Các công ty bắt buộc phải kiểm toán theo Nghị định 90/2025/NĐ-CP.

Các công ty bắt buộc phải kiểm toán theo Nghị định 90/2025/NĐ-CP là những doanh nghiệp lớn, đáp ứng các tiêu chí nhất định về lao động, doanh thu và tài sản. Việc nắm rõ các tiêu chí này giúp doanh nghiệp xác định chính xác nghĩa vụ kiểm toán, tuân thủ pháp luật và nâng cao uy tín tài chính với đối tác, ngân hàng và cơ quan thuế.

Cụ thể theo Điều 1 của nghị định, các doanh nghiệp lớn phải thực hiện kiểm toán bắt buộc nếu thỏa mãn ít nhất 2 trong 3 tiêu chí sau:

Lao động: Số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân hàng năm từ 200 người trở lên.
Doanh thu: Tổng doanh thu năm đạt từ 300 tỷ đồng trở lên.
Tài sản: Tổng tài sản từ 100 tỷ đồng trở lên.

Hiểu rõ các tiêu chí này giúp doanh nghiệp xác định đúng nghĩa vụ kiểm toán và chuẩn bị các bước cần thiết, từ đó tiếp tục tìm hiểu chi tiết về tiêu chí doanh nghiệp lớn, giới hạn ký báo cáo kiểm toán và lợi ích thực tế của kiểm toán bắt buộc trong các phần tiếp theo của bài.

Tại sao doanh nghiệp cần nắm kiểm toán bắt buộc

Không phải tất cả doanh nghiệp đều phải kiểm toán. Hiểu rõ các công ty bắt buộc phải kiểm toán theo Nghị định 90/2025/NĐ-CP giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, hạn chế rủi ro pháp lý và nâng cao uy tín tài chính với đối tác, ngân hàng và cơ quan thuế.

Một kiểm toán viên tư vấn cho một trong các công ty bắt buộc phải kiểm toán

Theo nghị định, doanh nghiệp lớn sẽ bắt buộc kiểm toán nếu đáp ứng ít nhất 2 trong 3 tiêu chí về lao động, doanh thu và tài sản (Điều 1):

Lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm từ 200 người trở lên
Tổng doanh thu năm từ 300 tỷ đồng trở lên
Tổng tài sản từ 100 tỷ đồng trở lên

Đồng thời, nghị định cũng quy định:

Nếu doanh nghiệp 2 năm liên tiếp không thỏa mãn các tiêu chí trên, sẽ không phải thực hiện kiểm toán bắt buộc cho đến khi tiếp tục thỏa mãn.
Số lao động, tổng doanh thu và tổng tài sản được xác định dựa trên báo cáo tài chính và dữ liệu BHXH năm trước liền kề.

Bài viết sẽ giúp bạn xác định đúng các công ty bắt buộc phải kiểm toán, giải thích chi tiết tiêu chí doanh nghiệp lớn và giới hạn ký báo cáo kiểm toán, đồng thời phân tích các lợi ích quan trọng của kiểm toán bắt buộc. Để tìm hiểu kỹ hơn về các quy định, bạn có thể tham khảo bài viết: Phân tích chuyên sâu Nghị định 90/2025/NĐ-CP: Doanh nghiệp lớn và kiểm toán bắt buộc

Tiêu chí xác định doanh nghiệp lớn (Điều 1)

Theo Nghị định 90/2025/NĐ-CP, các doanh nghiệp lớn thuộc đối tượng các công ty bắt buộc phải kiểm toán. Cụ thể, một doanh nghiệp sẽ bắt buộc thực hiện kiểm toán nếu đáp ứng ít nhất 2 trong 3 tiêu chí sau. Việc nắm rõ các tiêu chí này giúp doanh nghiệp xác định đúng nghĩa vụ pháp lý, đảm bảo minh bạch tài chính và nâng cao uy tín với đối tác, ngân hàng và cơ quan thuế.

3 tiêu chí doanh nghiệp lớn mà các công ty bắt buộc phải kiểm toán cần biết

Để xác định các công ty bắt buộc phải kiểm toán, doanh nghiệp lớn sẽ thuộc đối tượng bắt buộc kiểm toán nếu đáp ứng ít nhất hai trong ba tiêu chí sau:

Lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân từ 200 người trở lên
Tổng doanh thu năm từ 300 tỷ đồng trở lên
Tổng tài sản từ 100 tỷ đồng trở lên

Ví dụ minh họa thực tế

Công ty X, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất hàng tiêu dùng, có 250 lao động tham gia BHXH, doanh thu năm đạt 320 tỷ đồng và tổng tài sản 80 tỷ đồng. Vì công ty đáp ứng 2 trong 3 tiêu chí (lao động ≥ 200 người và doanh thu ≥ 300 tỷ đồng), công ty X thuộc các công ty bắt buộc phải kiểm toán theo Nghị định 90/2025/NĐ-CP.

Trong thực tế, việc thực hiện kiểm toán bắt buộc giúp công ty X:

Xác nhận tính minh bạch và chính xác của báo cáo tài chính.
Nâng cao uy tín với ngân hàng, đối tác và cơ quan thuế.
Phát hiện sớm rủi ro tài chính, từ đó cải thiện quản trị nội bộ.

