Tư vấn kiểm toán nội bộ: Đối tác chiến lược giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và minh bạch tài chính 2025

Trong bối cảnh môi trường kinh doanh đầy biến động và rủi ro gian lận ngày càng gia tăng, hoạt động tư vấn kiểm toán nội bộ không còn là lựa chọn mà trở thành chức năng bắt buộc nhằm nâng cao quản trị và kiểm soát rủi ro. Không chỉ đơn thuần là kiểm tra tuân thủ, chức năng này hỗ trợ Ban lãnh đạo và HĐQT ra quyết định chiến lược dựa trên dữ liệu thực tế.

Một khảo sát tại Việt Nam do PwC Việt Nam công bố cho thấy hơn 52% doanh nghiệp đã từng đối mặt với các vụ gian lận trong 24 tháng qua. Trong khi đó, báo cáo kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước chỉ ra tình trạng thất thoát tài sản và lãng phí hàng nghìn tỉ đồng do thiếu hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả. Kể từ khi Nghị định 05/2019/NĐ‑CP có hiệu lực, nhiều tổ chức đã chuyển hướng từ vai trò “kiểm tra” sang “tư vấn chiến lược” cho hệ thống kiểm toán nội bộ nhằm củng cố minh bạch và phát triển bền vững.

Giới thiệu chung về tư vấn kiểm toán nội bộ: tăng cường quản trị và hiệu suất

Trong bối cảnh kinh doanh hiện đại, việc quản lý rủi ro, kiểm soát nội bộ và nâng cao hiệu quả vận hành trở thành yếu tố sống còn đối với mọi doanh nghiệp. Tư vấn kiểm toán nội bộ không chỉ giúp đánh giá tuân thủ mà còn đóng vai trò là đối tác chiến lược, cung cấp thông tin khách quan, chuyên sâu và đề xuất giải pháp cải tiến cho các quy trình quản lý và hệ thống kiểm soát.

Để hiểu rõ giá trị mà dịch vụ này mang lại, cần nắm bắt định nghĩa, phạm vi hoạt động chiến lược, cũng như cơ sở pháp lý và các loại hình doanh nghiệp bắt buộc triển khai. Những yếu tố này là nền tảng để doanh nghiệp tối ưu hóa quản trị, giảm thiểu rủi ro và đảm bảo sự phát triển bền vững.

Định nghĩa và phạm vi cốt lõi của tư vấn kiểm toán nội bộ

Trong quá trình chuyển đổi từ mô hình giám sát tuân thủ sang quản trị dựa trên rủi ro, tư vấn kiểm toán nội bộ đóng vai trò như một “bộ cảm biến chiến lược” giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng phòng ngừa rủi ro và tối ưu hiệu suất vận hành. Dịch vụ này cung cấp góc nhìn độc lập từ các chuyên gia kiểm toán chuyên sâu, giúp nhận diện sớm điểm yếu trong hệ thống kiểm soát nội bộ và cấu trúc quản trị, qua đó gia tăng giá trị bền vững cho doanh nghiệp.

Để khai thác tối đa giá trị đó, cần hiểu rõ tư vấn kiểm toán nội bộ là gì, phạm vi triển khai bao gồm những nội dung nào và tại sao dịch vụ này đang trở thành yêu cầu bắt buộc đối với nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam hiện nay.

Tư vấn kiểm toán nội bộ là gì?

Tư vấn kiểm toán nội bộ là dịch vụ cung cấp sự đảm bảo và tư vấn độc lập, khách quan, nhằm gia tăng giá trị và cải thiện hoạt động của tổ chức. Dịch vụ này giúp doanh nghiệp đạt mục tiêu thông qua đánh giá và nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro, kiểm soát và quản trị.

Khác với kiểm toán nội bộ truyền thống, tư vấn kiểm toán nội bộ thường do chuyên gia bên ngoài thực hiện, mang lại góc nhìn khách quan và chuyên môn sâu, đồng thời hỗ trợ cải thiện quy trình và ra quyết định hiệu quả hơn.

Phạm vi hoạt động chiến lược của tư vấn kiểm toán nội bộ

Phạm vi hoạt động của tư vấn kiểm toán nội bộ bao trùm ba trụ cột chính của quản trị doanh nghiệp hiện đại:

**Bảng tổng hợp phạm vi hoạt động chiến lược của tư vấn kiểm toán nội bộ**
Trụ cột	Mục tiêu chiến lược
Kiểm soát nội bộ (ICS)	đánh giá tính đầy đủ và hiệu lực của các kiểm soát trong việc bảo vệ tài sản, đảm bảo độ tin cậy của thông tin tài chính.
Quản lý rủi ro (risk management)	xác định, đo lường, đánh giá và đề xuất phương pháp xử lý các rủi ro tiềm ẩn (hoạt động, tài chính, tuân thủ).
Quản trị (governance)	đánh giá cấu trúc quản trị, trách nhiệm giải trình, và quy trình ra quyết định của hđqt, ban kiểm soát.

Vai trò chiến lược trong việc nâng cao hiệu quả quản lý

Vai trò của tư vấn kiểm toán nội bộ đã dịch chuyển mạnh mẽ từ việc “gác cổng” sang “đối tác chiến lược”. họ không chỉ chỉ ra điểm yếu mà còn đưa ra các giải pháp cải tiến quy trình vận hành, giúp tối ưu hóa hiệu quả quản lý, đặc biệt hỗ trợ hđqt và ban kiểm soát (bks) thực hiện chức năng giám sát một cách chuyên nghiệp và độc lập.

Căn cứ pháp lý và đối tượng bắt buộc áp dụng

Việc áp dụng tư vấn kiểm toán nội bộ tại Việt Nam được quy định rõ ràng nhằm tăng cường minh bạch, tuân thủ pháp luật và bảo vệ lợi ích của cổ đông, nhà đầu tư cũng như công chúng. Các quy định pháp lý xác định rõ yêu cầu về độc lập, khách quan của chức năng kiểm toán nội bộ và loại hình doanh nghiệp bắt buộc triển khai. Dưới đây là tóm tắt các văn bản pháp luật quan trọng và đối tượng áp dụng:

**Bảng tổng hợp căn cứ pháp lý và đối tượng bắt buộc áp dụng**
Căn cứ pháp lý	Nội dung chính	Yêu cầu áp dụng	Ghi chú
Nghị định 05/2019/NĐ-CP	Quy định tổ chức, hoạt động kiểm toán nội bộ; yêu cầu tính độc lập, khách quan	Kiểm toán nội bộ phải báo cáo trực tiếp cho Hội đồng Quản trị (HĐQT) hoặc Ban Kiểm soát (BKS)	Là cơ sở pháp lý cao nhất định hình khung hoạt động kiểm toán nội bộ tại Việt Nam
Thông tư 66/2020/TT-BTC	Hướng dẫn chi tiết chuẩn mực kiểm toán nội bộ, năng lực, đạo đức nghề nghiệp, quy trình đảm bảo & tư vấn	Tuân thủ nghiêm ngặt về chất lượng, bảo mật thông tin khi thuê ngoài kiểm toán nội bộ	Áp dụng cho doanh nghiệp thuê tư vấn bên ngoài
Đối tượng doanh nghiệp bắt buộc thực hiện kiểm toán nội bộ	Các loại hình doanh nghiệp có trách nhiệm tổ chức kiểm toán nội bộ	– Công ty niêm yết: bắt buộc kiểm toán nội bộ – Doanh nghiệp nhà nước (DNNN) – Tổ chức tín dụng (TCTD), công ty tài chính, bảo hiểm	Nhằm bảo vệ lợi ích công chúng và cổ đông

Lưu ý: Đảm bảo tính độc lập, tuân thủ Nghị định 05/2019/NĐ-CP và Thông tư 66/2020/TT-BTC, áp dụng cho các doanh nghiệp bắt buộc, bảo mật thông tin khi thuê ngoài và đánh giá định kỳ hệ thống kiểm toán nội bộ.

Lợi ích của tư vấn kiểm toán nội bộ

Dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ mang lại những lợi ích vượt trội, tác động trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh và vị thế thị trường của doanh nghiệp.

Phát hiện và xử lý sớm rủi ro

Chức năng chính của tư vấn kiểm toán nội bộ là rà soát hệ thống kiểm soát nhằm phát hiện các “lỗ hổng” rủi ro tiềm ẩn trong các quy trình trọng yếu như chu trình bán hàng, mua hàng, và quản lý tồn kho. nhờ đó, doanh nghiệp có thể đưa ra biện pháp phòng ngừa và xử lý kịp thời để giảm thiểu thiệt hại tài chính và bảo vệ danh tiếng, thay vì chỉ phản ứng sau khi sự cố xảy ra.

Chuẩn bị cho các sự kiện lớn

Trong các giao dịch vốn và tái cấu trúc, độ tin cậy của thông tin tài chính và sự vững mạnh của hệ thống quản trị là yếu tố then chốt. Bao gồm:

Ipo, gọi vốn: Kiểm toán nội bộ giúp tăng cường độ tin cậy của báo cáo tài chính nội bộ, chứng minh năng lực quản trị rủi ro chuyên nghiệp với nhà đầu tư.
M&a (sáp nhập và mua lại): dịch vụ này thực hiện đánh giá tình trạng kiểm soát nội bộ và rủi ro tuân thủ của công ty mục tiêu (due diligence), hỗ trợ quá trình tích hợp hệ thống hiệu quả.

Tư vấn kiểm toán nội bộ: phân biệt dịch vụ đảm bảo và dịch vụ tư vấn

Hoạt động của tư vấn kiểm toán nội bộ bao gồm hai loại hình dịch vụ chính, tuy có mối liên hệ nhưng có mục đích và đầu ra khác nhau.

Dịch vụ đảm bảo (assurance services)

Dịch vụ đảm bảo là hoạt động cốt lõi và truyền thống của kiểm toán nội bộ. Bao gồm:

Bản chất: đưa ra ý kiến độc lập

Bản chất của dịch vụ này là việc đưa ra một ý kiến hoặc đánh giá độc lập về quy trình, hệ thống hoặc vấn đề được kiểm toán. dịch vụ đảm bảo liên quan đến ba bên: kiểm toán viên, đối tượng được kiểm toán và người sử dụng báo cáo (hđqt/bks).

Đầu ra: báo cáo cung cấp sự tin cậy

Đầu ra là báo cáo kiểm toán nội bộ chính thức, cung cấp những kết luận và sự thật cần thiết để hđqt/bks có thể đưa ra quyết định phù hợp. báo cáo này giúp xác nhận tính trung thực, hợp lý của thông tin, hoặc tính hiệu lực của các kiểm soát.

Ví dụ điển hình

Để minh họa rõ hơn vai trò và phạm vi của tư vấn kiểm toán nội bộ, bảng dưới đây trình bày một số ví dụ điển hình về các loại kiểm toán cùng mục tiêu đảm bảo tương ứng. Những ví dụ này giúp doanh nghiệp hình dung cách kiểm toán nội bộ góp phần nâng cao độ tin cậy thông tin, tuân thủ quy định và tối ưu hiệu quả quản lý.

**Bảng tổng hợp ví dụ điển hình cho dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ**
Loại kiểm toán	Mục tiêu đảm bảo
Kiểm toán báo cáo tài chính nội bộ	đảm bảo tính chính xác và kịp thời của dữ liệu tài chính phục vụ quản lý.
Đánh giá khảo sát nội bộ chu trình mua hàng	xác nhận việc tuân thủ quy trình mua sắm, phê duyệt và thanh toán theo quy định nội bộ.
Kiểm toán tuân thủ pháp luật	xác minh mức độ tuân thủ các quy định hiện hành về thuế, hải quan, hoặc lao động.

Dịch vụ tư vấn (consulting services)

Dịch vụ tư vấn là cách tư vấn kiểm toán nội bộ gia tăng giá trị, trở thành đối tác chiến lược.

Bản chất: hoạt động cố vấn theo nhu cầu

Dịch vụ tư vấn là hoạt động cố vấn và được thực hiện theo yêu cầu cụ thể của khách hàng (ban lãnh đạo hoặc quản lý). mục tiêu là cung cấp các lời khuyên, hướng dẫn để cải thiện chứ không phải đưa ra ý kiến đánh giá về một hệ thống đã có.

Phạm vi: cải tiến quản trị, quản lý rủi ro và kiểm soát

Phạm vi của dịch vụ tư vấn rất rộng, bao gồm việc hỗ trợ thiết kế lại quy trình, xây dựng chính sách mới, hoặc đào tạo nhân sự. ví dụ, việc hỗ trợ thiết lập một hệ thống quản lý rủi ro doanh nghiệp (erm) mới là một dịch vụ tư vấn điển hình.

Yêu cầu: đồng thuận chính thức bằng văn bản

Theo chuẩn mực quốc tế IIA (the institute of internal auditors), bản chất và phạm vi của dịch vụ tư vấn phải được đồng thuận chính thức bằng văn bản với khách hàng (doanh nghiệp), để đảm bảo sự rõ ràng về kỳ vọng và trách nhiệm.

