Lý Do Tạm Ngừng Kinh Doanh Của Hộ Kinh Doanh: Quy Định, Thủ Tục Và Lưu Ý Quan Trọng

Trong quá trình hoạt động, hộ kinh doanh có thể gặp phải nhiều khó khăn buộc phải tạm ngừng kinh doanh. Đây là quyền hợp pháp của hộ kinh doanh nhưng cần tuân thủ các quy định pháp luật để tránh rủi ro về sau. Vậy lý do tạm ngừng kinh doanh của hộ kinh doanh là gì? Quy trình thực hiện ra sao? Hãy cùng MAN tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!

Lý do tạm ngừng kinh doanh của hộ kinh doanh là gì?

Trước hết, chúng ta cần hiểu rõ khái niệm về tạm ngừng kinh doanh của h

ộ kinh doanh. Theo quy định tại Điều 91 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, tạm ngừng kinh doanh là việc hộ kinh doanh tạm thời dừng toàn bộ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong một khoảng thời gian nhất định vì nhiều lý do khác nhau.

Điểm đáng lưu ý là trong thời gian tạm ngừng, hộ kinh doanh vẫn giữ nguyên tư cách pháp nhân, quyền và nghĩa vụ pháp lý. Tuy nhiên, hộ kinh doanh cũng cần thực hiện các thủ tục thông báo với cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế để đảm bảo tuân thủ pháp luật.

Vậy đâu là những lý do thường gặp khiến hộ kinh doanh phải tạm ngừng hoạt động? Hãy cùng tìm hiểu ở phần tiếp theo nhé!

lý do tạm ngừng kinh doanh của hộ kinh doanh

Các lý do phổ biến dẫn đến việc tạm ngừng kinh doanh hộ kinh doanh

Trên thực tế, có rất nhiều nguyên nhân khác nhau buộc hộ kinh doanh phải tạm dừng hoạt động. Chúng ta có thể chia thành 3 nhóm chính sau:

Nguyên nhân kinh tế

Đây là một trong những lý do phổ biến nhất khiến hộ kinh doanh phải “nghỉ chơi”. Khi tình hình kinh doanh gặp khó khăn, doanh thu giảm sút trong khi chi phí vận hành vẫn cao, hộ kinh doanh buộc phải tạm dừng hoạt động để cắt giảm thiệt hại.

Một số biểu hiện của khó khăn kinh tế có thể kể đến như:

Doanh thu liên tục giảm, không đủ bù đắp chi phí, dẫn đến thua lỗ kéo dài.
Thị trường biến động, nhu cầu tiêu dùng giảm mạnh do các yếu tố khách quan như suy thoái kinh tế, thiên tai, dịch bệnh…
Giá cả nguyên vật liệu đầu vào, chi phí thuê mặt bằng, nhân công tăng cao gây áp lực lên lợi nhuận.

Khi rơi vào tình trạng khó khăn tài chính, tạm ngừng kinh doanh có thể là lựa chọn tối ưu để hộ kinh doanh có thời gian tái cơ cấu, cắt giảm chi phí, tìm hướng đi mới cho việc kinh doanh. Thay vì cố gắng “vá víu” hoạt động trong ngắn hạn, việc tạm dừng có thể giúp hộ kinh doanh “lấy đà” để bứt phá trong tương lai.

Nguyên nhân pháp lý

Bên cạnh yếu tố kinh tế, hộ kinh doanh cũng có thể buộc phải tạm ngừng do không đáp ứng các điều kiện kinh doanh theo quy định pháp luật. Một số trường hợp điển hình như:

Vi phạm các quy định về đăng ký kinh doanh, điều kiện kinh doanh đối với ngành nghề có điều kiện.
Không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế, phí, lệ phí theo quy định.
Bị xử phạt hành chính, tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh tạm thời do các vi phạm trong hoạt động.

Trong những tình huống này, hộ kinh doanh cần nhanh chóng tạm ngừng để khắc phục các vi phạm, đáp ứng đầy đủ điều kiện pháp lý trước khi tiếp tục hoạt động trở lại. Việc chấp hành nghiêm túc các yêu cầu của cơ quan quản lý sẽ giúp hộ kinh doanh tránh bị xử phạt nặng hơn, thậm chí bị thu hồi giấy phép vĩnh viễn.

