Doanh nghiệp vừa và nhỏ có bắt buộc phải kiểm toán báo cáo tài chính không?

Không bắt buộc nếu doanh nghiệp không thuộc nhóm có vốn đầu tư nước ngoài, không niêm yết, không thuộc loại hình công ty đại chúng hoặc tổ chức tín dụng. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều doanh nghiệp SME vẫn chủ động thuê kiểm toán để phục vụ vay vốn ngân hàng hoặc gọi vốn từ nhà đầu tư.

Chi phí kiểm toán báo cáo tài chính có cố định không, và phụ thuộc vào những yếu tố nào?

Chi phí kiểm toán không cố định mà được xác định dựa trên thỏa thuận giữa doanh nghiệp và đơn vị kiểm toán. Mức phí phụ thuộc vào quy mô doanh thu, tổng tài sản, số lượng chi nhánh, yêu cầu báo cáo hợp nhất, mức độ phức tạp của nghiệp vụ kế toán, hệ thống kiểm soát nội bộ và thời hạn hoàn thành kiểm toán. Một số ngành nghề như xây dựng, tài chính, bất động sản thường có mức phí cao hơn do yêu cầu kiểm tra sâu về pháp lý và kỹ thuật.

Có nên lựa chọn dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính giá rẻ không?

Không nên nếu giá quá thấp so với mặt bằng thị trường. Mức phí kiểm toán cần phản ánh đúng khối lượng công việc, trình độ chuyên môn và trách nhiệm pháp lý của kiểm toán viên. Lựa chọn đơn vị kiểm toán giá rẻ nhưng thiếu năng lực hoặc không có kinh nghiệm ngành sẽ tiềm ẩn rủi ro sai sót, báo cáo bị bác bỏ khi nộp cho cơ quan thuế, ngân hàng hoặc cổ đông.

Báo cáo tài chính không kiểm toán có ảnh hưởng đến khả năng vay vốn hoặc gọi vốn không?

Có. Đối với các khoản vay trung dài hạn, đa số ngân hàng tại Việt Nam như BIDV, VietinBank, MB yêu cầu báo cáo tài chính đã được kiểm toán. Ngoài ra, nếu doanh nghiệp có kế hoạch gọi vốn từ quỹ đầu tư hoặc đối tác chiến lược thì việc thiếu báo cáo kiểm toán sẽ khiến hồ sơ thiếu độ tin cậy, làm giảm đáng kể cơ hội hợp tác.

Năm 2025, doanh nghiệp nên chuẩn bị gì để giảm chi phí kiểm toán báo cáo tài chính?

Doanh nghiệp nên số hóa dữ liệu kế toán, hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ, chuẩn bị sổ sách đầy đủ từ đầu năm và ký hợp đồng kiểm toán sớm. Việc ứng dụng ERP hoặc phần mềm kế toán tích hợp sẽ giúp kiểm toán viên truy xuất dữ liệu nhanh hơn, từ đó giảm thời gian kiểm toán và tối ưu chi phí.

Chi phí kiểm toán báo cáo tài chính: Cách tính, quy định và hướng dẫn hạch toán mới nhất 2025

Chi phí kiểm toán báo cáo tài chính không chỉ là một khoản chi phí bắt buộc đối với nhiều doanh nghiệp mà còn là yếu tố thể hiện sự minh bạch, chuyên nghiệp trong quản trị tài chính. Trong bối cảnh năm 2025, với hàng loạt thay đổi về quy định và yêu cầu kiểm toán, việc nắm rõ chi phí kiểm toán báo cáo tài chính là gì, cách xác định mức phí hợp lý, phương pháp hạch toán chuẩn và những lưu ý pháp lý là điều bắt buộc để doanh nghiệp không bị động trong kỳ kiểm toán. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu toàn diện từ cách tính theo Thông tư 10 đến tác động thực tế của chi phí kiểm toán lên tín nhiệm tài chính, gọi vốn và hoạt động điều hành doanh nghiệp.

