Hợp đồng Dịch vụ Kiểm toán: Quy Định, Chuẩn Mực VSA 210 và Mẫu Mới Nhất 2025

Hợp đồng dịch vụ kiểm toán, hay còn gọi là Thư hẹn kiểm toán (Engagement Letter), là văn bản pháp lý tối quan trọng xác lập mối quan hệ giữa công ty kiểm toán và đơn vị được kiểm toán. Văn bản này đóng vai trò xác định rõ ràng và chi tiết về mục tiêu, phạm vi của cuộc kiểm toán, trách nhiệm của từng bên (Kiểm toán viên và Ban Giám đốc), và hình thức của báo cáo kiểm toán. Việc ký kết hợp đồng dịch vụ kiểm toán phải tuân thủ nghiêm ngặt Chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam (VSA) 210 để đảm bảo tính pháp lý và sự hiểu biết chung. Doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý quy định về ký hợp đồng kiểm toán trước 30 ngày theo luật định để tránh các rủi ro pháp lý.

Khái niệm, vai trò và bối cảnh ký kết hợp đồng dịch vụ kiểm toán

Trong hoạt động kinh doanh hiện đại, đặc biệt với các doanh nghiệp niêm yết, doanh nghiệp nhà nước hoặc có vốn đầu tư nước ngoài, kiểm toán độc lập là yêu cầu bắt buộc và cần thiết để xác nhận tính minh bạch, trung thực của Báo cáo tài chính (BCTC). Trong bối cảnh đó, việc ký kết hợp đồng dịch vụ kiểm toán không chỉ là thủ tục hành chính mà là cơ sở pháp lý đảm bảo quyền lợi, xác định rõ nghĩa vụ, trách nhiệm và phạm vi công việc cho cả doanh nghiệp và công ty kiểm toán. Bài viết này sẽ đi sâu vào các quy định pháp lý, đặc biệt là Chuẩn mực 210 về hợp đồng kiểm toán, cùng các mẫu hợp đồng kiểm toán mới nhất để giúp doanh nghiệp chuẩn bị tốt nhất cho mùa kiểm toán. Vì vậy, việc hiểu đúng và ký kết hợp đồng kiểm toán đúng hạn là bước khởi đầu cho một mùa kiểm toán minh bạch, hiệu quả.

Hợp đồng dịch vụ kiểm toán là gì?

Hợp đồng dịch vụ kiểm toán là văn bản thỏa thuận chính thức giữa khách hàng (đơn vị được kiểm toán) và công ty kiểm toán. Về bản chất, nó chính là Thư hẹn kiểm toán, được lập ra nhằm giảm thiểu tối đa các hiểu lầm về dịch vụ sẽ được cung cấp.

Luật Kiểm toán độc lập quy định rõ ràng về các loại dịch vụ kiểm toán, từ đó hình thành các loại hợp đồng dịch vụ kiểm toán khác nhau:

• Hợp đồng kiểm toán BCTC: Dịch vụ phổ biến nhất, nhằm đưa ra ý kiến về BCTC có trung thực và hợp lý hay không.
• Hợp đồng kiểm toán tuân thủ: Nhằm xác nhận đơn vị có tuân thủ các quy định pháp luật hoặc các quy tắc cụ thể hay không.
• Hợp đồng kiểm toán hoạt động: Đánh giá tính kinh tế, hiệu quả và hiệu suất của các hoạt động.
• Hợp đồng dịch vụ soát xét: Cung cấp mức độ đảm bảo có giới hạn về BCTC, thường được sử dụng cho các BCTC giữa kỳ.

Vai trò và tầm quan trọng

Việc có một hợp đồng dịch vụ kiểm toán được soạn thảo kỹ lưỡng mang lại những lợi ích then chốt sau:

Chẳng hạn, đối với một công ty sản xuất tham gia đấu thầu dự án công, hợp đồng dịch vụ kiểm toán phải làm rõ BCTC được kiểm toán theo Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS) hay các Chuẩn mực Quốc tế (IFRS) để đảm bảo tính pháp lý của hồ sơ dự thầu.

• Cơ sở pháp lý vững chắc: Bảo vệ quyền lợi, nghĩa vụ và trách nhiệm của cả công ty kiểm toán và đơn vị được kiểm toán trước pháp luật.
• Xác định phạm vi công việc: Giúp đơn vị được kiểm toán và kiểm toán viên hiểu rõ phạm vi công việc, mức độ đảm bảo sẽ đạt được, tránh nhầm lẫn giữa kiểm toán và các dịch vụ đảm bảo khác.
• Minh bạch chi phí và thời gian: Xác định tổng chi phí, phương thức tính phí và thời gian dự kiến hoàn thành hợp đồng dịch vụ kiểm toán.

