Cách Tính Chi Phí Kiểm Toán Mới Nhất 2025 – Hướng Dẫn Chi Tiết Từ MAN

Trong môi trường kinh doanh ngày càng minh bạch, kiểm toán không chỉ là yêu cầu tuân thủ pháp luật mà còn là yếu tố then chốt để củng cố niềm tin với đối tác và nhà đầu tư. Chi phí kiểm toán là một khoản mục quan trọng trong ngân sách doanh nghiệp, nhưng cách tính chi phí kiểm toán lại khác biệt rõ rệt tùy theo loại hình dịch vụ. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết hai phương pháp xác định phí dịch vụ phổ biến nhất: tính theo định mức bắt buộc áp dụng cho các dự án đầu tư xây dựng, và tính theo giờ công (Time Charge) dựa trên thỏa thuận cho kiểm toán báo cáo tài chính độc lập, đồng thời phân tích các yếu tố then chốt giúp bạn tối ưu hóa ngân sách kiểm toán.

Tổng quan về chi phí kiểm toán và các loại hình dịch vụ

Hướng dẫn chi tiết cách tính chi phí kiểm toán theo quy định mới nhất 2025

Việc nắm rõ cách tính chi phí kiểm toán không chỉ giúp doanh nghiệp chủ động lập ngân sách, quản lý dòng tiền một cách hiệu quả, mà còn là căn cứ để thương thảo hợp đồng minh bạch với đơn vị kiểm toán và đảm bảo tuân thủ các quy định hiện hành của Nhà nước. Dịch vụ kiểm toán là một khoản chi phí cần thiết, giúp xác nhận tính trung thực và hợp lý của các thông tin tài chính hoặc tính hợp pháp của các dự án đầu tư.

Khái niệm: Chi phí kiểm toán là khoản thù lao dịch vụ mà khách hàng (doanh nghiệp, tổ chức) phải trả cho công ty kiểm toán độc lập để thực hiện các nghiệp vụ theo hợp đồng.

Phân loại: Hiện nay, chi phí kiểm toán được chia thành hai nhóm chính với cách tính chi phí kiểm toán hoàn toàn khác nhau:

Chi phí kiểm toán dự án đầu tư xây dựng (tính theo định mức quy định của Nhà nước).
Chi phí kiểm toán báo cáo tài chính (tính theo thỏa thuận dựa trên giờ công ước tính).

Phương pháp 1: Cách tính chi phí kiểm toán dự án đầu tư xây dựng

Minh họa cách tính chi phí kiểm toán báo cáo tài chính theo phương pháp giờ công

Phương pháp này áp dụng bắt buộc cho việc kiểm toán quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành, tuân thủ nghiêm ngặt theo các Thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính, chẳng hạn như Thông tư 09/2016/TT-BTC hay Thông tư 10/2020/TT-BTC.

Công thức tính chi phí kiểm toán theo định mức cơ bản

Công thức chung để xác định chi phí kiểm toán dự án đầu tư xây dựng (chưa bao gồm thuế GTGT) được quy định như sau:

Công thức: Chi phí kiểm toán (chưa thuế) = Giá trị cần thuê kiểm toán x Tỷ lệ định mức chi phí kiểm toán

Để tính toán chi phí này một cách chính xác, bạn cần hiểu rõ các thành phần cấu tạo nên công thức:

Giá trị cần thuê kiểm toán: Được tính bằng tổng mức đầu tư được phê duyệt của dự án, có thể trừ đi chi phí dự phòng.
Tỷ lệ định mức: Là mức tỷ lệ phần trăm (%) được tra cứu dựa trên quy mô và giá trị cụ thể của dự án.