Nguyên nhân cá nhân

Ngoài các yếu tố khách quan từ kinh tế và pháp lý, những lý do chủ quan từ phía chủ hộ kinh doanh cũng có thể dẫn đến quyết định tạm ngừng, chẳng hạn:

Chủ hộ gặp vấn đề về sức khỏe, gia đình cần thời gian nghỉ ngơi, chăm sóc.
Có kế hoạch chuyển đổi mô hình, ngành nghề kinh doanh hoặc mở rộng quy mô.
Cần thời gian tái cấu trúc, nâng cấp cơ sở vật chất, tái đào tạo nhân viên…

Lúc này, tạm ngừng kinh doanh chính là “khoảng lặng” cần thiết để chủ hộ tập trung giải quyết các vấn đề cá nhân, chuẩn bị cho những bước tiến mới trong tương lai. Đây cũng là cơ hội để chủ hộ nhìn nhận lại thực trạng kinh doanh, rút kinh nghiệm và điều chỉnh chiến lược phù hợp.

Như vậy, mỗi hộ kinh doanh sẽ có lý do riêng để tạm dừng hoạt động. Dù là khó khăn bên ngoài hay nhu cầu từ bên trong, việc tạm ngừng kinh doanh đều cần tuân thủ các quy định pháp luật để tránh rủi ro không đáng có. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn các quy định này ở phần tiếp theo nhé.

Quy định pháp luật về tạm ngừng kinh doanh của hộ kinh doanh

Hiện nay, việc tạm ngừng kinh doanh của hộ kinh doanh chủ yếu được điều chỉnh bởi Nghị định 01/2021/NĐ-CP. Dưới đây là một số quy định quan trọng mà chủ hộ cần nắm rõ:

Hộ kinh doanh có quyền tạm ngừng kinh doanh bất kỳ lúc nào, không giới hạn số lần và thời gian cho mỗi lần tạm ngừng (Điều 91 Nghị định 01/2021).
Khi tạm ngừng từ 30 ngày trở lên, hộ kinh doanh phải thông báo bằng văn bản cho cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nơi đã đăng ký hoạt động và cơ quan quản lý thuế trực tiếp ít nhất 3 ngày làm việc trước ngày bắt đầu tạm ngừng (Khoản 1 Điều 91 Nghị định 01/2021).
Hồ sơ thông báo bao gồm Thông báo tạm ngừng theo mẫu (Phụ lục I-8 Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT) và Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh. Hồ sơ có thể nộp bằng bản giấy tại cơ quan đăng ký kinh doanh hoặc bằng phương thức điện tử (Khoản 2 Điều 91 Nghị định 01/2021).
Trong thời gian tạm ngừng, hộ kinh doanh không được phép sử dụng hóa đơn, chứng từ khấu trừ thuế. Tuy nhiên, hộ vẫn phải lưu giữ sổ sách kế toán, hóa đơn, hàng hóa tại cơ sở kinh doanh theo đúng quy định (Điều 35 Thông tư 80/2021/TT-BTC).
Trường hợp hộ kinh doanh tiếp tục tạm ngừng sau khi hết thời hạn đã thông báo, cần gửi thông báo mới ít nhất 3 ngày làm việc trước ngày bắt đầu tạm ngừng tiếp theo (Khoản 4 Điều 91 Nghị định 01/2021).

Tóm lại, hộ kinh doanh cần chủ động thông báo việc tạm ngừng với cơ quan có thẩm quyền khi dừng hoạt động từ 30 ngày trở lên. Việc tuân thủ đúng quy trình, thời hạn sẽ giúp hộ kinh doanh tránh bị xử lý vi phạm hành chính, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để khôi phục hoạt động sau này.

Thủ tục tạm ngừng kinh doanh hộ kinh doanh

Để tạm ngừng kinh doanh, hộ kinh doanh cần hoàn thành các thủ tục sau:

Hồ sơ cần chuẩn bị

Hồ sơ thông báo tạm ngừng gồm 2 tài liệu chính:

Thông báo tạm ngừng kinh doanh (theo mẫu tại Phụ lục I-8 Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT): Trong thông báo cần ghi rõ thời gian dự kiến bắt đầu và kết thúc tạm ngừng, lý do tạm ngừng.
Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh: Bản sao có chứng thực hoặc bản sao kèm theo bản chính để đối chiếu.