Cơ sở pháp lý và chuẩn mực bắt buộc

Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam (VSA) 210: Yêu cầu cốt lõi khi thỏa thuận hợp đồng

Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 210 (VSA 210) về Thỏa thuận các điều khoản của hợp đồng kiểm toán là nền tảng pháp lý bắt buộc khi ký kết hợp đồng dịch vụ kiểm toán. Chuẩn mực này quy định các nội dung tối thiểu phải được thỏa thuận và ghi nhận trong thư hẹn kiểm toán.

Các yếu tố cốt lõi phải có trong hợp đồng dịch vụ kiểm toán theo VSA 210 bao gồm:

• Mục tiêu và phạm vi: Xác định rõ BCTC nào được kiểm toán và khuôn khổ lập BCTC được áp dụng.
• Trách nhiệm của công ty kiểm toán (KTV): Thực hiện kiểm toán theo các VSA.
• Trách nhiệm của đơn vị được kiểm toán (Ban Giám đốc): Đây là điều khoản quan trọng nhất, bao gồm việc chịu trách nhiệm về BCTC, thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ, cung cấp đầy đủ thông tin, và xác nhận trách nhiệm của mình.
• Khuôn khổ lập BCTC: Phải được xác định rõ (Ví dụ: Chuẩn mực Kế toán Việt Nam, IFRS).

Quy định về thời điểm ký kết hợp đồng kiểm toán

Ngoài nội dung, thời điểm ký kết hợp đồng dịch vụ kiểm toán cũng là một quy định pháp lý bắt buộc.

Thời điểm ký kết hợp đồng dịch vụ kiểm toán là một quy định pháp lý bắt buộc, được quy định cụ thể tại Khoản 3, Điều 20 Luật Kiểm toán độc lập 2011 (sửa đổi, bổ sung). Theo đó, các đơn vị được kiểm toán bắt buộc phải ký hợp đồng kiểm toán trước 30 ngày tính đến ngày kết thúc kỳ kế toán (ngày khóa sổ).

Việc tuân thủ quy định về thời điểm là vô cùng quan trọng. Nếu doanh nghiệp không tuân thủ, ví dụ ký hợp đồng dịch vụ kiểm toán quá muộn, BCTC có thể không được chấp nhận cho mục đích công bố thông tin, đặc biệt đối với các công ty đại chúng, dẫn đến các hậu quả pháp lý nghiêm trọng như bị phạt hành chính hoặc không thể tổ chức Đại hội cổ đông đúng hạn.

So sánh mức độ đảm bảo: Kiểm toán và soát xét

Trong khi hợp đồng dịch vụ kiểm toán (dịch vụ kiểm toán BCTC) cung cấp mức độ đảm bảo hợp lý, thì dịch vụ soát xét lại cung cấp mức độ đảm bảo thấp hơn. Trước khi ký bất kỳ hợp đồng dịch vụ kiểm toán nào, doanh nghiệp cần hiểu rõ sự khác biệt này. Dưới đây là bảng so sánh về mục tiêu và mức độ đảm bảo giữa hai loại dịch vụ:

Lưu ý: Việc lựa chọn loại hợp đồng dịch vụ kiểm toán phụ thuộc vào yêu cầu của luật pháp và nhu cầu của các bên liên quan (ngân hàng, cổ đông, cơ quan thuế). Doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ khi tham khảo các hợp đồng như Hợp đồng dịch vụ soát xét số 2410 trong thực tế.

Nội dung chi tiết của mẫu hợp đồng kiểm toán báo cáo tài chính mới nhất

Để giúp người đọc dễ hình dung và nắm bắt thông tin, dưới đây là bảng tóm tắt cấu trúc cơ bản của một mẫu hợp đồng kiểm toán mới nhất trước khi đi vào chi tiết từng điều khoản. Cấu trúc này đảm bảo đầy đủ các yêu cầu theo VSA 210 và luật pháp hiện hành.

Dưới đây là các phần nội dung chi tiết phải có trong mẫu hợp đồng kiểm toán mới nhất dành cho kiểm toán BCTC, đảm bảo tuân thủ VSA 210.

Các bên tham gia và thông tin cơ bản

Phần này xác định danh tính pháp lý của các bên.

• Tên đơn vị được kiểm toán, địa chỉ, mã số thuế, người đại diện theo pháp luật.
• Tên công ty kiểm toán, địa chỉ, giấy phép kinh doanh, Kiểm toán viên phụ trách ký báo cáo.

