Hướng dẫn IFRS và VAS Khác biệt báo cáo tài chính dễ hiểu áp dụng ngay

IFRS (Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế) ngày càng trở thành chuẩn mực quan trọng đối với các doanh nghiệp trong bối cảnh toàn cầu hóa kinh tế. Tại Việt Nam, khảo sát của Vietnam News cho thấy hơn một nửa doanh nghiệp đã bắt đầu áp dụng chuẩn mực này để đáp ứng kỳ vọng của nhà đầu tư. Nghiên cứu của Nguyễn (2022) trên 400 công ty niêm yết cũng chỉ ra rằng quy mô doanh nghiệp, năng lực tài chính và nhận thức của nhà quản lý ảnh hưởng tích cực đến việc áp dụng Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế.

Những áp dụng IFRS trong công ty mẹ và công ty con

Hiểu rõ khác biệt giữa VAS (Chuẩn mực Kế toán Việt Nam) và IFRS không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định mà còn tối ưu hóa quá trình kiểm toán và ra quyết định tài chính. Bài viết này sẽ trình bày các khác biệt cơ bản một cách dễ hiểu, áp dụng ngay, giúp kế toán, kiểm toán viên và lãnh đạo doanh nghiệp tiếp cận nhanh chóng và áp dụng vào thực tế.

VAS và IFRS: Khái niệm và phạm vi áp dụng

VAS (Chuẩn mực Kế toán Việt Nam) là bộ chuẩn mực kế toán được Bộ Tài chính ban hành, áp dụng cho hầu hết các doanh nghiệp tại Việt Nam. VAS tập trung vào tuân thủ pháp lý và phản ánh trung thực tình hình tài chính của doanh nghiệp theo quy định nội địa.

Ngược lại, IFRS (Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế) là chuẩn mực kế toán được quốc tế công nhận, giúp doanh nghiệp trình bày báo cáo tài chính minh bạch, dễ so sánh với các công ty khác trên toàn cầu. IFRS được áp dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia, đặc biệt với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài hoặc niêm yết trên sàn chứng khoán quốc tế.

So sánh phạm vi áp dụng:

VAS: Bắt buộc đối với hầu hết doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là công ty tư nhân, doanh nghiệp nhà nước chưa niêm yết.
IFRS: Áp dụng cho các công ty niêm yết, doanh nghiệp lớn có quan hệ đầu tư nước ngoài hoặc cần minh bạch tài chính theo tiêu chuẩn quốc tế.

Lợi ích hiểu VAS & IFRS trước khi kiểm toán

Hiểu rõ VAS vs IFRS giúp kế toán, kiểm toán viên và lãnh đạo doanh nghiệp:

Nhận diện đúng các yêu cầu pháp lý và chuẩn mực quốc tế khi lập báo cáo tài chính.
Đảm bảo quá trình kiểm toán diễn ra suôn sẻ, giảm rủi ro sai sót.
Tối ưu hóa khả năng so sánh báo cáo tài chính với doanh nghiệp quốc tế.
Hỗ trợ đưa ra quyết định tài chính chính xác và kịp thời.

Khác biệt chính giữa VAS và IFRS trong khuôn khổ báo cáo tài chính

Các doanh nghiệp cần nắm rõ những khác biệt cơ bản giữa VAS và IFRS để lập báo cáo tài chính chính xác, minh bạch và phù hợp với chuẩn mực quốc tế. Dưới đây là bảng so sánh trực quan:

Bảng 1: Bảng so sánh khác biệt VAS và IFRS trong báo cáo tài chính
Nội dung	VAS (Chuẩn mực Kế toán Việt Nam)	IFRS (Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế)	Khác biệt chính
Đánh giá tài sản	Ghi nhận theo giá gốc, khấu hao thận trọng	Có thể đánh giá lại theo giá trị hợp lý (fair value)	IFRS linh hoạt hơn, phản ánh giá trị thị trường
Ghi nhận doanh thu	Khi giao hàng hoặc cung cấp dịch vụ và có chứng từ hợp lệ	Theo chuẩn IFRS 15, ghi nhận dựa trên chuyển giao kiểm soát	IFRS chi tiết, tập trung vào rủi ro & lợi ích kinh tế
Báo cáo hợp nhất	Phụ thuộc quyền kiểm soát thực tế, hạn chế báo cáo hợp nhất	Áp dụng IFRS 10, bao gồm công ty con, liên doanh, liên kết	IFRS bắt buộc hợp nhất, minh bạch hơn với nhà đầu tư

Minh họa khác biệt VAS và IFRS trong báo cáo tài chính

Một công ty Việt Nam sở hữu công ty con ở nước ngoài sẽ có cách lập báo cáo khác nhau: theo VAS, công ty mẹ có thể không hợp nhất báo cáo nếu chưa nắm quyền kiểm soát quyết định; trong khi theo IFRS (IFRS 10 – Báo cáo hợp nhất), công ty mẹ bắt buộc hợp nhất báo cáo, đảm bảo thông tin minh bạch và đáng tin cậy cho nhà đầu tư quốc tế. Việc này giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quản trị tập đoàn và hỗ trợ ra quyết định chiến lược chính xác.

