Kiểm toán độc lập là gì? hiểu đúng về luật 67/2011/QH12

Kiểm toán độc lập đang ngày càng có vai trò quan trọng, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay. Hoạt động kiểm toán độc lập (KTĐL) được thực hiện bởi một chủ thể thứ ba giúp đảm bảo tính khách quan, trung thực và chính xác của báo cáo kiểm toán. Trong bài viết này, hãy cùng MAN tìm hiểu thế nào là KTĐL và những nội dung chính của Luật Kiểm toán độc lập 67/2011/QH12.

Kiểm toán độc lập là gì?

Kiểm toán độc lập (KTĐL) là thuật ngữ dùng để chỉ các hoạt động kiểm toán do một bên thứ ba ngoài doanh nghiệp tiến hành. Bên thứ ba này có thể là các kiểm toán viên độc lập, doanh nghiệp kiểm toán hoặc các chi nhánh doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam.

Tổ chức cung cấp dịch vụ kiểm toán độc lập sẽ thực hiện công việc kiểm tra, rà soát và nêu ý kiến về báo cáo tài chính (BCTC) của doanh nghiệp được kiểm toán, cũng như các nhiệm vụ kiểm toán khác mà hợp đồng kiểm toán quy định.

Trong tiếng Anh, “Independent audit” là thuật ngữ có ý nghĩa tương đương với KTĐL.

Mô hình tổ chức của doanh nghiệp kiểm toán độc lập

Doanh nghiệp kiểm (DNKiT) toán độc lập quy tụ số lượng lớn các kiểm toán viên độc lập. Những doanh nghiệp này cung cấp các loại hình dịch vụ đa dạng với địa bàn hoạt động rộng. Doanh nghiệp được tổ chức theo mô hình phân tán với phương thức điều hành chức năng hoặc kết hợp.

Với mô hình này, các DNKiT cần có các nhà lãnh đạo và kiểm toán viên có trình độ chuyên môn cao, có sự đầu tư về tiền vốn, chuyên gia, kinh nghiệm…

Khách thể kiểm toán

Các doanh nghiệp kiểm toán độc lập cung cấp cho khách hàng dịch vụ kiểm toán và các dịch vụ có liên quan khác như thuế, kế toán, tài chính… theo hình thức tự nguyện hoặc bắt buộc do pháp luật quy định.

– Khách thể kiểm toán bắt buộc: Là các đơn vị buộc phải sử dụng dịch vụ kiểm toán độc lập theo quy định của pháp luật.

Luật KTĐL đã chỉ rõ, những tổ chức, doanh nghiệp thuộc diện báo cáo tài chính hàng năm thì phải được kiểm toán bởi các doanh nghiệp kiểm toán, chi nhánh doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam:

+ Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài

+ Tổ chức tín dụng được lập nên và hoạt động tuân theo Luật các tổ chức tín dụng

+ Tổ chức tài chính, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm

+ Công ty đại chúng, tổ chức phát hành và kinh doanh chứng khoán

– Khách thể tự nguyện: Là tất cả các cá nhân, tổ chức không thuộc những trường hợp trên và có nhu cầu kiểm toán.

Giá trị pháp lý của báo cáo kiểm toán độc lập

Báo cáo kiểm toán độc lập được đánh giá cao về giá trị pháp lý. Góp phần tạo dựng niềm tin cho những bên quan tâm đến tình hình tài chính, kinh tế của đơn vị được kiểm toán:

Báo cáo KTĐL được các đơn vị cấp trên và cơ quan Nhà nước dùng vào mục đích điều hành, quản lý theo chức năng, nhiệm vụ được giao.

Kết quả kiểm toán cũng được sử dụng bởi các nhà đầu tư, cổ đông, các bên liên kết, liên doanh có quyền lợi với đơn vị được kiểm toán, các khách hàng và cá nhân, tổ chức khác vào mục đích xử lý những mối quan hệ về nghĩa vụ, quyền lợi của các bên liên quan.

Bên cạnh đó, báo cáo kiểm toán của KTĐL còn cung cấp thông tin để đơn vị được kiểm toán nhận diện và khắc phục những yếu kém, hạn chế trong quá trình hoạt động của đơn vị.