Xem thêm bài viết: Dịch vụ kiểm toán uy tín, chất lượng tại MAN

Chi phí kiểm toán báo cáo tài chính là gì?

Chi phí kiểm toán báo cáo tài chính là khoản phí doanh nghiệp chi trả cho tổ chức kiểm toán độc lập để thực hiện việc kiểm tra, xác minh và đưa ra ý kiến chuyên môn về tính trung thực, hợp lý của báo cáo tài chính. Đây là chi phí bắt buộc với các doanh nghiệp thuộc đối tượng kiểm toán theo quy định pháp luật.

Theo Điều 30 Luật Kiểm toán độc lập 2011, chi phí kiểm toán là thỏa thuận dân sự giữa doanh nghiệp và tổ chức kiểm toán, nhưng phải đảm bảo nguyên tắc công bằng, hợp lý và tương xứng với khối lượng công việc. Trong thực tiễn, mức phí thường phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:

Quy mô tài sản và doanh thu
Tính chất ngành nghề
Sự phức tạp của hệ thống kế toán và hồ sơ pháp lý
Yêu cầu về thời gian hoàn thành kiểm toán

Chi phí kiểm toán không chỉ phản ánh giá trị của một dịch vụ chuyên môn mà còn thể hiện mức độ cam kết minh bạch của doanh nghiệp trong hoạt động tài chính – kế toán. Với các doanh nghiệp niêm yết, có vốn đầu tư nước ngoài, hoặc đang chuẩn bị IPO, đây là một khoản đầu tư chiến lược, chứ không đơn thuần là chi phí vận hành.

Những công ty nào phải kiểm toán báo cáo tài chính?

Không phải mọi doanh nghiệp đều bắt buộc phải thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính hằng năm. Theo quy định tại Điều 15 Luật Kế toán 2015, được cụ thể hóa bởi Nghị định 17/2012/NĐ-CP, chỉ một số nhóm đối tượng nhất định mới bắt buộc phải kiểm toán báo cáo tài chính bởi tổ chức kiểm toán độc lập.

Tổng quan vấn đề xoay quanh về chi phí kiểm toán báo cáo tài chính

Cụ thể, các công ty bắt buộc kiểm toán bao gồm: doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán, công ty đại chúng, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), doanh nghiệp có quy mô lớn vượt ngưỡng về vốn hoặc doanh thu theo quy định của Bộ Tài chính. Ngoài ra, các tổ chức tín dụng, công ty bảo hiểm, ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư và một số tổ chức có nghĩa vụ minh bạch thông tin tài chính khác cũng thuộc diện bắt buộc kiểm toán.

Việc kiểm toán báo cáo tài chính là yêu cầu bắt buộc nhằm đảm bảo tính trung thực, hợp lý của số liệu kế toán, phục vụ công tác giám sát của cổ đông, nhà đầu tư và cơ quan thuế. Đây cũng là một phần quan trọng trong quy trình quản trị tài chính minh bạch, đặc biệt đối với doanh nghiệp niêm yết hoặc chuẩn bị IPO.

Xem thêm chi tiết danh sách cập nhật theo quy định mới nhất tại: Hướng dẫn kiểm toán chi phí doanh nghiệp 2025

Cách tính chi phí kiểm toán theo Thông tư 10

Thông tư số 10/2021/TT-BTC do Bộ Tài chính ban hành ngày 26/01/2021 là văn bản pháp lý quy định nguyên tắc xác định, quản lý và sử dụng kinh phí thực hiện kiểm toán, chủ yếu áp dụng cho các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều tổ chức kiểm toán độc lập vẫn sử dụng các nguyên tắc trong Thông tư này như một khung tham chiếu để xây dựng phương án báo giá dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính đối với khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước.

Các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí

Các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí kiểm toán báo cáo tài chính rất đa dạng, tuy nhiên có thể chia thành hai nhóm chính là yếu tố nội tại của doanh nghiệp và yêu cầu kiểm toán cụ thể.