Những lưu ý khi chuyển từ VAS sang IFRS

Khi doanh nghiệp áp dụng IFRS trong kiểm toán, cần chú ý:

Đánh giá lại các khoản tài sản và nợ phải trả theo giá trị hợp lý.
Áp dụng phương pháp ghi nhận doanh thu theo chuẩn IFRS 15.
Lập báo cáo hợp nhất theo IFRS 10 nếu có công ty con hoặc liên kết.
Đào tạo nhân sự kế toán, kiểm toán viên để đảm bảo thực hành đúng chuẩn mực.

Mẫu báo cáo tài chính theo IFRS

Các doanh nghiệp có thể tham khảo mẫu báo cáo tài chính theo IFRS để áp dụng vào thực tế:

Báo cáo tình hình tài chính (Balance Sheet) theo giá trị hợp lý.
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Income Statement) theo IFRS 15.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Cash Flow Statement) theo IFRS.

Lưu ý: tất cả mẫu báo cáo tài chính nên được trình bày dễ hiểu, áp dụng ngay, kèm chú thích rõ ràng về các phương pháp kế toán. Để thuận tiện, doanh nghiệp có thể tham khảo và tải mẫu báo cáo theo IFRS mới nhất từ SAPP Academy.

Áp dụng IFRS trong kiểm toán và dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp

So sánh VAS và IFRS trong báo cáo tài chính

Việc áp dụng IFRS trong kiểm toán giúp doanh nghiệp đảm bảo báo cáo tài chính minh bạch, đầy đủ và phù hợp với chuẩn mực quốc tế. Dưới đây là hướng dẫn cơ bản:

Hướng dẫn áp dụng IFRS vào kiểm toán thực tế

Xác định các chuẩn mực IFRS liên quan đến từng khoản mục tài chính.
So sánh phương pháp VAS hiện tại với yêu cầu IFRS để xác định điểm khác biệt.
Chuẩn bị chứng từ, số liệu, và điều chỉnh báo cáo tài chính để tuân thủ IFRS.
Kiểm tra chéo thông tin trước khi trình báo cáo cho nhà đầu tư hoặc cơ quan quản lý.

Vai trò dịch vụ kiểm toán trong hỗ trợ áp dụng IFRS

Dịch vụ kiểm toán chuyên nghiệp đóng vai trò quan trọng:

Hỗ trợ doanh nghiệp điều chỉnh quy trình kế toán theo IFRS.
Đào tạo nhân sự về các chuẩn mực mới.
Đảm bảo quá trình kiểm toán diễn ra suôn sẻ, giảm rủi ro sai sót.
Tư vấn lập báo cáo hợp nhất, đánh giá tài sản, và ghi nhận doanh thu theo IFRS.

Lợi ích cụ thể cho doanh nghiệp khi dùng dịch vụ chuyên nghiệp

Báo cáo tài chính minh bạch, tăng độ tin cậy với nhà đầu tư và đối tác quốc tế.
Rút ngắn thời gian chuyển đổi từ VAS sang IFRS.
Giảm rủi ro pháp lý và sai sót trong kiểm toán.
Nâng cao năng lực quản trị tài chính và ra quyết định chiến lược.

Dịch vụ kiểm toán liên quan IFRS

Các dịch vụ chuyên nghiệp hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng IFRS bao gồm:

Kiểm toán báo cáo tài chính theo IFRS.
Tư vấn và điều chỉnh các khoản mục kế toán theo chuẩn mực quốc tế.
Hỗ trợ lập báo cáo hợp nhất và ghi chú giải trình chi tiết.
Đào tạo và huấn luyện nhân sự kế toán, kiểm toán viên.

Để hiểu rõ hơn về các giải pháp và dịch vụ kiểm toán hỗ trợ áp dụng IFRS, doanh nghiệp có thể xem thêm bài viết chi tiết tại đây.

Kết luận: Khác biệt VAS và IFRS và vai trò dịch vụ kiểm toán

Hiểu rõ khác biệt giữa VAS và IFRS là bước quan trọng để doanh nghiệp lập báo cáo tài chính minh bạch, chính xác và dễ dàng tuân thủ chuẩn mực kiểm toán quốc tế. Việc này không chỉ giúp giảm rủi ro sai sót mà còn nâng cao độ tin cậy với nhà đầu tư, đối tác và cơ quan quản lý, hỗ trợ ra quyết định chiến lược hiệu quả.

Để việc áp dụng IFRS trở nên dễ dàng hơn, doanh nghiệp có thể tham khảo các dịch vụ kiểm toán chuyên nghiệp, giúp điều chỉnh báo cáo tài chính theo chuẩn mực quốc tế, đồng thời tối ưu quy trình và giảm rủi ro. Bạn có thể tìm hiểu chi tiết dịch vụ kiểm toán tại đây và nhận tư vấn miễn phí từ đội ngũ chuyên gia để xác định quy mô, phạm vi và chi phí kiểm toán minh bạch, cạnh tranh.