Sự pha trộn và nguyên tắc độc lập giữ dịch vụ đảm bảo và dịch vụ tư vấn kiểm toán độc lập

Trong hoạt động tư vấn kiểm toán nội bộ, việc kết hợp dịch vụ đảm bảo (assurance) và dịch vụ tư vấn (consulting) mang lại giá trị lớn, giúp doanh nghiệp không chỉ phát hiện rủi ro mà còn xây dựng giải pháp cải tiến hệ thống quản lý và kiểm soát nội bộ. Ví dụ, sau khi hoàn thành dịch vụ đảm bảo để chỉ ra các điểm yếu, đơn vị kiểm toán có thể tiếp tục cung cấp dịch vụ tư vấn để đề xuất giải pháp khắc phục và tối ưu quy trình.

Khi kết hợp assurance + consulting

Sự pha trộn giữa hai dịch vụ có thể tạo ra giá trị lớn và tăng hiệu quả, ví dụ: sau khi hoàn thành dịch vụ đảm bảo (chỉ ra lỗi), kiểm toán nội bộ cung cấp dịch vụ tư vấn (giải pháp khắc phục). tuy nhiên, cần lưu ý nguyên tắc cốt lõi: khi dịch vụ tư vấn và đảm bảo được pha trộn, chúng cần phải được đảm bảo rằng không có xung đột về tính độc lập, khách quan, hoặc liên quan đến vai trò và trách nhiệm.

Nguyên tắc xử lý xung đột lợi ích

Để duy trì tính độc lập, tư vấn kiểm toán nội bộ không được trực tiếp thực hiện vai trò quản lý hoặc đưa ra quyết định thay cho ban quản lý. nếu đơn vị tư vấn tham gia thiết kế một hệ thống (tư vấn), họ không được tham gia kiểm toán (đảm bảo) hệ thống đó ngay lập tức, mà cần có một khoảng thời gian chờ (cooling-off period).

Vai trò trụ cột của tư vấn kiểm toán nội bộ

Trong bối cảnh doanh nghiệp phải đối mặt với môi trường kinh doanh ngày càng phức tạp và rủi ro đa chiều, tư vấn kiểm toán nội bộ không chỉ thực hiện chức năng kiểm tra tuân thủ mà còn đóng vai trò trụ cột trong quản trị và vận hành hiệu quả. Dịch vụ này cung cấp góc nhìn độc lập, khách quan, giúp doanh nghiệp đánh giá toàn diện rủi ro, hiệu quả hoạt động và tuân thủ pháp luật, đồng thời hỗ trợ hội đồng quản trị và ban lãnh đạo đưa ra các quyết định chiến lược.

Nhờ sự kết hợp giữa đánh giá rủi ro toàn diện, kiểm toán hoạt động, tuân thủ pháp luật và ngăn ngừa gian lận, tư vấn kiểm toán nội bộ trở thành đối tác chiến lược quan trọng, góp phần nâng cao hiệu suất, bảo vệ tài sản, tăng cường niềm tin từ cổ đông và nhà đầu tư, đồng thời đảm bảo sự phát triển bền vững cho tổ chức.

Đánh giá và kiểm soát rủi ro toàn diện (erm)

Trong bối cảnh kinh doanh ngày càng biến động, khả năng nhận diện, đo lường và quản lý rủi ro toàn diện trở thành yếu tố sống còn để bảo vệ tài sản, uy tín và lợi ích chiến lược của doanh nghiệp. Tư vấn kiểm toán nội bộ đóng vai trò then chốt trong việc xác định “risk universe”, đánh giá các rủi ro tài chính, hoạt động, tuân thủ và chiến lược, đồng thời hỗ trợ thiết lập khẩu vị rủi ro (risk appetite) và ngưỡng rủi ro (risk tolerance).

Nhờ đó, doanh nghiệp không chỉ kịp thời phát hiện các điểm yếu trong hệ thống kiểm soát mà còn xây dựng các biện pháp phòng ngừa và hành động khắc phục, đảm bảo rủi ro được quản lý hiệu quả, từ đó bảo vệ danh tiếng và nâng cao khả năng vận hành bền vững.

Xác định, đo lường rủi ro tài chính, hoạt động, tuân thủ, chiến lược

Tư vấn kiểm toán nội bộ giúp doanh nghiệp nhận diện “risk universe” (tập hợp tất cả các rủi ro có thể xảy ra) thông qua phương pháp tiếp cận dựa trên rủi ro (risk-based approach). việc này bao gồm rủi ro về:

Tài chính: sai sót/gian lận bctc, rủi ro thanh khoản.
Hoạt động: gián đoạn chuỗi cung ứng, lỗi quy trình.
Tuân thủ: vi phạm pháp luật, chính sách nội bộ.
Chiến lược: thay đổi thị trường, cạnh tranh.

Thiết lập risk appetite và risk tolerance

Dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ hỗ trợ ban lãnh đạo thiết lập:

Risk appetite (khẩu vị rủi ro): mức độ rủi ro mà tổ chức sẵn sàng chấp nhận để đạt được mục tiêu chiến lược.
Risk tolerance (ngưỡng rủi ro): mức độ sai lệch cụ thể mà một tổ chức có thể chịu đựng trong hoạt động thực tế.

Việc xác định rõ ràng hai yếu tố này giúp định hướng các quyết định kiểm soát.

Biện pháp phòng ngừa, xử lý kịp thời để bảo vệ danh tiếng

Kiểm toán nội bộ cung cấp các khuyến nghị hành động (action plans) không chỉ tập trung vào khắc phục mà còn vào phòng ngừa. ví dụ, xây dựng cơ chế báo cáo rủi ro liên tục (continuous monitoring) để phát hiện và xử lý sớm rủi ro trước khi chúng gây ra tổn thất lớn, bảo vệ danh tiếng và lợi ích.

Đảm bảo tuân thủ chuyên sâu

Trong môi trường kinh doanh hiện đại, tuân thủ không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là yếu tố cốt lõi để bảo vệ uy tín và vận hành hiệu quả của doanh nghiệp. Tư vấn kiểm toán nội bộ đóng vai trò trung tâm trong việc đảm bảo mọi hoạt động đều phù hợp với quy định pháp luật và chuẩn mực nội bộ, đồng thời hướng dẫn doanh nghiệp điều chỉnh các quy chế khi pháp luật thay đổi.

Bên cạnh đó, tư vấn kiểm toán nội bộ còn là đối tác chiến lược hỗ trợ quản trị, cung cấp thông tin độc lập và khách quan để Ủy ban Kiểm toán và Ban Lãnh đạo phát hiện, ngăn chặn sai sót hoặc hành vi gian lận, từ đó đề xuất các giải pháp cải thiện kịp thời, bảo vệ tài sản và nâng cao độ tin cậy trong mắt cổ đông, nhà đầu tư.