Trước hết, quy mô tài chính của doanh nghiệp là yếu tố nền tảng quyết định chi phí. Doanh thu thuần trong kỳ và tổng tài sản cuối kỳ thường được dùng làm chỉ số phản ánh mức độ lớn nhỏ của đơn vị, từ đó xác định khối lượng dữ liệu cần kiểm tra. Doanh nghiệp có quy mô lớn không chỉ phát sinh nhiều nghiệp vụ kinh tế hơn mà còn yêu cầu đánh giá toàn diện trên nhiều khía cạnh tài chính, pháp lý và kiểm soát rủi ro.
Tiếp theo, số lượng chi nhánh, công ty con và yêu cầu hợp nhất báo cáo cũng làm tăng đáng kể độ phức tạp và thời lượng kiểm toán. Khi doanh nghiệp hoạt động theo mô hình tập đoàn, việc tổng hợp và loại trừ các giao dịch nội bộ, chuẩn hóa chính sách kế toán giữa các đơn vị thành viên, và đảm bảo tính nhất quán của báo cáo hợp nhất là những khâu rất tốn công sức, đòi hỏi kiểm toán viên phải có kinh nghiệm chuyên sâu và phương pháp làm việc hệ thống.
Yếu tố thứ ba là mức độ phức tạp của hoạt động kế toán. Doanh nghiệp có nhiều loại hình doanh thu, nghiệp vụ đầu tư dài hạn, tài sản dở dang hoặc các khoản phải thu, phải trả lớn thường đòi hỏi kiểm toán viên phải dành nhiều thời gian kiểm tra và đối chiếu. Ngược lại, nếu doanh nghiệp hoạt động đơn ngành, vận hành trên phần mềm kế toán hiện đại, số lượng chứng từ và tài khoản kế toán gọn gàng thì chi phí kiểm toán có thể được tối ưu đáng kể.
Một yếu tố nội tại nữa có ảnh hưởng trực tiếp là chất lượng hệ thống kiểm soát nội bộ. Nếu doanh nghiệp đã xây dựng được hệ thống kiểm soát hiệu quả, có sự phân quyền rõ ràng, tài liệu kế toán được lưu trữ đầy đủ và các quy trình phê duyệt minh bạch thì tổ chức kiểm toán có thể áp dụng phương pháp kiểm toán dựa trên hệ thống, giảm thiểu thời gian kiểm tra chi tiết. Trong trường hợp ngược lại, nếu thiếu kiểm soát nội bộ hoặc hệ thống quản trị rủi ro yếu kém, đơn vị kiểm toán sẽ phải mở rộng phạm vi kiểm tra, từ đó dẫn đến chi phí tăng cao.
Cuối cùng, loại hình kiểm toán cũng là một yếu tố cần lưu ý. Với các doanh nghiệp thuộc đối tượng kiểm toán bắt buộc theo quy định pháp luật, mức độ yêu cầu về chuẩn mực, thời hạn hoàn thành và mức độ tuân thủ thường cao hơn, kéo theo chi phí dịch vụ tương ứng. Đối với kiểm toán tự nguyện, chẳng hạn như kiểm toán phục vụ gọi vốn, đấu thầu, hoặc theo yêu cầu cổ đông, mức phí sẽ được xác lập dựa trên nội dung công việc cụ thể và cam kết giữa hai bên.

Như vậy, chi phí kiểm toán không phải là con số cố định mà phản ánh tương quan giữa độ phức tạp của doanh nghiệp, phạm vi công việc yêu cầu và năng lực tổ chức kiểm toán. Việc đánh giá đầy đủ các yếu tố này trước khi thương lượng hợp đồng kiểm toán sẽ giúp doanh nghiệp kiểm soát tốt ngân sách, đồng thời đảm bảo kết quả kiểm toán có giá trị sử dụng thực chất và phù hợp quy định pháp luật

Dựa trên dữ liệu tổng hợp từ thị trường dịch vụ kiểm toán năm 2025, có thể ước lượng mức phí kiểm toán báo cáo tài chính theo từng nhóm quy mô doanh nghiệp như sau:

Quy mô doanh nghiệp	Doanh thu trung bình năm	Mức phí kiểm toán tham khảo (VNĐ)
Doanh nghiệp nhỏ	Dưới 20 tỷ đồng	20.000.000 – 40.000.000
Doanh nghiệp vừa	Từ 20 đến dưới 100 tỷ đồng	40.000.000 – 80.000.000
Doanh nghiệp lớn	Trên 100 tỷ đồng	80.000.000 – 150.000.000
Doanh nghiệp FDI hoặc hợp nhất	Trên 200 tỷ hoặc có nhiều công ty thành viên	Từ 150.000.000 trở lên

Mức phí nêu trên chỉ mang tính chất tham khảo và được xác lập trên cơ sở khảo sát báo giá của các tổ chức kiểm toán hoạt động tại Việt Nam. Trên thực tế, mức phí này sẽ được điều chỉnh tùy theo đặc điểm ngành nghề, phạm vi công việc cụ thể, mức độ khẩn cấp của tiến độ kiểm toán cũng như thời điểm ký kết hợp đồng. Ví dụ, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tài chính, bất động sản, xây dựng hoặc có hồ sơ pháp lý phức tạp thường phải chi trả mức phí cao hơn so với mặt bằng chung.

Ngoài ra, những doanh nghiệp có yêu cầu đặc biệt như kiểm toán hợp nhất báo cáo tài chính, kiểm toán phục vụ IPO, hoặc cần thực hiện trong thời gian ngắn thường sẽ được định giá theo tiêu chí rủi ro, công suất huy động nhân sự và năng lực chuyên môn cần thiết từ phía đơn vị kiểm toán. Do đó, việc xác lập ngân sách kiểm toán cần được doanh nghiệp dự trù ngay từ đầu năm tài chính, tránh tình trạng phát sinh vượt kế hoạch hoặc chậm tiến độ công bố báo cáo.

Tham khảo bảng giá kiểm toán cập nhật: Chi phí kiểm toán báo cáo tài chính 2025

Hạch toán chi phí kiểm toán báo cáo tài chính như thế nào?

Chi phí kiểm toán là khoản chi phí dịch vụ ngoài doanh nghiệp, phát sinh từ hoạt động thuê tổ chức kiểm toán độc lập đánh giá báo cáo tài chính. Theo quy định tại Thông tư 200/2014/TT-BTC, doanh nghiệp cần hạch toán đúng bản chất nghiệp vụ, phù hợp thời điểm phát sinh và phương thức cung cấp dịch vụ.

Nếu đơn vị kiểm toán đã hoàn tất dịch vụ và doanh nghiệp đã nhận hóa đơn, khoản chi phí này được ghi nhận trực tiếp vào chi phí quản lý trong kỳ. Trường hợp dịch vụ vẫn đang trong quá trình thực hiện, doanh nghiệp cần ghi nhận là chi phí trả trước và phân bổ dần trong các kỳ sau.

**Bảng: Hạch toán chi phí kiểm toán báo cáo tài chính**
Tình huống phát sinh	Định khoản kế toán	Ghi chú thêm
Nhận hóa đơn, dịch vụ đã hoàn tất	Nợ TK 642 – Chi phí quản lý doanh nghiệp Có TK 331 – Phải trả người bán	Ghi nhận chi phí ngay trong kỳ kế toán
Dịch vụ kiểm toán chưa hoàn tất	Nợ TK 242 – Chi phí trả trước Có TK 331 – Phải trả người bán	Phân bổ dần vào chi phí quản lý trong kỳ tương ứng
Phân bổ chi phí trả trước	Nợ TK 642 Có TK 242	Phân bổ theo tiến độ hợp đồng hoặc thời gian hưởng lợi kinh tế

Trong trường hợp doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), chi phí kiểm toán thường là chi phí bắt buộc để hợp pháp hóa báo cáo tài chính gửi công ty mẹ ở nước ngoài. Do vậy, cần hạch toán chính xác theo đúng kỳ tài chính, đặc biệt là với doanh nghiệp có nghĩa vụ lập báo cáo hợp nhất. Việc sai lệch về thời điểm ghi nhận hoặc phân bổ không phù hợp có thể dẫn đến chênh lệch khi hợp nhất báo cáo toàn cầu hoặc gây vướng mắc khi quyết toán thuế.

