lập, không nộp hoặc không lưu giữ hồ sơ khai thuế nhà thầu. Mức phạt cho hành vi này là bằng 1 lần số tiền thuế trốn.

Ngoài ra, người có nghĩa vụ khai và nộp thuế còn bị buộc phải:

• Nộp lại số tiền thuế trốn vào ngân sách nhà nước;
• Nộp tiền chậm nộp theo quy định;
• Bồi thường thiệt hại (nếu có).

Trong trường hợp người có nghĩa vụ khai và nộp thuế có dấu hiệu trốn thuế gây thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước, sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Luật Hình sự.

Xử phạt về hành vi kê khai sai

Theo điểm c khoản 1 Điều 16 Nghị định số 125/2020/NĐ-CP , người có nghĩa vụ khai và nộp thuế sẽ bị xem là kê khai sai nếu kê khai sai số tiền thanh toán cho người nộp thuế hoặc sai mức thuế nhà thầu áp dụng. Mức phạt cho hành vi này là bằng 20% số tiền thuế kê khai thiếu.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người có nghĩa vụ khai và nộp thuế có thể được giảm nhẹ mức phạt từ hành vi trốn thuế sang hành vi kê khai sai. Đó là khi:

• Người có nghĩa vụ khai và nộp thuế có hành vi trốn thuế nhưng đã khai bổ sung và nộp đủ số tiền thuế vào ngân sách nhà nước trước thời điểm cơ quan thẩm quyền ra quyết định xử phạt;
• Người có nghĩa vụ khai và nộp thuế vi phạm hành chính lần đầu về hành vi trốn thuế.

Đây là những điều kiện để người có nghĩa vụ khai và nộp thuế được giảm nhẹ mức phạt từ hành vi trốn thuế sang hành vi kê khai sai. Tuy nhiên, người có nghĩa vụ khai và nộp thuế vẫn phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại (nếu có) và nộp tiền chậm nộp theo quy định.

Tài liệu: Công văn số 2865/TCT-PC ngày 11/7/2023 

Kết luận

Khai thuế nhà thầu nước ngoài là một trong những nghĩa vụ của người mua hàng, người sử dụng dịch vụ hoặc người có liên quan tại Việt Nam khi có giao dịch với các tổ chức, cá nhân nước ngoài không có cơ sở kinh doanh tại Việt Nam. Nếu không thực hiện đúng các quy định về khai thuế nhà thầu, người có nghĩa vụ khai và nộp thuế sẽ bị xem là vi phạm hành chính và phải chịu các hình thức xử phạt từ cơ quan thuế. Do đó, người có nghĩa vụ khai và nộp thuế cần lưu ý và tuân thủ các quy định về khai thuế nhà thầu để tránh rủi ro pháp lý và thiệt hại cho hoạt động kinh doanh.