Quy trình thực hiện

Bước 1: Nộp hồ sơ tại cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện Hộ kinh doanh nộp trực tiếp hoặc gửi qua đường bưu điện 1 bộ hồ sơ đến cơ quan đăng ký kinh doanh nơi đã cấp giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.

Hộ cũng có thể nộp hồ sơ trực tuyến thông qua Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp hoặc Cổng dịch vụ công cấp tỉnh, thành phố.

Bước 2: Nhận kết quả Trong vòng 3 ngày làm việc kể từ khi nhận được thông báo, cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ cấp Giấy xác nhận tình trạng hoạt động cho hộ kinh doanh. Nếu nộp hồ sơ trực tiếp, hộ có thể nhận kết quả tại cơ quan. Trường hợp nộp qua đường bưu điện hoặc trực tuyến, kết quả sẽ được gửi đến địa chỉ hoặc hộp thư điện tử mà hộ đã đăng ký.

Lưu ý: Với trường hợp tạm ngừng dưới 30 ngày, hộ kinh doanh không bắt buộc phải thông báo. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi và tránh các vướng mắc không đáng có, hộ nên chủ động thông báo để cơ quan quản lý nắm được tình hình hoạt động của mình.

Ví dụ: Chị Lan là chủ một hộ kinh doanh tạp hóa. Do dịch Covid-19 bùng phát trở lại, chị quyết định tạm đóng cửa trong vòng 2 tháng để đảm bảo an toàn. Chị Lan chuẩn bị hồ sơ gồm Thông báo tạm ngừng và bản sao Giấy chứng nhận ĐKHKD, sau đó nộp trực tiếp tại phòng Tài chính – Kế hoạch quận, nơi chị đã đăng ký kinh doanh. Sau 3 ngày, chị nhận được Giấy xác nhận và yên tâm tạm dừng hoạt động.

Như vậy, thủ tục tạm ngừng kinh doanh đối với hộ kinh doanh khá đơn giản. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi của mình cũng như lợi ích chung của xã hội, hộ kinh doanh cần lưu ý một số vấn đề quan trọng trong quá trình này.

Lưu ý quan trọng khi tạm ngừng kinh doanh của hộ kinh doanh

Ngoài việc tuân thủ các quy định về thủ tục thông báo, hộ kinh doanh cần chú ý những điểm sau khi tạm ngừng hoạt động:

Hoàn thành nghĩa vụ thuế

Hộ kinh doanh cần kê khai, nộp đủ các khoản thuế còn nợ trước thời điểm tạm ngừng. Việc này không chỉ thể hiện tinh thần tuân thủ pháp luật mà còn giúp hộ tránh bị xử phạt, tính tiền chậm nộp khi quay trở lại hoạt động.

Ví dụ: Anh Tuấn đang nợ 5 triệu đồng tiền thuế môn bài và 10 triệu đồng thuế GTGT. Trước khi tạm ngừng cửa hàng thời trang của mình, anh cần phải hoàn tất việc nộp 2 khoản thuế này.

Thanh lý các khoản nợ và hợp đồng

Hộ kinh doanh nên chủ động liên hệ với khách hàng, đối tác để thông báo về việc tạm ngừng, đồng thời tìm cách thanh toán các khoản nợ và nghĩa vụ hợp đồng (nếu có khả năng). Việc này sẽ giúp duy trì uy tín và mối quan hệ tốt đẹp với các bên liên quan.

Trường hợp gặp khó khăn, hộ có thể đàm phán để hoãn, giãn nợ hoặc chấm dứt hợp đồng theo thỏa thuận. Lưu ý, việc đơn phương chấm dứt hợp đồng có thể khiến hộ phải chịu phạt hoặc bồi thường thiệt hại cho bên kia.

Bảo quản tài sản, hàng hóa

Trong thời gian tạm ngừng, hộ kinh doanh vẫn phải có trách nhiệm bảo quản tài sản, hàng hóa tại cơ sở kinh doanh. Hộ cần bố trí kho bãi phù hợp, thực hiện các biện pháp phòng chống cháy nổ, mối mọt, hư hỏng. Việc này sẽ giúp duy trì chất lượng hàng hóa, thuận tiện cho việc kinh doanh trở lại.