Ngoài ra, để được coi là chi phí hợp lý khi quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp, khoản chi này cần kèm theo đầy đủ hợp đồng dịch vụ, hóa đơn hợp lệ và chứng từ thanh toán rõ ràng. Việc thiếu sót chứng từ, ghi nhận sai kỳ hoặc hạch toán không đúng bản chất có thể khiến doanh nghiệp bị loại trừ chi phí trong quá trình thanh – kiểm tra thuế.

Tóm lại, hạch toán chi phí kiểm toán không chỉ là thao tác kỹ thuật kế toán mà còn liên quan đến tính hợp lệ pháp lý và hiệu quả tài chính. Doanh nghiệp cần thực hiện đúng chuẩn mực ngay từ bước ghi nhận ban đầu để đảm bảo tính minh bạch, tránh rủi ro trong kỳ quyết toán hoặc khi bị kiểm tra bởi cơ quan thuế.

So sánh chi phí kiểm toán tài chính và chi phí kiểm toán xây dựng

Dù cùng nằm trong lĩnh vực kiểm toán, nhưng kiểm toán báo cáo tài chính và kiểm toán xây dựng lại phục vụ các mục đích khác nhau, dựa trên những căn cứ pháp lý, đối tượng áp dụng và phương pháp nghiệp vụ riêng biệt. Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa hai loại hình này là cần thiết để doanh nghiệp lựa chọn đúng dịch vụ, tiết kiệm chi phí và đáp ứng yêu cầu quản lý.

Tiêu chí	Kiểm toán báo cáo tài chính	Kiểm toán xây dựng cơ bản
Mục đích	Đánh giá tính trung thực và hợp lý của số liệu tài chính	Kiểm tra khối lượng, giá trị và tính hợp lệ của chi phí đầu tư
Thời điểm thực hiện	Sau khi kết thúc năm tài chính	Sau khi hoàn thành công trình hoặc từng giai đoạn nghiệm thu
Đối tượng áp dụng	Doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, đơn vị có nghĩa vụ công bố thông tin tài chính	Chủ đầu tư, Ban quản lý dự án, đơn vị sử dụng ngân sách
Căn cứ pháp lý	Luật Kiểm toán độc lập 2011, Thông tư 200/2014/TT-BTC	Luật Xây dựng 2014, Nghị định 10/2021/NĐ-CP, Thông tư 11/2021/TT-BTC
Tính đặc thù	Liên quan đến tài chính, kế toán, thuế và tuân thủ chuẩn mực kế toán	Liên quan đến kỹ thuật thi công, định mức dự toán, khối lượng nghiệm thu

Khác biệt lớn nhất giữa hai loại kiểm toán nằm ở mục tiêu và phương pháp tiếp cận. Kiểm toán báo cáo tài chính hướng đến việc xác nhận độ tin cậy của các số liệu kế toán, thông thường phục vụ cho công bố thông tin, vay vốn, IPO hoặc quyết toán thuế. Trong khi đó, kiểm toán xây dựng lại tập trung vào việc xác minh giá trị thực tế của công trình đã thực hiện so với hồ sơ thiết kế, dự toán, khối lượng nghiệm thu và quy định pháp luật về đầu tư công.

Về thời điểm, kiểm toán tài chính thường thực hiện vào cuối mỗi năm tài chính, còn kiểm toán xây dựng được triển khai sau từng giai đoạn thanh – quyết toán công trình hoặc khi kết thúc dự án. Việc chậm thực hiện kiểm toán xây dựng có thể làm gián đoạn giải ngân vốn đầu tư, đặc biệt là vốn ngân sách hoặc vốn ODA.

