Tổng cục Thuế trả lời về giao dịch liên kết

Giao dịch liên kết, ta cần hiểu giao dịch liên kết là giao dịch giữa các bên có quan hệ đặc biệt, có ảnh hưởng đến giá thành, lợi nhuận và thuế của doanh nghiệp. Đây là một trong những vấn đề được cơ quan thuế quan tâm và kiểm tra nghiêm ngặt. Doanh nghiệp cần nắm rõ những nghĩa vụ và trách nhiệm của mình khi thực hiện giao dịch liên kết, để tránh những rủi ro và xử phạt không đáng có. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về giao dịch liên kết, dựa trên những câu trả lời của Tổng cục thuế.

Nghĩa vụ kê khai thông tin của doanh nghiệp

Theo quy định của pháp luật, doanh nghiệp có giao dịch liên kết phải thực hiện hai nghĩa vụ chính:

• Nghĩa vụ kê khai hàng năm: Doanh nghiệp phải kê khai thông tin về giao dịch liên kết vào tờ khai thuế TNDN, bao gồm số tiền giao dịch, phương pháp xác định giá, số tiền điều chỉnh thuế (nếu có). Thời hạn kê khai là cùng với thời hạn nộp tờ khai thuế TNDN hàng năm.
• Trách nhiệm cung cấp thông tin theo yêu cầu của cơ quan thuế: Khi được yêu cầu, doanh nghiệp phải cung cấp cho cơ quan thuế các thông tin liên quan đến giao dịch liên kết, bao gồm hồ sơ chứng minh giá giao dịch, báo cáo phân tích giá giao dịch, các tài liệu khác theo yêu cầu. Thời hạn cung cấp thông tin là 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận yêu cầu.

Xác định giá giao dịch liên kết

Giá giao dịch liên kết là giá mà các bên có quan hệ đặc biệt thỏa thuận khi thực hiện giao dịch. Giá này có thể khác biệt so với giá mà các bên không có quan hệ đặc biệt sẽ thỏa thuận khi thực hiện giao dịch tương tự. Để đảm bảo công bằng và minh bạch trong việc tính toán thuế, doanh nghiệp phải xác định giá giao dịch liên kết theo nguyên tắc và phương pháp được chấp nhận.

Nguyên tắc xác định giá giao dịch độc lập: Đây là nguyên tắc căn bản khi xác định giá giao dịch liên kết. Theo nguyên tắc này, giá giao dịch liên kết phải tương đương với giá giao dịch độc lập, tức là giá mà các bên không có quan hệ đặc biệt sẽ thỏa thuận khi thực hiện giao dịch tương tự. Nếu giá giao dịch liên kết khác biệt so với giá giao dịch độc lập, doanh nghiệp phải điều chỉnh thuế theo hướng tăng hoặc giảm, để phản ánh đúng lợi nhuận của doanh nghiệp.

Các phương pháp xác định giá được chấp nhận: Để áp dụng nguyên tắc xác định giá giao dịch độc lập, doanh nghiệp có thể sử dụng một trong các phương pháp sau:

• • Phương pháp so sánh giá: So sánh giá giao dịch liên kết với giá giao dịch độc lập của cùng một hàng hóa, dịch vụ hoặc quyền sở hữu trí tuệ.
  • Phương pháp chi phí cộng thêm: Cộng thêm một tỷ lệ lợi nhuận hợp lý vào chi phí sản xuất hoặc cung cấp hàng hóa, dịch vụ hoặc quyền sở hữu trí tuệ.
  • Phương pháp bán lại: Trừ đi một tỷ lệ lợi nhuận hợp lý từ giá bán lại của hàng hóa, dịch vụ hoặc quyền sở hữu trí tuệ.
  • Phương pháp chia sẻ lợi nhuận: Chia sẻ lợi nhuận toàn bộ của giao dịch liên kết theo tỷ lệ đóng góp của mỗi bên.
  • Phương pháp lợi nhuận còn lại: Chia sẻ lợi nhuận còn lại sau khi trừ đi các khoản lợi nhuận thông thường của các bên tham gia giao dịch liên kết.