Để giúp bạn hình dung rõ hơn về cách tra cứu, sau đây là Bảng 1 mô phỏng một phần định mức chi phí kiểm toán theo giá trị dự án, dựa trên tham khảo Thông tư 09/2016/TT-BTC:

Bảng 1: Định mức chi phí kiểm toán theo giá trị dự án (tham khảo TT09/2016/TT-BTC)

Giá trị dự án (tỷ VNĐ)	Tỷ lệ định mức (Chưa thuế)
Dưới 10	0.18%
10 đến 100	0.106%
100 đến 500	0.07%
Trên 500	0.05%

Lưu ý: Tỷ lệ này là mức tối đa được áp dụng. Tổng chi phí kiểm toán (chưa thuế) tối thiểu phải đạt 1 triệu đồng cho một cuộc kiểm toán dự án.

Các trường hợp áp dụng hệ số điều chỉnh chi phí

Trong một số trường hợp đặc thù, chi phí kiểm toán dự án sẽ được áp dụng hệ số điều chỉnh để phản ánh đúng mức độ phức tạp của công việc, bao gồm:

Dự án có chi phí thiết bị chiếm từ 51% trở lên: Áp dụng 70% định mức thông thường.
Dự án đã thực hiện kiểm toán: Chi phí thẩm tra, phê duyệt quyết toán được tính bằng 50% định mức thông thường.
Dự án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư độc lập: Áp dụng 70% định mức thông thường.
Ví dụ minh họa chi tiết cách tính chi phí

Để minh họa cách tính chi phí kiểm toán dự án đầu tư xây dựng, chúng ta xét ví dụ sau:

Ví dụ: Một dự án có Giá trị cần thuê kiểm toán là 540 tỷ đồng. Tỷ lệ định mức áp dụng cho khoảng giá trị này là 0.106% (giả định theo quy định cụ thể).

Bước 1: Tính Chi phí trước thuế: 540 tỷ đồng x 0.106% = 572.4 triệu đồng.
Bước 2: Tính Thuế GTGT (10%): 572.4 triệu đồng x 10% = 57.24 triệu đồng.
Bước 3: Tính Tổng chi phí: 572.4 + 57.24 = 629.64 triệu đồng.

Phương pháp 2: Cách tính chi phí kiểm toán báo cáo tài chính độc lập

Công thức tính chi phí kiểm toán dự án đầu tư xây dựng theo định mức Bộ Tài chính

Sau khi hiểu cách tính chi phí kiểm toán cho dự án đầu tư theo định mức nhà nước, doanh nghiệp cũng cần nắm phương pháp xác định phí kiểm toán báo cáo tài chính độc lập (BCTC) – hình thức phổ biến nhất hiện nay. Khác với kiểm toán xây dựng, chi phí kiểm toán báo cáo tài chính độc lập không bị ràng buộc bởi định mức Nhà nước mà được xác định dựa trên sự thỏa thuận giữa hai bên. Phương pháp phổ biến nhất được các công ty kiểm toán quốc tế và trong nước áp dụng là tính theo giờ công (Time Charge).

Công thức tính chi phí kiểm toán theo giờ công (Time charge)

Công thức xác định phí dịch vụ được tính bằng tổng giờ công dự kiến nhân với đơn giá của từng cấp bậc nhân sự, cộng thêm các chi phí phụ trội khác:

Công thức: Chi phí kiểm toán = (Tổng giờ công ước tính x Đơn giá giờ công) + Chi phí khác

Phân tích chi tiết các thành phần chi phí

Chi phí kiểm toán được cấu thành từ ba yếu tố chính, được ước tính bởi đội ngũ chuyên gia như MAN:

Tổng giờ công ước tính: Tổng thời gian dự kiến mà toàn bộ đội ngũ kiểm toán viên sẽ dành cho công việc tại doanh nghiệp.
Đơn giá giờ công: Mức giá tính theo giờ cho từng cấp bậc nhân sự (Partner, Manager, Senior, Staff), phản ánh kinh nghiệm, chuyên môn và trách nhiệm.
Chi phí khác (Out-of-pocket expenses): Chi phí phát sinh trực tiếp và hợp lý liên quan đến cuộc kiểm toán như đi lại, ăn ở, in ấn tài liệu… Thường chiếm khoảng 5-10% tổng phí dịch vụ.