Một điểm quan trọng khác là cơ sở pháp lý và chuyên môn nghiệp vụ. Kiểm toán tài chính tuân theo chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS), chuẩn mực kiểm toán độc lập và pháp luật thuế. Trong khi đó, kiểm toán xây dựng đòi hỏi đội ngũ kiểm toán viên có hiểu biết sâu về kỹ thuật thi công, định mức dự toán, hồ sơ bản vẽ và pháp lý đầu tư xây dựng cơ bản.

Do đó, việc lựa chọn đúng đơn vị kiểm toán có chuyên môn phù hợp là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, tránh phát sinh chi phí ngoài dự toán và đảm bảo chất lượng hồ sơ thanh – quyết toán.

Tham khảo dịch vụ kiểm toán tài chính chuyên biệt cho doanh nghiệp SME

Cách tối ưu chi phí kiểm toán báo cáo tài chính năm 2025

Trong bối cảnh chi phí kiểm toán có xu hướng tăng trong năm 2025 do áp lực từ yêu cầu minh bạch tài chính cao hơn, khan hiếm nguồn nhân lực chất lượng và sự chuyển dịch sang kiểm toán số, doanh nghiệp cần chủ động triển khai các giải pháp kiểm soát chi phí một cách hiệu quả và bền vững. Trước hết, việc chuẩn bị sổ sách kế toán đầy đủ, rõ ràng, kèm theo chứng từ hợp lệ ngay từ đầu năm tài chính là yếu tố nền tảng giúp rút ngắn thời gian kiểm toán thực tế, đồng thời hạn chế các điều chỉnh sau kiểm toán làm phát sinh chi phí xử lý bổ sung. Bên cạnh đó, doanh nghiệp có hệ thống kiểm soát nội bộ chặt chẽ, minh chứng được quy trình phê duyệt, luân chuyển chứng từ, giám sát dòng tiền và tài sản sẽ luôn được các tổ chức kiểm toán đánh giá cao và áp dụng phương pháp kiểm toán trọng yếu thay vì kiểm tra chi tiết toàn phần – qua đó giảm đáng kể số giờ làm việc của kiểm toán viên, đồng nghĩa với việc giảm chi phí dịch vụ. Ngoài ra, việc ký hợp đồng kiểm toán từ sớm, đặc biệt vào thời điểm đầu năm hoặc trước quý III, không chỉ giúp doanh nghiệp có thêm thời gian chuẩn bị hồ sơ mà còn tránh được áp lực về giá trong mùa cao điểm kiểm toán cuối năm, khi các đơn vị kiểm toán thường điều chỉnh đơn giá do quá tải lịch làm việc. Quan trọng hơn, doanh nghiệp cần ưu tiên lựa chọn những đơn vị kiểm toán có chuyên môn phù hợp với ngành nghề và quy mô hoạt động của mình, vì một tổ chức kiểm toán hiểu sâu đặc thù lĩnh vực kinh doanh sẽ đưa ra kế hoạch làm việc chính xác, tránh tình trạng rà soát tràn lan hoặc hiểu sai bản chất giao dịch – vốn là nguyên nhân phổ biến dẫn đến phát sinh chi phí kiểm toán ngoài dự toán. Như vậy, việc tối ưu chi phí kiểm toán không nằm ở việc tìm kiếm mức giá thấp nhất, mà phụ thuộc vào khả năng chuẩn bị nội bộ, thời điểm thương lượng hợp đồng, chất lượng kiểm soát tài chính và năng lực lựa chọn đối tác kiểm toán chiến lược ngay từ đầu chu kỳ kế toán.

Ảnh hưởng của chi phí kiểm toán đến quản trị tài chính doanh nghiệp

Chi phí kiểm toán không chỉ là chi phí bắt buộc, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều khía cạnh của quản trị tài chính:

Tăng tính minh bạch: Báo cáo tài chính được kiểm toán giúp củng cố độ tin cậy với cổ đông, nhà đầu tư, cơ quan thuế.
Tối ưu chi phí thuế: Hạch toán đúng và đủ chi phí kiểm toán giúp tránh bị loại trừ chi phí khi quyết toán thuế.
Giảm rủi ro kiểm tra sau: Số liệu hợp lý, minh bạch giúp giảm nguy cơ bị truy thu, phạt vi phạm hành chính.
Hỗ trợ gọi vốn: Các nhà đầu tư, quỹ tài chính, ngân hàng thường yêu cầu báo cáo kiểm toán như điều kiện bắt buộc khi đánh giá tín nhiệm doanh nghiệp.
Tránh sai sót tài chính: Chi phí kiểm toán phù hợp giúp đảm bảo kiểm tra toàn diện, phát hiện sớm sai sót kế toán.
Tuân thủ pháp lý: Đặc biệt với doanh nghiệp niêm yết hoặc chuẩn bị IPO, báo cáo kiểm toán là yêu cầu pháp lý bắt buộc.

Doanh nghiệp nên chủ động dự trù và kiểm soát chi phí kiểm toán hợp lý ngay từ đầu năm để đảm bảo hiệu quả tài chính và tuân thủ pháp luật lâu dài.

Ảnh hưởng đến xếp hạng tín nhiệm và khả năng gọi vốn

Các tổ chức tín dụng, nhà đầu tư và quỹ tài chính luôn yêu cầu doanh nghiệp cung cấp báo cáo tài chính đã được kiểm toán độc lập như một điều kiện tiên quyết để đánh giá năng lực tài chính và tín nhiệm tín dụng.

Báo cáo tài chính không kiểm toán thường bị đánh giá là thiếu tin cậy, khó xác minh tính minh bạch
Chi phí kiểm toán báo cáo tài chính nếu quá thấp có thể làm giảm mức độ tín nhiệm của báo cáo trong mắt các nhà đầu tư
Đối với doanh nghiệp IPO, quỹ đầu tư thường yêu cầu 2–3 năm liền báo cáo đã được kiểm toán bởi Big4 hoặc đơn vị có chứng chỉ hành nghề quốc tế

Ngoài ra, tại Việt Nam, một số ngân hàng (như BIDV, VietinBank, TPBank…) yêu cầu báo cáo kiểm toán trong hồ sơ vay trung dài hạn. Việc không có báo cáo kiểm toán có thể ảnh hưởng đến lãi suất cho vay, hoặc khiến doanh nghiệp mất cơ hội gọi vốn trong giai đoạn cần thiết.

Xu hướng kiểm toán tài chính năm 2025: Tự động hóa, dữ liệu trực tuyến và đánh giá theo thời gian thực

Bước sang năm 2025, ngành kiểm toán tài chính chứng kiến sự chuyển dịch mạnh mẽ từ mô hình truyền thống sang mô hình kiểm toán số hóa, nơi mà công nghệ không còn đóng vai trò hỗ trợ mà trở thành nền tảng chính trong toàn bộ quy trình kiểm toán. Thay vì chờ đến cuối kỳ mới rà soát sổ sách, các doanh nghiệp và đơn vị kiểm toán đang từng bước áp dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu lớn và kết nối thời gian thực với hệ thống kế toán, nhằm thực hiện kiểm toán đồng thời với hoạt động phát sinh giao dịch.

Một trong những thay đổi đáng chú ý là việc chuyển từ kiểm toán hậu kỳ sang kiểm toán thời gian thực, cho phép kiểm toán viên tiếp cận và phân tích các khoản mục ngay tại thời điểm phát sinh. Sự tích hợp giữa phần mềm kế toán, hệ thống ERP và nền tảng kiểm toán đám mây tạo điều kiện cho việc truy xuất dữ liệu tức thì, từ đó rút ngắn đáng kể thời gian kiểm toán và loại bỏ những quy trình kiểm tra thủ công vốn dễ phát sinh sai sót hoặc chồng chéo.

Đồng thời, các thuật toán kiểm toán số hiện đại còn cho phép hệ thống tự động xác định các giao dịch có dấu hiệu bất thường, phân tích rủi ro theo ngữ cảnh ngành nghề và cảnh báo những khoản mục cần kiểm tra chuyên sâu mà không cần phụ thuộc vào sự kiểm tra thủ công từng dòng sổ sách như trước đây. Đây chính là bước tiến quan trọng đưa kiểm toán tiến gần hơn tới tiêu chuẩn quốc tế về giám sát tài chính chủ động và minh bạch.