Phạm vi và mục tiêu dịch vụ

Đây là phần quan trọng nhất, nơi xác định rõ hợp đồng dịch vụ kiểm toán đang đề cập đến điều gì.

• Phạm vi công việc: Kiểm toán toàn bộ BCTC cho kỳ kế toán kết thúc ngày…
• Khuôn khổ lập BCTC: Ví dụ: Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS) và chế độ kế toán hiện hành.
• Mục tiêu: Đưa ra ý kiến kiểm toán về BCTC có trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu hay không. Điều khoản này cũng phải nhắc đến việc KTV sẽ thực hiện đánh giá về khả năng hoạt động liên tục của đơn vị.

Trách nhiệm của từng bên

Để đảm bảo nguyên tắc nghề nghiệp, hợp đồng dịch vụ kiểm toán phải phân định rõ trách nhiệm:

Trách nhiệm của công ty kiểm toán (KTV):

• Thực hiện kiểm toán theo Chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam (VSA) và các quy định pháp lý liên quan.
• Tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc đạo đức nghề nghiệp, đặc biệt là tính độc lập và bảo mật thông tin.
• Lập báo cáo kiểm toán dựa trên các bằng chứng thu thập được.

Trách nhiệm của đơn vị được kiểm toán (Ban giám đốc):

• Chịu trách nhiệm về việc lập và trình bày BCTC trung thực và hợp lý.
• Thiết lập và duy trì hệ thống kiểm soát nội bộ phù hợp.
• Cung cấp đầy đủ, kịp thời các thông tin, tài liệu, hồ sơ liên quan theo yêu cầu của KTV.
• Cung cấp Thư giải trình của Ban Giám đốc.

Báo cáo kiểm toán và kết quả

• Hình thức báo cáo: Nêu rõ các loại ý kiến kiểm toán có thể được đưa ra (chấp nhận toàn phần, ngoại trừ, trái ngược, hoặc từ chối đưa ra ý kiến).
• Thời gian dự kiến: Thời gian dự kiến phát hành báo cáo kiểm toán chính thức.

Chi phí và điều khoản thanh toán

• Tổng chi phí dịch vụ kiểm toán và phương thức tính phí (theo giờ hoặc theo hợp đồng khoán).
• Lịch thanh toán (trước khi thực hiện, khi kết thúc hiện trường, khi phát hành báo cáo).

Điều khoản chấm dứt hợp đồng và xử lý tranh chấp

Một hợp đồng dịch vụ kiểm toán chuyên nghiệp phải có các điều khoản xử lý tình huống phát sinh:

• Các trường hợp chấm dứt hợp đồng: Nêu rõ điều kiện để một trong hai bên có thể đơn phương hoặc song phương chấm dứt hợp đồng dịch vụ kiểm toán (Ví dụ: vi phạm nghiêm trọng điều khoản, không đủ độc lập).
• Phương thức giải quyết tranh chấp: Ưu tiên thương lượng, hòa giải. Nếu không thành, có thể chuyển đến trọng tài hoặc tòa án có thẩm quyền để giải quyết.

Các mẫu hợp đồng kiểm toán đặc thù và tình huống áp dụng

Mặc dù hợp đồng dịch vụ kiểm toán BCTC là phổ biến nhất, các dịch vụ đặc thù khác lại có những lưu ý riêng.

Mẫu hợp đồng kiểm toán báo cáo tài chính

Tình huống áp dụng và đối tượng sử dụng: Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, dịch vụ, thương mại (bao gồm cả doanh nghiệp vừa và nhỏ – SME).

Lưu ý quan trọng trong hợp đồng dịch vụ kiểm toán BCTC là KTV phải thực hiện đánh giá về khả năng hoạt động liên tục của doanh nghiệp. Hợp đồng cần phải đề cập rõ rằng ý kiến của KTV dựa trên giả định này, trừ khi có bằng chứng rõ ràng cho thấy giả định không còn phù hợp.

Tải về: Mẫu hợp đồng kiểm toán mới nhất 2025

Mẫu hợp đồng kiểm toán dự án hoàn thành

Trọng tâm và đối tượng sử dụng: Dịch vụ này thường áp dụng cho các dự án đầu tư công, xây dựng cơ bản (đối tượng sử dụng chính là các ban quản lý dự án, chủ đầu tư).