Để minh họa chi tiết cho phương pháp này, mời bạn tham khảo Bảng 2 dưới đây, mô phỏng cách tính chi phí kiểm toán BCTC theo giờ công:

Bảng 2: Ví dụ mô phỏng chi phí kiểm toán BCTC theo giờ công (chưa thuế)

Cấp bậc	Giờ công ước tính	Đơn giá/giờ (VNĐ)	Thành tiền (VNĐ)
Partner	10	2,000,000	20,000,000
Manager	20	1,200,000	24,000,000
Senior	40	800,000	32,000,000
Staff	60	500,000	30,000,000
Tổng chi phí giờ công	130	–	106,000,000
Chi phí khác (ước tính 10%)	–	–	10,600,000
Tổng chi phí (Chưa thuế)	–	–	116,600,000

Lưu ý: Tổng chi phí cuối cùng mà khách hàng thanh toán sẽ bằng Tổng chi phí (Chưa thuế) cộng với Thuế GTGT (thường là 10%).

Các yếu tố chính ảnh hưởng đến tổng chi phí kiểm toán

Sau khi xác định được công thức tính phí, bạn cần hiểu các yếu tố thực tế nào sẽ tác động đến Tổng giờ công ước tính và Đơn giá giờ công, từ đó ảnh hưởng đến tổng chi phí.

Quy mô và độ phức tạp của khách hàng

Để xác định mức phí phù hợp, công ty kiểm toán sẽ xem xét:

Cấu trúc doanh nghiệp: Kiểm toán một công ty độc lập đơn thuần sẽ có cách tính chi phí kiểm toán thấp hơn nhiều so với kiểm toán một tập đoàn có nhiều công ty con, chi nhánh, hoặc hoạt động tại nhiều quốc gia.
Ngành nghề kinh doanh: Các ngành đặc thù như Ngân hàng, Bảo hiểm, Chứng khoán hay các công ty có giao dịch liên kết phức tạp sẽ yêu cầu chuyên môn cao hơn và nhiều giờ công hơn. (Tham khảo thêm về Dịch vụ kiểm toán uy tín của MAN)

Chất lượng hệ thống kiểm soát nội bộ (KSNB)

Chất lượng KSNB là yếu tố rủi ro quan trọng nhất ảnh hưởng đến phạm vi kiểm toán:

KSNB tốt: Khi doanh nghiệp có chất lượng hệ thống kiểm soát nội bộ mạnh, kiểm toán viên có thể tin tưởng vào hệ thống, giúp giảm rủi ro kiểm toán và giảm số lượng các thủ tục kiểm tra chi tiết, từ đó giảm giờ công và chi phí.
KSNB yếu kém: Tăng rủi ro kiểm toán, buộc kiểm toán viên phải thực hiện nhiều thủ tục kiểm tra chi tiết hơn, làm tăng đáng kể giờ công ước tính.

Yêu cầu đặc biệt về dịch vụ và thời gian thực hiện

Các yêu cầu nằm ngoài phạm vi kiểm toán BCTC thông thường cũng làm tăng chi phí:

Dịch vụ bổ sung: Yêu cầu kèm theo các dịch vụ tư vấn, soát xét thông tin tài chính giữa niên độ sẽ làm tăng tổng chi phí.
Kiểm toán gấp (Fast-track): Nếu doanh nghiệp cần báo cáo kiểm toán hoàn thành gấp, trước thời hạn thông thường, công ty kiểm toán sẽ phải huy động thêm nhân lực hoặc làm việc ngoài giờ, dẫn đến tăng phí.

Chất lượng dữ liệu và hồ sơ kế toán

Chất lượng của dữ liệu đầu vào có vai trò quyết định đến hiệu suất làm việc của đội ngũ kiểm toán. Hồ sơ kế toán lộn xộn, thiếu chứng từ, hoặc các số liệu cần được điều chỉnh lớn sẽ tiêu tốn rất nhiều thời gian của cả nhân viên kế toán và kiểm toán viên, từ đó làm tăng chi phí.