Theo công bố của Liên đoàn Kế toán Quốc tế (IFAC), hơn 80 phần trăm công ty kiểm toán tại châu Á đã bắt đầu triển khai công nghệ kiểm toán số, trong đó đa phần sử dụng trí tuệ nhân tạo để phân tích số liệu kế toán theo thời gian thực, giúp rút ngắn từ ba mươi đến năm mươi phần trăm thời gian thực hiện kiểm toán so với phương pháp truyền thống.

Đối với doanh nghiệp, xu hướng này không chỉ giúp giảm thiểu chi phí mà còn mở ra cơ hội để chuẩn hóa toàn bộ hệ thống kế toán, tăng khả năng truy xuất, minh bạch hóa dòng dữ liệu tài chính. Quan trọng hơn, trong bối cảnh chi phí kiểm toán ngày càng được tính dựa trên mức độ rủi ro và giá trị dữ liệu hơn là số giờ làm việc, doanh nghiệp càng đầu tư vào hạ tầng số hóa và hệ thống kế toán chuẩn sẽ càng có lợi về chi phí và hiệu quả kiểm toán trong dài hạn.

Câu hỏi thường gặp (FAQ) về chi phí kiểm toán báo cáo tài chính năm 2025

Chi phí kiểm toán báo cáo tài chính có được tính vào chi phí hợp lý khi quyết toán thuế doanh nghiệp không?

Có. Theo Thông tư 78/2014/TT-BTC và Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, chi phí kiểm toán được coi là chi phí hợp lý nếu có hóa đơn hợp lệ, thanh toán không dùng tiền mặt (với giao dịch từ 20 triệu đồng trở lên) và phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Đây là khoản chi thường xuyên với doanh nghiệp thuộc đối tượng kiểm toán bắt buộc.

Kết luận

Chi phí kiểm toán báo cáo tài chính không chỉ là một khoản mục bắt buộc trong kế toán doanh nghiệp, mà còn là yếu tố cốt lõi thể hiện mức độ minh bạch, trách nhiệm tài chính và uy tín của tổ chức trên thị trường. Trong bối cảnh năm 2025, khi các yêu cầu pháp lý ngày càng siết chặt và xu hướng kiểm toán đang chuyển dịch mạnh mẽ sang số hóa, việc hiểu rõ chi phí kiểm toán báo cáo tài chính là gì, cách tính theo Thông tư 10/2021/TT-BTC, các yếu tố ảnh hưởng và hướng dẫn hạch toán chi phí kiểm toán báo cáo tài chính trở thành điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp quản trị tài chính hiệu quả và tuân thủ đúng pháp luật.

Chi phí kiểm toán không còn chỉ phản ánh giá trị dịch vụ, mà còn là khoản đầu tư chiến lược giúp doanh nghiệp củng cố niềm tin với cổ đông, đối tác và các tổ chức tín dụng. Việc chủ động chuẩn bị hồ sơ kế toán rõ ràng, thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ và lựa chọn đơn vị kiểm toán uy tín sẽ không chỉ giúp tối ưu ngân sách, mà còn đảm bảo báo cáo tài chính đạt chuẩn và có giá trị sử dụng trong thực tiễn kinh doanh, gọi vốn hoặc IPO.

Nếu doanh nghiệp của bạn đang tìm kiếm một đối tác kiểm toán chuyên sâu, giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính – xây dựng – sản xuất, MAN – Master Accountant Network là lựa chọn đáng tin cậy. Với đội ngũ kiểm toán viên đạt chuẩn CPA, hệ thống kiểm toán hiện đại và kinh nghiệm thực chiến cho hàng trăm doanh nghiệp SME, FDI tại Việt Nam, MAN cam kết mang đến dịch vụ kiểm toán chất lượng cao với chi phí hợp lý – minh bạch – đúng tiến độ.