Tuân thủ pháp luật và đối chiếu hoạt động thực tế

Tư vấn kiểm toán nội bộ thực hiện chức năng đối chiếu hoạt động thực tế của các phòng ban với các quy định pháp luật chi tiết:

Thuế và kế toán: đảm bảo hạch toán và khai báo thuế tuân thủ thông tư, nghị định hiện hành.
Lao động: kiểm tra việc thực hiện hợp đồng lao động, bảo hiểm, và các quy định về an toàn.
Hợp đồng: đánh giá quy trình ký kết và quản lý hợp đồng để giảm rủi ro pháp lý.
An toàn thông tin (cybersecurity): đảm bảo hệ thống it tuân thủ các quy chuẩn bảo mật dữ liệu.

Tuân thủ nội bộ: quy chế, quy trình, bộ quy tắc đạo đức

Vai trò của tư vấn kiểm toán nội bộ còn là đánh giá việc tuân thủ các quy tắc do chính doanh nghiệp đặt ra, bao gồm: quy chế tài chính, quy trình mua sắm, và bộ quy tắc đạo đức nghề nghiệp.

Vai trò tư vấn: hướng dẫn điều chỉnh quy chế nội bộ theo pháp lý mới

Khi pháp luật thay đổi, kiểm toán nội bộ đóng vai trò tư vấn, hướng dẫn điều chỉnh quy chế, quy trình nội bộ cho phù hợp, tránh nguy cơ vi phạm tiềm ẩn.

Nâng cao hiệu quả hoạt động (operational excellence)

Để doanh nghiệp đạt được hiệu quả tối ưu trong vận hành, tư vấn kiểm toán nội bộ không chỉ kiểm tra tuân thủ mà còn đánh giá toàn diện hiệu suất hoạt động. Thông qua kiểm toán 3E (Kinh tế – Efficiency – Hiệu quả) và áp dụng các phương pháp cải tiến như Lean hay Six Sigma, dịch vụ này giúp nhận diện các bước thừa, tối ưu hóa quy trình vận hành, giảm lãng phí và nâng cao năng suất, từ đó tạo ra giá trị bền vững cho tổ chức.

Kiểm toán hoạt động theo tiêu chí kinh tế, hiệu suất, hiệu quả

kiểm toán nội bộ thực hiện kiểm toán 3e:

Kinh tế (economy): nguồn lực được mua với chi phí thấp nhất.
Hiệu suất (efficiency): nguồn lực được sử dụng tối ưu để tạo ra đầu ra.
Hiệu quả (effectiveness): mức độ đạt được các mục tiêu của chương trình/hoạt động.

Tối ưu hóa quy trình vận hành, giảm lãng phí (lean/six sigma)

Thông qua kiểm toán hoạt động, tư vấn kiểm toán nội bộ có thể áp dụng các mô hình cải tiến như lean hoặc six sigma để phân tích các bước không tạo ra giá trị, từ đó tối ưu hóa quy trình vận hành và giảm thiểu lãng phí (ví dụ: rút ngắn thời gian phê duyệt, giảm tồn kho chết).

Hỗ trợ quản trị và ngăn ngừa gian lận

Trong môi trường kinh doanh phức tạp, tư vấn kiểm toán nội bộ không chỉ kiểm tra mà còn là đối tác chiến lược hỗ trợ quản trị. Dịch vụ cung cấp thông tin độc lập, giúp Ủy ban Kiểm toán và Ban Lãnh đạo giám sát hiệu quả, nâng cao niềm tin từ cổ đông và nhà đầu tư. Đồng thời, tư vấn kiểm toán nội bộ phát hiện và ngăn chặn sai sót, gian lận, đề xuất giải pháp kịp thời, bảo vệ tài sản và uy tín doanh nghiệp.

Hỗ trợ ủy ban kiểm toán, ban lãnh đạo

Tư vấn kiểm toán nội bộ là cánh tay nối dài, cung cấp thông tin độc lập và khách quan, giúp ủy ban kiểm toán (thuộc hđqt) thực hiện hiệu quả chức năng giám sát của mình. điều này tăng cường độ tin cậy trong mắt cổ đông và nhà đầu tư.

Phát hiện, ngăn chặn sai sót/gian lận và kiến nghị giải pháp

kiểm toán nội bộ có trách nhiệm phát hiện và ngăn chặn các sai sót hoặc hành vi gian lận (như tham nhũng, lạm dụng tài sản) trong hoạt động tài chính. khi phát hiện nghi vấn, đơn vị tư vấn kiểm toán nội bộ có thể triển khai dịch vụ điều tra gian lận (forensic audit) và đưa ra kiến nghị khắc phục kịp thời.

Các dịch vụ điển hình và giải pháp tư vấn kiểm toán nội bộ

Để doanh nghiệp vận hành hiệu quả, giảm thiểu rủi ro và nâng cao giá trị quản trị, tư vấn kiểm toán nội bộ cung cấp một loạt dịch vụ chuyên sâu và giải pháp toàn diện. Các dịch vụ này không chỉ tập trung vào kiểm soát nội bộ mà còn mở rộng sang kiểm toán hoạt động, công nghệ thông tin, đào tạo năng lực, cũng như triển khai mô hình thuê ngoài hoặc đồng nguồn lực.

Thông qua việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như khung COSO, xây dựng sổ tay và ma trận kiểm soát, đánh giá các quy trình chiến lược từ chuỗi cung ứng đến dự án xây dựng, đồng thời nâng cao năng lực nhân sự và đảm bảo tính toàn vẹn của hệ thống IT, tư vấn kiểm toán nội bộ giúp doanh nghiệp quản lý rủi ro một cách chủ động, tối ưu hóa quy trình vận hành và nâng cao khả năng ra quyết định chiến lược.

Thiết lập và tối ưu hóa hệ thống kiểm soát nội bộ

Hệ thống kiểm soát nội bộ (ICS) là nền tảng quản lý rủi ro và bảo vệ tài sản cho doanh nghiệp. Tư vấn kiểm toán nội bộ hỗ trợ thiết kế và tối ưu hóa ICS theo khung COSO, đồng thời xây dựng sổ tay kiểm soát và ma trận kiểm soát thực tiễn. Nhờ đó, doanh nghiệp dễ dàng đánh giá hiệu quả kiểm soát, phát hiện sớm điểm yếu, nâng cao hiệu quả quản trị và giảm thiểu rủi ro trong hoạt động.

Ứng dụng khung coso

Khung COSO (committee of sponsoring organizations of the treadway commission) là tiêu chuẩn quốc tế được tư vấn kiểm toán nội bộ sử dụng để thiết kế và đánh giá ics. khung này bao gồm 5 thành phần cốt lõi: môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin & truyền thông, và giám sát.