Thanh tra, kiểm tra về giao dịch liên kết

Giao dịch liên kết là một trong những mục tiêu ưu tiên của cơ quan thuế trong công tác thanh tra, kiểm tra. Doanh nghiệp có giao dịch liên kết cần chú ý đến những điểm sau:

Trường hợp bị thanh, kiểm tra về giao dịch liên kết

Cơ quan thuế có thể thanh, kiểm tra về giao dịch liên kết của doanh nghiệp trong các trường hợp sau:

• • Doanh nghiệp không kê khai hoặc kê khai sai thông tin về giao dịch liên kết.
  • Doanh nghiệp không cung cấp hoặc cung cấp không đầy đủ thông tin theo yêu cầu của cơ quan thuế.
  • Doanh nghiệp xác định giá giao dịch liên kết không theo nguyên tắc và phương pháp được chấp nhận.
  • Doanh nghiệp có biểu hiện trốn thuế, tránh thuế hoặc làm giảm thuế qua giao dịch liên kết.

Quyền hạn của cơ quan thuế: Khi thanh, kiểm tra về giao dịch liên kết, cơ quan thuế có quyền

• • Yêu cầu doanh nghiệp cung cấp các thông tin và tài liệu liên quan đến giao dịch liên kết.
  • Xem xét, kiểm tra, đánh giá các giao dịch liên kết của doanh nghiệp, so sánh với các giao dịch độc lập tương tự.
  • Điều chỉnh thuế nếu phát hiện doanh nghiệp xác định giá giao dịch liên kết không theo nguyên tắc và phương pháp được chấp nhận, hoặc có biểu hiện trốn thuế, tránh thuế hoặc làm giảm thuế qua giao dịch liên kết.

Các hình thức xử phạt

Nếu vi phạm quy định về giao dịch liên kết, doanh nghiệp có thể bị xử phạt theo các hình thức sau:

• Phạt tiền: Tùy theo mức độ và tính chất của vi phạm, doanh nghiệp có thể bị phạt từ 0,5% đến 3% trên số tiền thuế TNDN bị truy thu hoặc số tiền điều chỉnh thuế.
• Truy thu thuế: Nếu doanh nghiệp xác định giá giao dịch liên kết không theo nguyên tắc và phương pháp được chấp nhận, hoặc có biểu hiện trốn thuế, tránh thuế hoặc làm giảm thuế qua giao dịch liên kết, cơ quan thuế sẽ điều chỉnh thuế theo hướng tăng hoặc giảm, để phản ánh đúng lợi nhuận của doanh nghiệp. Doanh nghiệp phải nộp chênh lệch thuế và lãi chậm nộp (nếu có) cho cơ quan thuế.
• Truy cứu trách nhiệm hình sự: Nếu doanh nghiệp có hành vi trốn thuế, tránh thuế hoặc làm giảm thuế qua giao dịch liên kết với số tiền lớn hoặc rất lớn, hoặc có tính chất nguy hiểm cho xã hội, doanh nghiệp sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự.

Kết luận

Bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về giao dịch liên kết, dựa trên những câu trả lời của Tổng cục thuế. Bạn đã biết được những nghĩa vụ và trách nhiệm của doanh nghiệp khi thực hiện giao dịch liên kết, cách xác định giá giao dịch liên kết theo nguyên tắc và phương pháp được chấp nhận, và những rủi ro và xử phạt khi bị thanh tra, kiểm tra về giao dịch liên kết. Để tuân thủ đúng quy định pháp luật về giao dịch liên kết, bạn cần chú ý đến việc kê khai và cung cấp thông tin về giao dịch liên kết cho cơ quan thuế, rà soát và đánh giá các giao dịch liên kết của mình, xây dựng quy trình và hồ sơ nhằm đảm bảo tuân thủ quy định.