Xem thêm: Dịch vụ kiểm toán tại TP HCM uy tín của Công ty MAN

Những đặc trưng của kiểm toán độc lập

Hoạt động một cách độc lập

KTĐL hoạt động hoàn toàn độc lập, không phụ thuộc vào doanh nghiệp, được tiến hành bởi bên thứ ba có tiềm lực tài chính riêng với đội ngũ nhân viên trình độ cao. KTĐL luôn tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật về kiểm toán, vì vậy đảm bảo độ chính xác và khách quan cao.

Hoạt động kiểm toán được phát sinh từ hợp đồng kiểm toán

KTĐL không được thực hiện trong nội bộ của đơn vị được kiểm toán. Nó diễn ra giữa doanh nghiệp chuyên về kiểm toán và các tổ chức, công ty đã thuê dịch vụ KTĐL. Do đó, để tiến hành hoạt động KTĐL cần có sự thỏa thuận và thống nhất của hai bên theo hình thức hợp đồng kiểm toán – một loại hợp đồng cung cấp dịch vụ.

Có đối tượng là báo cáo tài chính

KTĐL hướng tới đối tượng chính là báo cáo tài chính. Công việc của loại hình kiểm toán này là rà soát và xác minh mức độ chính xác, trung thực của các báo cáo tài chính (do đơn vị được kiểm toán cung cấp) khi đối chiếu với các chuẩn mực đã thiết lập.

Nhằm mục đích chính là thu lợi nhuận

Hoạt động KTĐL do doanh nghiệp chuyên cung cấp dịch vụ kiểm toán thực hiện căn cứ trên hợp đồng kiểm toán. Khi tiến hành các hoạt động kiểm tra tính chính xác của báo cáo tài chính, đội ngũ kiểm toán viên sẽ được doanh nghiệp kiểm toán trả một khoản tiền tương xứng. Như vậy, mục đích chủ yếu của hoạt động KTĐL vẫn là thu lợi nhuận để giúp doanh nghiệp kiểm toán tồn tại và phát triển.

Vai trò của kiểm toán độc lập

Tạo dựng niềm tin cho những bên liên quan

Trong quá trình hoạt động liên kết, doanh nghiệp tạo ra ảnh hưởng đến nhiều đối tượng khác nhau. Báo cáo tài chính là căn cứ quan trọng để các bên liên quan nắm được tình hình hoạt động thực tế của doanh nghiệp. Tuy nhiên, các báo cáo tài chính mà doanh nghiệp đưa ra không phải lúc nào cũng rõ ràng.

Kiểm toán giúp xác minh và đảm bảo các thông tin trong báo cáo tài chính là chính xác, trung thực. Bao gồm bản thuyết minh báo cáo tài chính, bảng lưu chuyển tiền tệ, bảng cân đối kế toán, bảng báo cáo kết quả kinh doanh. Độ chính xác thể hiện qua các thông số, số liệu được thu thập bởi các bên liên quan trong quá trình công ty tổng kết hoạt động trong vòng 1 năm.

Nâng cao năng lực và hiệu quả quản lý doanh nghiệp

Bên cạnh đó, KTĐL còn giúp đơn vị được kiểm toán nắm rõ hơn tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Từ đó đưa ra phương thức kiểm soát tài chính tối ưu nhất cũng như áp dụng chiến lược kinh doanh phù hợp. Doanh nghiệp khách hàng sẽ luôn nhận được những tư vấn, ý kiến đánh giá có giá trị từ các kiểm toán viên uy tín đến từ những công ty kiểm toán chuyên nghiệp.

Kiểm toán viên độc lập sẽ chỉ ra những sai sót, vi phạm, lãng phí trong hoạt động tài chính của doanh nghiệp được kiểm toán và đề xuất phương hướng khắc phục phù hợp. Có thể nói, kiểm toán báo cáo tài chính được coi như công cụ đắc lực giúp doanh nghiệp phát hiện và hạn chế các rủi ro, điều hướng phát triển công ty.