Hợp đồng kiểm toán dự án hoàn thành tập trung vào việc xác nhận tính trung thực, hợp lý của nguồn vốn, chi phí đầu tư và giá trị quyết toán dự án. Cơ sở pháp lý riêng (Thông tư, Nghị định liên quan đến quản lý đầu tư công) phải được dẫn chiếu trực tiếp trong hợp đồng để xác định khuôn khổ kiểm toán.

Tải về: Mẫu hợp đồng kiểm toán báo cáo quyết toán dự án hoàn thành 2025

Mẫu hợp đồng dịch vụ soát xét báo cáo tài chính

Điểm khác biệt và đối tượng sử dụng: Khác biệt lớn nhất nằm ở ngôn ngữ cam kết. Thay vì cam kết “đưa ra ý kiến”, hợp đồng dịch vụ soát xét chỉ cam kết “không có điều gì khiến KTV tin rằng BCTC có sai sót trọng yếu”. Mức độ đảm bảo thấp hơn này giúp giảm chi phí và thời gian cho khách hàng, thường được sử dụng cho BCTC bán niên (Phổ biến với doanh nghiệp niêm yết cần công bố thông tin định kỳ).

Lưu ý thực tiễn và checklist khi ký kết hợp đồng

Khi nào cần thay đổi các điều khoản hợp đồng?

Theo VSA 210, KTV và đơn vị được kiểm toán có thể thỏa thuận thay đổi các điều khoản của hợp đồng dịch vụ kiểm toán nếu có sự thay đổi về hoàn cảnh (ví dụ: thay đổi yêu cầu pháp lý, thay đổi phạm vi kiểm toán). Tuy nhiên, KTV cần đánh giá tính hợp lý của lý do thay đổi.

Phân tích các điều khoản cần thương lượng kỹ lưỡng:

• Bảo mật thông tin: Ngoài việc tuân thủ pháp luật, các bên nên có điều khoản bảo mật nghiêm ngặt hơn, đặc biệt với các thông tin nhạy cảm.
• Giới hạn trách nhiệm: Thỏa thuận về giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại (nếu có) của công ty kiểm toán trong trường hợp có sai sót.

Checklist ký kết hợp đồng kiểm toán

Để đảm bảo tính pháp lý và sự thuận lợi cho cuộc kiểm toán, Ban Giám đốc cần thực hiện checklist 5 bước sau đây trước khi ký hợp đồng dịch vụ kiểm toán:

• Xác nhận thời điểm ký kết: Đảm bảo ký hợp đồng kiểm toán trước 30 ngày so với ngày khóa sổ (hoặc theo quy định đặc thù khác) để tránh bị phạt hoặc BCTC không được chấp nhận.
• Kiểm tra dẫn chiếu pháp lý: Rà soát việc dẫn chiếu đến VSA 210, Luật Kiểm toán độc lập và các văn bản liên quan.
• Phân định trách nhiệm: Đảm bảo điều khoản trách nhiệm của Ban Giám đốc về BCTC và KSNB được viết rõ ràng, đúng theo VSA.
• Xác định khuôn khổ BCTC: Xác nhận khuôn khổ lập BCTC được áp dụng có phù hợp với thực tế và yêu cầu pháp lý hay không.
• Rà soát chi phí: Xem xét tổng chi phí và lịch thanh toán có rõ ràng, chi tiết, tránh phát sinh chi phí ẩn.

Lưu ý: Việc kiểm tra kỹ lưỡng các điều khoản này sẽ giúp đơn vị được kiểm toán tránh các tranh chấp không đáng có trong và sau quá trình thực hiện hợp đồng dịch vụ kiểm toán.

Kết luận

Hợp đồng dịch vụ kiểm toán là chìa khóa để đảm bảo sự minh bạch, rõ ràng và hiệu quả trong mối quan hệ giữa doanh nghiệp và kiểm toán viên. Nắm vững Chuẩn mực 210 về hợp đồng kiểm toán và tuân thủ quy định về thời điểm ký kết sẽ là bước đầu tiên để doanh nghiệp có một mùa kiểm toán thành công.

Hãy liên hệ với các công ty dịch vụ kiểm toán uy tín để được tư vấn chi tiết hơn về mẫu hợp đồng kiểm toán mới nhất và các quy định pháp lý chuyên sâu, đảm bảo lựa chọn được đối tác phù hợp cho nhu cầu đặc thù của doanh nghiệp.

Thông tin liên hệ MAN – Master Accountant Network

• Địa chỉ: Số 19A, đường 43, phường Tân Thuận, TP. Hồ Chí Minh
• Mobile / Zalo: 0903 963 163 – 0903 428 622
• Email: man@man.net.vn