Xây dựng sổ tay kiểm soát nội bộ, ma trận kiểm soát (control matrix)

Dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ sẽ hỗ trợ xây dựng chi tiết:

Sổ tay kiểm soát nội bộ: tài liệu hóa các quy tắc, chính sách và quy trình kiểm soát cho từng phòng ban.
Ma trận kiểm soát (control matrix): liệt kê các rủi ro cụ thể cho từng quy trình và các kiểm soát tương ứng (chủ động và phát hiện), phục vụ việc kiểm tra và đánh giá.

Dịch vụ thuê ngoài / đồng nguồn lực (outsourced / co-sourced ia)

Nhiều doanh nghiệp lựa chọn thuê ngoài để nhanh chóng đáp ứng yêu cầu pháp lý hoặc bổ sung chuyên môn.

Khi nào nên thuê ngoài toàn bộ (outsourced ia)

Đối với nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp mới thành lập hoặc quy mô nhỏ, việc thiết lập một bộ phận kiểm toán nội bộ đầy đủ có thể tốn kém và phức tạp. Trong bối cảnh này, dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ thuê ngoài toàn bộ trở thành giải pháp tối ưu, giúp doanh nghiệp nhanh chóng đáp ứng các yêu cầu pháp lý như Nghị định 05/2019/NĐ-CP, đồng thời tận dụng kinh nghiệm và tính độc lập tuyệt đối của các chuyên gia bên ngoài.

Phù hợp với doanh nghiệp mới thành lập hoặc quy mô nhỏ, cần đáp ứng ngay nghị định 05/2019/NĐ-CP.
Khi doanh nghiệp không muốn đầu tư chi phí lớn vào bộ máy nội bộ.
Lợi ích: tận dụng kinh nghiệm và tính độc lập tuyệt đối của bên thứ ba.

Khi nào dùng đồng nguồn lực (co-sourced ia)

Trong các doanh nghiệp đã có bộ phận kiểm toán nội bộ nhưng thiếu chuyên môn chuyên sâu như IT audit hoặc forensic audit, dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ đồng nguồn lực (co-sourced IA) là lựa chọn hiệu quả. Giải pháp này cho phép đơn vị tư vấn hợp tác chặt chẽ với đội ngũ nội bộ, bổ sung năng lực chuyên môn bên ngoài đồng thời khai thác kiến thức nội bộ của doanh nghiệp, từ đó nâng cao hiệu quả kiểm toán và đảm bảo tính toàn diện của hệ thống kiểm soát.

Phù hợp khi kiểm toán nội bộ nội bộ đã có nhưng thiếu chuyên môn sâu (ví dụ: it audit, forensic audit).
Đơn vị tư vấn kiểm toán nội bộ sẽ hợp tác, bổ sung năng lực cho đội ngũ nội bộ.
Lợi ích: kết hợp kiến thức nội bộ của doanh nghiệp với chuyên môn bên ngoài.

Kiểm toán hoạt động chuyên đề

Để nâng cao hiệu quả quản lý và giảm rủi ro trong các hoạt động trọng yếu, tư vấn kiểm toán nội bộ triển khai các chương trình kiểm toán hoạt động chuyên đề. Dịch vụ này tập trung đánh giá hiệu quả vận hành và kiểm soát trong các lĩnh vực then chốt như chuỗi cung ứng, quản lý kho, hay đầu tư xây dựng cơ bản, từ giai đoạn lập dự toán, đấu thầu đến thực hiện hợp đồng và quyết toán, giúp doanh nghiệp đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật và sử dụng nguồn lực hiệu quả.

Kiểm toán chuỗi cung ứng và quản lý kho

Đánh giá tính hiệu quả của các kiểm soát từ khâu đặt hàng, nhập kho, lưu trữ, đến xuất kho, nhằm giảm rủi ro tổn thất hàng hóa, lãng phí và thất thoát.

Kiểm toán đầu tư xây dựng cơ bản (xdcb)

Tư vấn kiểm toán nội bộ chuyên sâu giúp kiểm soát quy trình từ giai đoạn lập dự toán, đấu thầu, thực hiện hợp đồng xdcb cho đến quyết toán, đảm bảo tuân thủ các quy định về xây dựng và sử dụng vốn hiệu quả.

Đào tạo và xây dựng năng lực kiểm toán nội bộ nội bộ

Để đảm bảo đội ngũ kiểm toán nội bộ vận hành hiệu quả và chuyên nghiệp, tư vấn kiểm toán nội bộ cung cấp các giải pháp đào tạo và xây dựng năng lực bài bản. Dịch vụ này không chỉ giúp chuẩn hóa quy trình, phương pháp kiểm toán (như lập kế hoạch dựa trên rủi ro, phỏng vấn và thu thập bằng chứng) mà còn cung cấp chương trình đào tạo theo chuẩn quốc tế IIA, hỗ trợ nhân sự đạt chứng chỉ CIA, từ đó nâng cao trình độ chuyên môn và uy tín của bộ phận kiểm toán nội bộ trong doanh nghiệp.

Quy trình và phương pháp chuẩn hóa

Dịch vụ này hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng các tài liệu hướng dẫn về quy trình và phương pháp kiểm toán nội bộ chuẩn hóa (như cách lập kế hoạch kiểm toán dựa trên rủi ro, cách thức phỏng vấn, thu thập bằng chứng).

Đào tạo theo chuẩn IIA, hỗ trợ chứng chỉ CIA

Các đơn vị tư vấn kiểm toán nội bộ uy tín thường cung cấp chương trình đào tạo dựa trên chuẩn mực quốc tế của IIA (the institute of internal auditors), giúp nhân sự nội bộ sẵn sàng cho việc đạt chứng chỉ CIA (certified internal auditor), qua đó nâng cao năng lực và uy tín của bộ phận.

Kiểm toán công nghệ thông tin (it audit)

Trong bối cảnh chuyển đổi số ngày càng mạnh mẽ, tư vấn kiểm toán nội bộ đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá và quản lý rủi ro công nghệ thông tin. Dịch vụ này giúp doanh nghiệp kiểm soát bảo mật dữ liệu, đánh giá tính toàn vẹn và độ tin cậy của các hệ thống ERP, CRM, đồng thời cung cấp sự đảm bảo độc lập về quản lý các dự án IT lớn, từ tiến độ, ngân sách đến mục tiêu, đảm bảo các kiểm soát cần thiết được tích hợp ngay từ giai đoạn đầu.