Có thể bạn cần: Dịch vụ kiểm toán nội bộ của MAN, giải pháp tối ưu cho doanh nghiệp

Luật kiểm toán độc lập số 67/2011/QH12

Luật kiểm toán độc lập số 67/2011/QH12 được Quốc hội ban hành ngày 29/03/2011 và chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2012. Sau đây là một số nội dung chính cần lưu ý của Luật:

Mục đích của kiểm toán độc lập

Hoạt động kiểm toán độc lập nhằm góp phần công khai, minh bạch thông tin kinh tế, tài chính của đơn vị được kiểm toán và doanh nghiệp, tổ chức khác, làm lành mạnh môi trường đầu tư, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, phòng, chống tham nhũng, phát hiện và ngăn chặn vi phạm pháp luật, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, điều hành kinh tế, tài chính của Nhà nước và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Nguyên tắc hoạt động kiểm toán độc lập

1. Tuân thủ pháp luật và chịu trách nhiệm trước pháp luật về hoạt động nghề nghiệp và báo cáo kiểm toán.
2. Tuân thủ chuẩn mực kiểm toán và chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán Việt Nam; đối với công việc kiểm toán theo hợp đồng kiểm toán mà yêu cầu áp dụng chuẩn mực kiểm toán khác thì phải tuân thủ chuẩn mực kiểm toán đó.
3. Độc lập, trung thực, khách quan.
4. Bảo mật thông tin.

Phạm vi hoạt động của doanh nghiệp kiểm toán

1. Doanh nghiệp kiểm toán, chi nhánh doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam được thực hiện các dịch vụ sau đây:

a) Các dịch vụ kiểm toán, gồm kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán hoạt động, kiểm toán tuân thủ, kiểm toán báo cáo quyết toán dự án hoàn thành, kiểm toán báo cáo tài chính vì mục đích thuế và công việc kiểm toán khác;

b) Dịch vụ soát xét báo cáo tài chính, thông tin tài chính và dịch vụ bảo đảm khác.

2. Ngoài các dịch vụ quy định tại khoản 1 Điều này, doanh nghiệp kiểm toán được đăng ký thực hiện các dịch vụ sau đây:

a) Tư vấn kinh tế, tài chính, thuế;

b) Tư vấn quản lý, chuyển đổi và tái cơ cấu doanh nghiệp;

c) Tư vấn ứng dụng công nghệ thông tin trong quản trị của doanh nghiệp, tổ chức;

d) Dịch vụ kế toán theo quy định của pháp luật về kế toán;

đ) Thẩm định giá tài sản và đánh giá rủi ro kinh doanh;

e) Dịch vụ bồi dưỡng kiến thức tài chính, kế toán, kiểm toán;

g) Dịch vụ liên quan khác về tài chính, kế toán, thuế theo quy định của pháp luật.

Doanh nghiệp đã được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán theo quy định của Luật này được thực hiện dịch vụ kế toán theo quy định của pháp luật về kế toán mà không phải đăng ký.

Phí dịch vụ kiểm toán

1. Phí dịch vụ kiểm toán do doanh nghiệp kiểm toán, chi nhánh doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam và khách hàng thỏa thuận trong hợp đồng kiểm toán theo căn cứ sau đây:

a) Nội dung, khối lượng và tính chất công việc;

b) Thời gian và điều kiện làm việc của kiểm toán viên hành nghề, kiểm toán viên sử dụng để thực hiện dịch vụ;

c) Trình độ, kinh nghiệm và uy tín của kiểm toán viên hành nghề, doanh nghiệp kiểm toán, chi nhánh doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam;

d) Mức độ trách nhiệm và thời hạn mà việc thực hiện dịch vụ đòi hỏi.

2. Phí dịch vụ kiểm toán được tính theo các phương thức sau đây:

a) Giờ làm việc của kiểm toán viên hành nghề, kiểm toán viên;

b) Từng dịch vụ kiểm toán với mức phí trọn gói;

c) Hợp đồng kiểm toán nhiều kỳ với mức phí cố định từng kỳ.

Quy trình kiểm toán

1. Quy trình cuộc kiểm toán gồm các bước sau đây:

a) Chấp nhận, duy trì khách hàng và lập kế hoạch kiểm toán;

b) Thực hiện kiểm toán;

c) Kết thúc kiểm toán, lập báo cáo kiểm toán và xử lý sau kiểm toán.