Giới hạn ký báo cáo kiểm toán (Điều 2)

Tác động của việc không tuân thủ quy định đối với các công ty bắt buộc phải kiểm toán

Theo Nghị định 90/2025/NĐ-CP, kiểm toán viên không được ký báo cáo kiểm toán cho cùng một doanh nghiệp quá 5 năm liên tiếp. Quy định này nhằm đảm bảo tính khách quan và độc lập của kiểm toán, nâng cao độ tin cậy của báo cáo tài chính, đồng thời bảo vệ quyền lợi của cả doanh nghiệp và nhà đầu tư. Việc nắm rõ giới hạn ký báo cáo kiểm toán là bắt buộc với các công ty phải kiểm toán theo quy định kiểm toán bắt buộc.

Tác động đối với doanh nghiệp

Doanh nghiệp cần lên kế hoạch thay đổi kiểm toán viên sau 5 năm liên tiếp để tránh gián đoạn trong quá trình lập và công bố báo cáo tài chính. Quy định này tác động trực tiếp đến quản trị tài chính và uy tín của doanh nghiệp với ngân hàng, đối tác và cơ quan thuế, bởi việc thay đổi kiểm toán viên đòi hỏi chuẩn bị hồ sơ, chuyển giao dữ liệu và đảm bảo tính minh bạch của báo cáo.

Đồng thời, doanh nghiệp phải theo dõi chặt chẽ thời gian ký báo cáo để tuân thủ đúng quy định kiểm toán bắt buộc, giảm thiểu rủi ro pháp lý và duy trì sự minh bạch tài chính.

Tác động đối với kiểm toán viên

Kiểm toán viên phải luân phiên khách hàng sau 5 năm liên tiếp để đảm bảo tính độc lập và khách quan trong quá trình kiểm toán. Quy định này giúp kiểm toán viên thực hiện kiểm toán một cách minh bạch, nâng cao độ tin cậy của báo cáo tài chính và tuân thủ đầy đủ chuẩn mực nghề nghiệp.

Ngoài ra, việc thực hiện đúng quy định còn giúp kiểm toán viên tránh xung đột lợi ích và duy trì uy tín nghề nghiệp, bảo đảm chất lượng kiểm toán và sự tin tưởng từ doanh nghiệp cũng như các bên liên quan.

Ta có thể hình dung tình huống sau: kiểm toán viên A đã ký báo cáo cho Công ty Y liên tục 5 năm. Theo Nghị định 90/2025/NĐ-CP, từ năm thứ 6 Công ty Y là một trong các công ty bắt buộc phải kiểm toán và cần lựa chọn kiểm toán viên mới để đảm bảo tuân thủ giới hạn ký báo cáo kiểm toán đồng thời giữ vững tính độc lập và minh bạch của báo cáo tài chính.

Báo cáo tài chính kiểm toán: Nội dung và lợi ích

Báo cáo tài chính kiểm toán là tài liệu quan trọng do kiểm toán viên lập, phản ánh chính xác tình hình tài chính, kết quả hoạt động và dòng tiền của doanh nghiệp, đồng thời giúp các công ty tuân thủ quy định kiểm toán bắt buộc. Báo cáo này là cơ sở tin cậy để các bên liên quan đánh giá hiệu quả hoạt động và ra quyết định kinh doanh.

Các nội dung quan trọng trong báo cáo tài chính kiểm toán bao gồm:

Bảng cân đối kế toán: thể hiện tổng tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu, giúp đánh giá cơ cấu tài chính của doanh nghiệp.
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: ghi nhận doanh thu, chi phí và lợi nhuận trong kỳ, cung cấp cái nhìn tổng quan về hiệu quả hoạt động.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ: phản ánh dòng tiền từ hoạt động kinh doanh, đầu tư và tài chính, giúp theo dõi khả năng thanh toán và quản lý vốn.
Thuyết minh báo cáo tài chính: giải thích các chính sách kế toán, các khoản mục quan trọng và các rủi ro tiềm ẩn.

Việc thực hiện báo cáo tài chính kiểm toán mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp:

Minh bạch tài chính: xác thực số liệu, đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ Nghị định 90/2025/NĐ-CP về kiểm toán bắt buộc.
Nâng cao uy tín: tạo niềm tin với ngân hàng, đối tác, nhà đầu tư và cơ quan thuế.
Thuận lợi tiếp cận vốn: báo cáo minh bạch giúp doanh nghiệp dễ dàng huy động vốn, ký kết hợp đồng và tham gia các dự án lớn.

Hiểu rõ nội dung và lợi ích của báo cáo tài chính kiểm toán giúp các công ty bắt buộc phải kiểm toán xác định đúng nghĩa vụ, tuân thủ Nghị định 90/2025/NĐ-CP và tăng cường quản trị tài chính cũng như khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Rủi ro nếu không thực hiện kiểm toán

Việc không tuân thủ quy định kiểm toán bắt buộc theo Nghị định 90/2025/NĐ-CP có thể dẫn đến nhiều rủi ro thực tế cho doanh nghiệp.