Chính sách giá theo loại hình công ty kiểm toán

Chính sách giá của công ty kiểm toán là một yếu tố quyết định và khác nhau giữa các nhóm công ty:

Big 4 (Deloitte, EY, KPMG, PwC): Chi phí cao nhất do uy tín thương hiệu, chất lượng dịch vụ đồng nhất và mạng lưới quốc tế, thường được áp dụng cho các tập đoàn lớn hoặc công ty niêm yết.
Công ty trong nước lớn/Vừa và nhỏ: Chi phí cạnh tranh hơn, đơn giá giờ công thấp hơn. MAN – Master Accountant Network với đội ngũ kiểm toán viên có chứng chỉ CPA Việt Nam và quốc tế, áp dụng phương pháp tính phí minh bạch, giúp khách hàng tối ưu chi phí mà vẫn đảm bảo chất lượng kiểm toán đạt chuẩn Bộ Tài chính. (Tìm hiểu thêm về dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính của MAN)

Tổng kết và giải đáp thắc mắc thường gặp (Hỏi – Đáp)

So sánh nhanh: Kiểm toán xây dựng và kiểm toán BCTC

Để dễ dàng phân biệt hai loại hình kiểm toán phổ biến, bạn có thể tham khảo bảng so sánh các tiêu chí chính sau:

Tiêu chí	Kiểm toán dự án đầu tư xây dựng	Kiểm toán báo cáo tài chính (BCTC)
Cơ sở tính phí	Định mức theo quy định của Bộ Tài chính.	Thỏa thuận theo giờ công (Time Charge).
Tính bắt buộc	Bắt buộc đối với các dự án sử dụng vốn Nhà nước.	Bắt buộc đối với các loại hình doanh nghiệp theo Luật Kiểm toán Độc lập.
Mục đích	Xác nhận tính hợp pháp của quyết toán vốn đầu tư.	Xác nhận tính trung thực, hợp lý của BCTC.

Các câu hỏi thường gặp liên quan đến chi phí kiểm toán

Dưới đây là phần giải đáp ngắn gọn cho các thắc mắc phổ biến về chi phí và tính bắt buộc của dịch vụ kiểm toán:

Chi phí kiểm toán độc lập có bắt buộc không?

Có. Theo Luật Kiểm toán độc lập 2011, các doanh nghiệp niêm yết, tổ chức tín dụng, công ty đại chúng, doanh nghiệp bảo hiểm, và đơn vị có vốn đầu tư nước ngoài bắt buộc phải kiểm toán báo cáo tài chính hằng năm. Việc không thực hiện kiểm toán có thể bị phạt hành chính.

Hệ số chi phí kiểm toán là gì?

Hệ số chi phí kiểm toán là hệ số điều chỉnh được áp dụng trong cách tính chi phí kiểm toán dự án xây dựng (Phương pháp 1) để phản ánh độ phức tạp hoặc đặc thù của dự án (ví dụ: dự án chỉ có chi phí thiết bị cao, hoặc đã thực hiện kiểm toán ở giai đoạn trước). Hệ số này giúp xác định chi phí chính xác hơn.

Cách tính chi phí kiểm toán độc lập theo Nghị định 99/2021/NĐ-CP có khác biệt gì?

ghị định 99/2021/NĐ-CP quy định về quản lý, thanh toán, quyết toán chi phí sử dụng vốn đầu tư công. Nghị định này không quy định chi phí kiểm toán độc lập BCTC, mà bao gồm chi phí thuê kiểm toán quyết toán dự án hoàn thành, thường dựa vào các Thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Bài viết này đã cung cấp thông tin chi tiết và đầy đủ nhất về cách tính chi phí kiểm toán, giúp doanh nghiệp chủ động trong việc lập kế hoạch ngân sách và lựa chọn đơn vị kiểm toán phù hợp. Nếu bạn cần ước tính chi phí kiểm toán cụ thể cho doanh nghiệp, liên hệ ngay MAN (Hotline: 0903 963 163) để được chuyên gia tư vấn chi tiết theo quy mô và ngành nghề.