Đồng thời, hộ cần lưu trữ cẩn thận các sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ trong thời gian này để phục vụ cho công tác quản lý và đối chiếu sau này.

Ví dụ: Khi tạm ngừng quán ăn gia đình, chị Mai cẩn thận vệ sinh dụng cụ, sắp xếp nguyên vật liệu đúng nơi quy định. Chị cũng cất giữ sổ sách ghi chép, hóa đơn mua hàng vào một nơi an toàn, khô ráo.

Tóm lại, để tạm ngừng kinh doanh đúng quy định và thuận lợi, hộ kinh doanh cần xử lý tốt các tồn đọng về tài chính, hợp đồng và quản lý tốt tài sản của mình. Bên cạnh đó, việc nắm rõ quy định về thời hạn tạm ngừng cũng rất quan trọng để hộ chủ động trong các quyết định của mình.

Thời gian tạm ngừng kinh doanh và quyền khôi phục hoạt động

Theo quy định hiện hành, không có giới hạn cụ thể về thời gian tạm ngừng kinh doanh của hộ kinh doanh. Điều này có nghĩa:

Thời gian tạm ngừng

Hộ kinh doanh có thể tạm ngừng hoạt động bao lâu cũng được, miễn là thông báo đúng thời hạn (ít nhất 3 ngày trước ngày bắt đầu tạm ngừng).
Trường hợp muốn kéo dài thời gian tạm ngừng, hộ chỉ cần gửi thông báo mới trước khi hết hạn tạm ngừng cũ.

Ví dụ: Hộ kinh doanh của anh Hùng thông báo tạm ngừng từ ngày 1/4/2023 đến hết 31/12/2023. Đến ngày 28/12/2023, anh Hùng muốn tiếp tục tạm ngừng thêm 6 tháng. Anh chỉ cần gửi thông báo mới cho cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế trước ngày 29/12/2023.

Quyền khôi phục hoạt động

Hộ kinh doanh có quyền hoạt động trở lại bất kỳ lúc nào trong thời gian tạm ngừng đã thông báo hoặc khi hết thời hạn tạm ngừng.
Khi khôi phục hoạt động, hộ chỉ cần gửi Thông báo theo mẫu đến cơ quan đăng ký kinh doanh. Hộ không cần phải làm thủ tục cấp mới giấy phép.
Sau khi thông báo, hộ có thể hoạt động bình thường và sử dụng các hóa đơn, chứng từ như trước đây.

Ví dụ: Hộ kinh doanh của chị Hoa tạm ngừng từ ngày 1/3/2023 đến 31/8/2023. Tuy nhiên, đến tháng 7/2023, chị nhận thấy tình hình đã ổn định và muốn mở cửa trở lại. Chị Hoa gửi Thông báo khôi phục cho Phòng Tài chính – Kế hoạch quận và có thể bắt đầu kinh doanh lại ngay sau đó.

Như vậy, hộ kinh doanh có thời gian tạm ngừng khá linh hoạt để giải quyết các vấn đề của mình. Tuy nhiên, để tránh các rủi ro không đáng có, hộ nên cân nhắc kỹ thời gian tạm ngừng sao cho phù hợp với thực tế và nhu cầu kinh doanh.

FAQ: Những câu hỏi thường gặp về tạm ngừng kinh doanh

Để giúp bạn nắm bắt tổng quan hơn về vấn đề tạm ngừng kinh doanh đối với hộ kinh doanh, sau đây là giải đáp cho một số thắc mắc phổ biến:

Hộ kinh doanh tạm ngừng có phải nộp thuế môn bài không? Không. Nếu hộ tạm ngừng hoạt động trọn năm dương lịch, sẽ không phải nộp thuế môn bài của năm đó. Tuy nhiên, hộ vẫn phải nộp thuế môn bài cho năm trước đó nếu có hoạt động kinh doanh (kể cả ngày 31/12).
Hộ kinh doanh có thể gia hạn tạm ngừng bao nhiêu lần? Hiện không có quy định giới hạn số lần gia hạn tạm ngừng của hộ kinh doanh. Hộ có thể tiếp tục gia hạn bao lâu cũng được, miễn là thực hiện thông báo mỗi lần trước khi hết hạn tạm ngừng cũ.
Có bắt buộc phải thông báo tạm ngừng kinh doanh không? Có. Nếu tạm ngừng từ 30 ngày trở lên, hộ kinh doanh bắt buộc phải thông báo với cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế. Trường hợp không thông báo, hộ có thể bị coi là ngừng hoạt động và có thể bị xử phạt hành chính.
Hộ kinh doanh tạm ngừng có được sử dụng hoá đơn không? Không. Theo quy định, trong thời gian tạm ngừng, hộ kinh doanh không được phép sử dụng hóa đơn, chứng từ. Hộ chỉ được sử dụng lại hóa đơn khi đã thông báo khôi phục hoạt động.
Có cần phải thông báo với cơ quan quản lý chuyên ngành khi tạm ngừng? Có. Ngoài việc thông báo với cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế, nếu hoạt động trong các lĩnh vực đặc thù như y tế, giáo dục, văn hóa…, hộ kinh doanh cần thông báo cho cơ quan quản lý chuyên ngành liên quan.

Ví dụ: Hộ kinh doanh của anh Minh hoạt động trong lĩnh vực dược phẩm. Khi tạm ngừng, ngoài việc thông báo với Phòng Tài chính – Kế hoạch và Chi cục Thuế quận, anh Minh cần thông báo cho Sở Y tế thành phố.

Qua các câu hỏi trên, có thể thấy việc nắm rõ quy định và thực hiện đúng quy trình tạm ngừng là hết sức quan trọng đối với hộ kinh doanh. Bên cạnh đó, hộ kinh doanh cũng cần chủ động tìm hiểu, cân nhắc các lựa chọn để vượt qua giai đoạn khó khăn, hướng tới mục tiêu phát triển lâu dài.

Kết luận

Tạm ngừng kinh doanh là quyền chính đáng của hộ kinh doanh khi gặp khó khăn hoặc có nhu cầu cần thiết. Việc nhanh chóng nhận diện các “dấu hiệu khủng hoảng” như biến động thị trường, các vấn đề về pháp lý, tài chính… sẽ giúp hộ kinh doanh kịp thời đưa ra quyết định tạm ngừng phù hợp, tránh để thua lỗ kéo dài hoặc tồn đọng quá nhiều rủi ro.

Bên cạnh đó, để việc tạm ngừng diễn ra thuận lợi, hộ kinh doanh cần nghiêm túc thực hiện các thủ tục pháp lý như thông báo với cơ quan đăng ký kinh doanh, cơ quan thuế và các cơ quan chuyên ngành liên quan. Song song đó, hộ cũng cần chủ động hoàn thành các nghĩa vụ tài chính, thanh lý các khoản nợ và hợp đồng còn tồn đọng, đồng thời bảo quản tốt tài sản, hàng hóa trong thời gian “nghỉ ngơi”.

Lưu ý rằng, tạm ngừng kinh doanh không đồng nghĩa với chấm dứt hoạt động. Đây chỉ là giải pháp tình thế để hộ kinh doanh có thời gian tái cơ cấu, khắc phục khó khăn và chuẩn bị cho những bước tiến mới. Chính vì vậy, trong thời gian tạm ngừng, hộ kinh doanh cần tận dụng cơ hội để nhìn nhận lại thực trạng, đánh giá điểm mạnh – yếu, cơ hội – thách thức để điều chỉnh chiến lược kinh doanh cho phù hợp.

Đồng hành trong quá trình này, các hộ kinh doanh nên chủ động tìm đến sự hỗ trợ của các chuyên gia tư vấn như MAN – Master Accountant Network. Với đội ngũ giàu kinh nghiệm và am hiểu chuyên sâu về pháp luật kinh doanh, kế toán – thuế, chúng tôi sẵn sàng cung cấp các dịch vụ tư vấn thiết thực để hộ kinh doanh vượt qua “cơn bão” và phục hồi nhanh chóng.

Nếu bạn vẫn còn băn khoăn về quy định tạm ngừng kinh doanh, hay đang tìm kiếm “người đồng hành” tin cậy, hãy liên hệ ngay với MAN qua:

MAN – Master Accountant Network