Đánh giá bảo mật dữ liệu, rủi ro hệ thống (erp, crm)

Trong thời đại chuyển đổi số, rủi ro it là rủi ro hoạt động hàng đầu. kiểm toán nội bộ thực hiện đánh giá:

Bảo mật dữ liệu: đánh giá các kiểm soát truy cập, sao lưu phục hồi, và phòng chống tấn công mạng.
Hệ thống erp/crm: đánh giá tính toàn vẹn và độ tin cậy của dữ liệu đầu vào và đầu ra của các hệ thống lõi.

Kiểm soát quản lý dự án công nghệ

kKểm toán nội bộ cung cấp sự đảm bảo độc lập về việc quản lý các dự án it lớn (đúng tiến độ, ngân sách và mục tiêu), đảm bảo các kiểm soát cần thiết được tích hợp ngay từ đầu.

Quy trình thực hiện dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ chuyên nghiệp

Quy trình thực hiện dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ luôn tuân thủ nguyên tắc dựa trên rủi ro và tiêu chuẩn nghề nghiệp cao nhất.

Giai đoạn lập kế hoạch dựa trên rủi ro

Lập kế hoạch dựa trên rủi ro là bước khởi đầu quan trọng trong quy trình tư vấn kiểm toán nội bộ, nhằm đảm bảo các nỗ lực kiểm toán tập trung vào những lĩnh vực có nguy cơ cao nhất, mang lại giá trị tối đa cho doanh nghiệp. Giai đoạn này giúp xác định các điểm yếu tiềm ẩn trong hệ thống kiểm soát nội bộ và ưu tiên nguồn lực một cách hiệu quả, từ đó giảm thiểu rủi ro tài chính, vận hành và tuân thủ.

Khảo sát hệ thống kiểm soát nội bộ hiện tại

Đơn vị tư vấn kiểm toán nội bộ tiến hành khảo sát ban đầu để hiểu rõ cấu trúc tổ chức, môi trường hoạt động và hệ thống kiểm soát nội bộ đã có, qua đó xác định các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao.

Xác định risk universe, lập risk-based audit plan

Dựa trên khảo sát, kiểm toán nội bộ sẽ xác định risk universe (tập hợp tất cả các rủi ro có thể xảy ra) và lập ra risk-based audit plan (kế hoạch kiểm toán hàng năm dựa trên rủi ro). kế hoạch này ưu tiên các lĩnh vực có rủi ro cao nhất, đảm bảo nguồn lực được sử dụng hiệu quả.

Giai đoạn thực hiện kiểm toán

Giai đoạn thực hiện kiểm toán là bước then chốt để thu thập thông tin và đánh giá thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ. Kiểm toán viên tiến hành thu thập bằng chứng hệ thống để nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và các rủi ro tiềm ẩn. Mỗi phát hiện được phân tích kỹ lưỡng, đảm bảo các khuyến nghị vừa chính xác vừa khả thi, giúp doanh nghiệp cải thiện quản lý, giảm rủi ro và nâng cao hiệu quả vận hành.

Thu thập bằng chứng, đánh giá tính hiệu lực của kiểm soát

Trong giai đoạn này, các kiểm toán viên sẽ thu thập các loại bằng chứng (tài liệu, phỏng vấn, quan sát, phân tích) để đánh giá tính hiệu lực của các kiểm soát nội bộ đã được thiết kế.

Xác định audit findings: tình trạng, tiêu chí, nguyên nhân, ảnh hưởng

Mỗi “phát hiện kiểm toán” (audit finding) phải được xây dựng dựa trên bốn yếu tố cốt lõi để đảm bảo tính thuyết phục: tình trạng (điều đang xảy ra), tiêu chí (điều nên xảy ra theo quy định), nguyên nhân (tại sao xảy ra), và ảnh hưởng (hậu quả nếu không khắc phục).

Giai đoạn báo cáo và đề xuất khuyến nghị

Sau khi hoàn tất kiểm toán và đánh giá kiểm soát nội bộ, bước tiếp theo là tổng hợp kết quả và trình bày các phát hiện một cách minh bạch. Giai đoạn này giúp tư vấn kiểm toán nội bộ phối hợp với đơn vị được kiểm toán, thảo luận giải pháp khả thi và xây dựng kế hoạch hành động chi tiết. Mục tiêu là giúp doanh nghiệp nắm rõ rủi ro, nhận các đề xuất cải tiến thực tế và triển khai biện pháp nâng cao hiệu quả quản trị, kiểm soát và vận hành.

Xây dựng báo cáo khách quan và thảo luận

Báo cáo phải được xây dựng một cách khách quan, công bằng và phải được thảo luận sơ bộ với đơn vị được kiểm toán để đảm bảo tính chính xác của sự kiện. việc thảo luận này cũng giúp tư vấn kiểm toán nội bộ hiểu rõ hơn về tính khả thi của các giải pháp.

Đưa ra action plan có tính khả thi

Khuyến nghị hành động (action plan) phải cụ thể, có tính khả thi, và có thể đo lường được, đi kèm với thời hạn thực hiện và người chịu trách nhiệm. mục tiêu là giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định và giải pháp để tối ưu hóa quản lý.

Giai đoạn theo dõi thực hiện

Sau khi các khuyến nghị và kế hoạch hành động được triển khai, giai đoạn theo dõi thực hiện đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo rằng các cải tiến thực sự mang lại giá trị cho doanh nghiệp.

Quy trình thực hiện dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ chuyên nghiệp

Tư vấn kiểm toán nội bộ sẽ giám sát tiến độ, đánh giá hiệu quả của các biện pháp khắc phục, đồng thời xác nhận rằng các rủi ro đã được xử lý đầy đủ. Song song với đó, việc quản lý và lưu trữ hồ sơ kiểm toán được thực hiện nghiêm ngặt, đảm bảo tính minh bạch, bảo mật và tuân thủ các quy định pháp lý hiện hành.

Giám sát và đánh giá việc khắc phục điểm yếu

Đây là giai đoạn quan trọng để đảm bảo giá trị của dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ được hiện thực hóa. kiểm toán nội bộ sẽ theo dõi việc ban quản lý thực hiện các khuyến nghị và tiến hành tái đánh giá (re-evaluation) để xác nhận các rủi ro đã được khắc phục.

Quản lý hồ sơ tư vấn kiểm toán nội bộ

Toàn bộ hồ sơ kiểm toán (từ kế hoạch, bằng chứng, đến báo cáo và theo dõi) phải được lưu trữ và bảo mật theo đúng quy định của nghị định 05/2019/NĐ-CP và chuẩn mực nghề nghiệp.

Dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ chuyên nghiệp tại MAN – Master Accountant Network

Trong bối cảnh doanh nghiệp hiện đại đối mặt với rủi ro phức tạp về tài chính, pháp lý và vận hành, dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ không còn chỉ là kiểm tra tuân thủ mà trở thành công cụ chiến lược giúp nâng cao hiệu quả quản trị và giảm thiểu rủi ro. MAN – Master Accountant Network cung cấp các giải pháp kiểm toán nội bộ chuyên biệt, tích hợp chuyên môn sâu về thuế, pháp lý và tài chính doanh nghiệp, mang lại giá trị gia tăng vượt trội cho khách hàng.

Điểm khác biệt khi sử dụng dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ chuyên nghiệp tại MAN – Master Accountant Network

Tại MAN – Master Accountant Network, điểm khác biệt của dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ nằm ở khả năng cung cấp giải pháp kiểm toán nội bộ tích hợp (Integrated IA), kết hợp chuyên môn sâu về thuế, pháp lý và tài chính doanh nghiệp, cùng đội ngũ chuyên gia cấp cao với kinh nghiệm thực chiến, mang lại góc nhìn quản lý toàn diện và tính độc lập tuyệt đối trong từng khuyến nghị.

Tiếp cận theo chiều sâu của dịch vụ kiểm toán nội bộ: kiểm toán nội bộ tích hợp (Integrated IA)

Điểm khác biệt cốt lõi của MAN là khả năng tích hợp kiểm toán nội bộ với kiến thức chuyên sâu về thuế, pháp lý và tài chính doanh nghiệp. Dịch vụ không chỉ đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ mà còn tập trung vào:

Tối ưu hóa thuế (Tax Optimization): đánh giá tuân thủ thuế song song với kiểm toán nội bộ để giảm rủi ro bị truy thu, phạt vi phạm.
Kiểm soát rủi ro pháp lý: rà soát hợp đồng, giao dịch liên kết, đảm bảo tuân thủ Nghị định 05/2019/NĐ-CP và các quy định ngành.

Đội ngũ chuyên gia cấp cao và kinh nghiệm thực chiến

MAN sở hữu đội ngũ chuyên gia kiểm toán độc lập (CPA) và kiểm toán nội bộ quốc tế (CIA), từng giữ vị trí cấp cao tại các tập đoàn lớn và Big 4, đảm bảo:

Góc nhìn quản lý: các kiến nghị vừa chính xác, vừa khả thi, phù hợp với thực tiễn vận hành và chiến lược doanh nghiệp.
Tính độc lập tuyệt đối: MAN là đơn vị bên ngoài, báo cáo trực tiếp, minh bạch với Hội đồng Quản trị hoặc Ban Kiểm soát.

Các giải pháp tư vấn kiểm toán cốt lõi tại MAN – Master Accountant Network

Để đạt hiệu quả quản trị toàn diện và tối ưu hóa vận hành, MAN – Master Accountant Network cung cấp các giải pháp tư vấn kiểm toán nội bộ cốt lõi, được thiết kế vừa đảm bảo tuân thủ pháp lý, vừa nâng cao hiệu quả kinh tế và hoạt động.

Các giải pháp này không chỉ giúp doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu của Nghị định 05/2019/NĐ-CP mà còn cải thiện hiệu suất các quy trình trọng yếu, giảm lãng phí và tăng khả năng kiểm soát rủi ro, từ đó gia tăng giá trị thực tiễn và bền vững cho tổ chức.

Giải pháp Turnkey: thiết kế lại kiểm soát nội bộ tuân thủ Nghị định 05/2019/NĐ-CP

MAN cung cấp dịch vụ trọn gói cho các công ty niêm yết và doanh nghiệp nhà nước, bao gồm:

Xây dựng cơ cấu tổ chức và quy chế kiểm toán nội bộ.
Thiết lập sổ tay kiểm soát và ma trận kiểm soát nội bộ (Control Matrix) theo tiêu chuẩn COSO.

Kiểm toán hoạt động chuyên sâu và tối ưu hóa chi phí

Dịch vụ tập trung vào các quy trình trọng yếu như chuỗi cung ứng, sản xuất và bán hàng, giúp doanh nghiệp đạt Operational Excellence thông qua:

Đánh giá kinh tế và hiệu suất sử dụng nguồn vốn.
Kiến nghị cắt giảm chi phí không tạo ra giá trị gia tăng.

Case study thành công: chuyển đổi mô hình tại công ty bán lẻ (Retail Corp.)

Để minh họa hiệu quả thực tiễn của dịch vụ, MAN – Master Accountant Network chia sẻ case study chuyển đổi mô hình tại một công ty bán lẻ niêm yết. Dự án này thể hiện cách MAN ứng dụng giải pháp đồng nguồn lực (co-sourced IA) kết hợp kiểm toán nội bộ chuyên sâu, công nghệ phân tích dữ liệu và tái cấu trúc quy trình, giúp doanh nghiệp vừa tối ưu hóa vận hành, vừa giảm thiểu rủi ro thất thoát và nâng cao hiệu quả quản trị.

Kết quả đạt được phản ánh rõ giá trị gia tăng mà dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ chuyên nghiệp của MAN mang lại.

Tình huống và giải pháp

Khách hàng: công ty bán lẻ X (50+ cửa hàng, niêm yết) gặp thách thức về tỷ lệ thất thoát hàng hóa cao và quy trình mua hàng phân tán, chậm trễ.
MAN triển khai dịch vụ đồng nguồn lực (co-sourced IA), tập trung vào chu trình mua hàng và quản lý tồn kho, bao gồm:

Tái cấu trúc ma trận kiểm soát từ kho đến điểm bán (POS).
Ứng dụng CAATs (Computer Assisted Audit Techniques) để phân tích dữ liệu, phát hiện các giao dịch bất thường và lãng phí.

Kết quả và phản hồi khách hàng

Sau 6 tháng, công ty đạt được:

Giảm tỷ lệ thất thoát hàng hóa xuống 1,5% (giảm 15% so với năm trước).
Rút ngắn 50% thời gian phê duyệt mua hàng, nâng cao tính linh hoạt của chuỗi cung ứng.

CEO nhận xét: “MAN – Master Accountant Network không chỉ tìm lỗi mà cung cấp công cụ và giải pháp thực thụ để tối ưu hóa hiệu suất và giảm rủi ro. Đội ngũ của họ là cố vấn chiến lược cấp cao cho doanh nghiệp.”