Các hậu quả chính bao gồm:

Hậu quả pháp lý: doanh nghiệp có thể chịu trách nhiệm pháp lý hoặc bị cơ quan thuế, kiểm toán yêu cầu bổ sung báo cáo, dẫn đến tốn thời gian và chi phí.
Mất uy tín doanh nghiệp: báo cáo tài chính không được kiểm toán khiến đối tác, ngân hàng và nhà đầu tư nghi ngờ tính minh bạch và chính xác của thông tin tài chính.
Khó tiếp cận nguồn vốn và đầu tư: các nhà đầu tư và ngân hàng thường yêu cầu báo cáo tài chính đã kiểm toán để đánh giá rủi ro, từ đó doanh nghiệp thiếu kiểm toán sẽ gặp khó khăn trong huy động vốn.

Để tránh những rủi ro này, doanh nghiệp cần:

Xác định đúng đối tượng phải kiểm toán dựa trên tiêu chí doanh nghiệp lớn.
Tuân thủ quy định kiểm toán bắt buộc và thực hiện báo cáo tài chính kiểm toán đầy đủ, đúng hạn.

Hiểu rõ rủi ro khi không thực hiện kiểm toán giúp các công ty bắt buộc phải kiểm toán chuẩn bị kế hoạch, tuân thủ pháp luật và nâng cao uy tín trên thị trường.

Các câu hỏi thường gặp về các công ty bắt buộc phải kiểm toán theo Nghị định 90/2025/NĐ-CP

Doanh nghiệp nào bắt buộc phải kiểm toán?

Theo Nghị định 90/2025/NĐ-CP, các công ty bắt buộc phải kiểm toán là những doanh nghiệp lớn, đáp ứng ít nhất hai trong ba tiêu chí: lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân từ 200 người trở lên, tổng doanh thu năm từ 300 tỷ đồng và tổng tài sản từ 100 tỷ đồng. Hiểu rõ các tiêu chí này giúp doanh nghiệp xác định đúng nghĩa vụ kiểm toán, tránh rủi ro pháp lý và nâng cao uy tín tài chính với đối tác, ngân hàng và cơ quan quản lý.

Kiểm toán viên có thể ký báo cáo bao nhiêu năm liên tiếp?

Nghị định 90/2025/NĐ-CP quy định kiểm toán viên hành nghề không được ký báo cáo kiểm toán cho cùng một doanh nghiệp quá năm năm liên tiếp. Khi đạt giới hạn này, doanh nghiệp phải lựa chọn kiểm toán viên mới để đảm bảo tính độc lập và minh bạch của báo cáo tài chính, đồng thời giúp kiểm toán viên tránh xung đột lợi ích và duy trì uy tín nghề nghiệp.

Báo cáo tài chính kiểm toán giúp gì cho doanh nghiệp?

Báo cáo tài chính kiểm toán mang lại nhiều lợi ích thiết thực: đảm bảo tính minh bạch và chính xác của số liệu tài chính, nâng cao uy tín doanh nghiệp với ngân hàng, đối tác và cơ quan thuế, đồng thời tạo thuận lợi trong việc tiếp cận vốn và các cơ hội đầu tư.

Làm thế nào để xác định công ty mình thuộc các công ty bắt buộc phải kiểm toán?

Doanh nghiệp cần đối chiếu số lao động tham gia bảo hiểm xã hội, tổng doanh thu năm và tổng tài sản với các tiêu chí doanh nghiệp lớn theo Nghị định 90/2025/NĐ-CP. Nếu đáp ứng ít nhất hai trong ba tiêu chí, công ty sẽ thuộc diện bắt buộc kiểm toán, từ đó tuân thủ đầy đủ quy định và tránh rủi ro pháp lý.

Những rủi ro nếu không thực hiện kiểm toán bắt buộc là gì?

Không tuân thủ quy định kiểm toán bắt buộc có thể dẫn đến việc doanh nghiệp phải bổ sung báo cáo theo yêu cầu cơ quan thuế, mất uy tín với đối tác, ngân hàng và nhà đầu tư, đồng thời gặp khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn và các cơ hội đầu tư.

Kết luận và hướng dẫn hành động

Các công ty bắt buộc phải kiểm toán theo Nghị định 90/2025/NĐ-CP là những doanh nghiệp lớn, đáp ứng ít nhất hai trong ba tiêu chí về lao động, tổng doanh thu và tổng tài sản. Việc nắm rõ các tiêu chí này giúp doanh nghiệp xác định đúng nghĩa vụ kiểm toán, tuân thủ pháp luật và nâng cao uy tín tài chính. Quy định về giới hạn ký báo cáo kiểm toán yêu cầu doanh nghiệp luân phiên kiểm toán viên sau năm năm liên tiếp, đảm bảo tính độc lập và minh bạch của báo cáo tài chính.

Hiểu rõ Nghị định 90/2025/NĐ-CP và các tiêu chí doanh nghiệp lớn giúp xác định chính xác các công ty bắt buộc phải kiểm toán, từ đó tuân thủ đầy đủ quy định và nâng cao hiệu quả quản trị tài chính.