2. Kiểm toán viên hành nghề, doanh nghiệp kiểm toán, chi nhánh doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam thực hiện các bước của quy trình kiểm toán theo chuẩn mực kiểm toán.

Kiểm toán độc lập và Kiểm toán nội bộ có mối liên hệ gì?

Kiểm toán nội bộ là hoạt động kiểm toán được thực hiện bởi các kiểm toán viên nội bộ của tổ chức, doanh nghiệp theo yêu cầu của thủ trưởng đơn vị hoặc Ban Giám đốc. Công việc chủ yếu của kiểm toán nội bộ đó là kiểm tra, đánh giá tính thích đáng và hiệu quả của các hệ thống kiểm soát nội bộ và hệ thống kế toán. Kiểm toán nội bộ có thể bao gồm các nội dung như: kiểm toán hoạt động, kiểm toán tuân thủ, kiểm toán báo cáo kế toán, kiểm toán báo cáo tài chính…

Giữa kiểm toán độc lập và Kiểm toán nội bộ có mối liên hệ khá chặt chẽ:

• Ban kiểm soát/hội đồng quản trị cần đảm bảo các hoạt động KTĐL và kiểm toán nội bộ được phối hợp hiệu quả.
• Kết quả của kiểm toán nội bộ có thể được sử dụng trong quá trình KTĐL, để tìm hiểu về môi trường kiểm soát và nhận diện các rủi ro, dẫn tới sai sót của báo cáo hoặc xác định các yếu tố có tác động đến hoạt động KTĐL.
• Kết quả của KTĐL cũng giúp doanh nghiệp được kiểm toán, đảm bảo tính hiệu quả của một số hoạt động thuộc phạm vi kiểm toán nội bộ.
• Phương thức phối hợp, trao đổi giữa KTĐL và kiểm toán nội bộ có thể có sự khác biệt tùy từng doanh nghiệp. Tuy nhiên, mục đích hướng tới vẫn là sự hợp tác có hiệu quả, tối ưu hóa phạm vi kiểm toán và tránh trùng lặp công việc.

Dịch vụ kiểm toán độc lập uy tín của MAN

Với 25 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kiểm toán, kế toán, tư vấn thuế và tài chính, Công ty TNHH Quản lý Tư vấn Thuế MAN đã trở thành một trong những địa chỉ tin cậy hàng đầu, được nhiều khách hàng lựa chọn. Chúng tôi đã và đang cung cấp dịch vụ kiểm toán cho hơn 1000 doanh nghiệp lớn nhỏ, hoạt động trong nhiều ngành nghề đa dạng.

MAN tự hào lọt top các công ty kiểm toán uy tín tại TPHCM. Dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính của MAN sẽ giúp các số liệu được thể hiện một cách minh bạch, đầy đủ và có độ chính xác cao nhất. Đồng thời, chúng tôi cũng đem đến cho doanh nghiệp khách hàng bức tranh chi tiết về chiến lược hoạt động, quy trình kinh doanh… Để giúp doanh nghiệp và các nhà đầu tư có được chiến lược tối ưu nhất.

Sự khác biệt của MAN nằm ở đội ngũ thành viên của công ty. Chúng tôi có các chuyên gia và nhân viên kiểm toán có năng lực chuyên môn cao, kiến thức sâu rộng và phong cách làm việc chuyên nghiệp, tận tâm. MAN tự tin có thể mang lại sự hài lòng tuyệt đối cho quý đối tác từ cung cách phục vụ đến chất lượng dịch vụ.

Trên đây là một số những thông tin về kiểm toán độc lập và nội dung quan trọng của Luật Kiểm toán độc lập 67/2011/QH12. Nếu muốn nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty thì dịch vụ kiểm toán độc lập của MAN chính là điều mà doanh nghiệp cần lúc này. Liên hệ với Công ty MAN theo hotline +84 (0) 903 963 163 để được tư vấn hỗ trợ về dịch vụ kiểm toán.

Mời xem thêm: Bảng giá dịch vụ kiểm toán của Công ty MAN cập nhật 2023

Ban biên tập: Man.net.vn