Báo giá dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ và các yếu tố ảnh hưởng

Việc xác định chi phí dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ phụ thuộc vào quy mô doanh nghiệp, phạm vi công việc và loại hình dịch vụ lựa chọn. Dưới đây là bảng minh họa các mô hình phí phổ biến kèm mức giá tham khảo, giúp doanh nghiệp dễ dàng dự toán ngân sách:

**Bảng tổng hợp báo giá dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ và các yếu tố ảnh hưởng**
Mô hình phí	Đặc điểm áp dụng	Ưu điểm	Mức giá tham khảo (VNĐ)
Fixed fee (trọn gói)	Thuê ngoài toàn bộ chức năng kiểm toán nội bộ; dự án thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ mới	Chi phí cố định, dễ quản lý ngân sách	150 – 500 triệu/ dự án tùy quy mô doanh nghiệp
Time & Material (giờ/ngày công)	Dịch vụ đồng nguồn lực, tư vấn chuyên đề (IT audit, Forensic audit); đào tạo kiểm toán nội bộ	Linh hoạt điều chỉnh phạm vi công việc theo nhu cầu phát sinh	2 – 5 triệu/ngày công/ chuyên gia, tùy chuyên môn và kinh nghiệm

Lưu ý: Mức giá trên chỉ mang tính tham khảo; chi phí thực tế sẽ thay đổi dựa trên quy mô doanh nghiệp, độ phức tạp của hệ thống, phạm vi kiểm toán, và uy tín của đơn vị tư vấn. Khi lựa chọn dịch vụ, doanh nghiệp nên cân nhắc cả chất lượng, tính độc lập và bảo mật thông tin, không chỉ dựa vào chi phí.

Thách thức và xu hướng tương lai của tư vấn kiểm toán nội bộ

Trong bối cảnh doanh nghiệp ngày càng phức tạp và thị trường biến động liên tục, tư vấn kiểm toán nội bộ (KTNB) không chỉ là chức năng giám sát mà còn là công cụ chiến lược giúp nâng cao hiệu quả quản trị và quản lý rủi ro. Tuy nhiên, việc triển khai KTNB hiệu quả vẫn đối mặt với nhiều thách thức, đồng thời mở ra các cơ hội phát triển trong tương lai.

Thách thức hiện tại

Các doanh nghiệp cần nhận diện những rào cản chính đang ảnh hưởng đến hiệu quả của KTNB:

Kháng cự thay đổi từ các phòng ban

Sự kháng cự đối với thay đổi là rào cản lớn nhất. nhiều phòng ban coi kiểm toán nội bộ là “công việc tìm lỗi” thay vì “đối tác cải tiến”, dẫn đến việc cung cấp thông tin không đầy đủ và chậm trễ trong việc khắc phục.

Tuyển dụng và giữ chân nhân sự kiểm toán nội bộ chất lượng cao

Việc tìm kiếm kiểm toán viên nội bộ vừa có kiến thức tài chính, vừa am hiểu về vận hành và công nghệ là một thách thức lớn trên thị trường lao động hiện nay.

Đảm bảo tính độc lập và khách quan

Đặc biệt đối với các doanh nghiệp có bộ phận kiểm toán nội bộ nội bộ, việc duy trì tính độc lập và khách quan khi kiểm toán các quyết định của ban lãnh đạo cấp cao là một áp lực không nhỏ.

Giải pháp vượt thách thức

Để nâng cao hiệu quả, doanh nghiệp có thể áp dụng các giải pháp chiến lược sau:

Cam kết từ hội đồng quản trị

Giải pháp hiệu quả nhất là sự cam kết mạnh mẽ từ hội đồng quản trị và ban lãnh đạo cấp cao, tạo ra văn hóa ủng hộ chức năng kiểm toán nội bộ.

Áp dụng công nghệ kiểm toán (caats), phân tích dữ liệu lớn

Tư vấn kiểm toán nội bộ cần áp dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả. caats (computer assisted audit techniques) và phân tích dữ liệu lớn giúp kiểm toán viên phân tích 100% giao dịch thay vì chỉ lấy mẫu, từ đó tăng độ chính xác và giảm thời gian kiểm toán.

Xu hướng tương lai

Kiểm toán nội bộ đang chuyển mình để trở thành trụ cột chiến lược trong quản trị doanh nghiệp, với các xu hướng nổi bật sau:

Tăng cường rủi ro công nghệ & cybersecurity

Rủi ro công nghệ sẽ là trọng tâm chính của tư vấn kiểm toán nội bộ trong tương lai. kiểm toán sẽ chuyển dịch sang đánh giá tính bảo mật, tính sẵn sàng và khả năng phục hồi sau thảm họa (disaster recovery) của hệ thống it.

Tích hợp kiểm toán esg

Xu hướng ESG (môi trường, xã hội, quản trị) đang trở nên quan trọng. kiểm toán nội bộ sẽ mở rộng phạm vi để đánh giá và đảm bảo tính chính xác của các báo cáo bền vững và các kiểm soát liên quan đến các yếu tố esg.

Tự động hóa quy trình và kiểm toán nội bộ liên tục

Tự động hóa quy trình (rpa) trong công tác kiểm toán và áp dụng kiểm toán nội bộ liên tục (continuous auditing) sẽ giúp kiểm toán nội bộ theo dõi rủi ro theo thời gian thực, thay vì chỉ kiểm tra định kỳ.

Kết luận

Tư vấn kiểm toán nội bộ đã khẳng định vị thế là một chức năng quản trị cốt lõi, không chỉ dừng lại ở vai trò kiểm tra tuân thủ. nó là cầu nối giúp hđqt giám sát hiệu quả, đồng thời là đối tác chiến lược cung cấp các giải pháp tối ưu hóa vận hành và quản lý rủi ro toàn diện (erm). việc đầu tư đúng mức vào dịch vụ tư vấn kiểm toán nội bộ chính là đầu tư vào sự minh bạch, bền vững và năng lực cạnh tranh dài hạn của doanh nghiệp.

Bằng việc áp dụng các chuẩn mực quốc tế (COSO, IIA) và tuân thủ các quy định pháp lý hiện hành (như Nghị định 05/2019/NĐ-CP), tư vấn kiểm toán nội bộ giúp doanh nghiệp duy trì tính minh bạch, phát hiện sai sót và ngăn ngừa gian lận. Đồng thời, dịch vụ còn hỗ trợ điều chỉnh quy trình nội bộ, đảm bảo doanh nghiệp vận hành an toàn, bền vững và đáp ứng các yêu cầu quản trị ngày càng cao.

Hợp tác với MAN – Master Accountant Network, doanh nghiệp nhận được giải pháp tư vấn kiểm toán, kế toán và thuế toàn diện, từ thiết lập hệ thống kiểm soát, đánh giá rủi ro, đến đào tạo và nâng cao năng lực đội ngũ. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, MAN cam kết mang đến giải pháp tối ưu, giúp doanh nghiệp quản trị hiệu quả, giảm rủi ro và phát triển bền vững trong dài hạn.