Trong bối cảnh kinh tế ngày càng phức tạp, hoạt động kiểm toán độc lập đã trở thành yêu cầu bắt buộc và là công cụ quản trị rủi ro không thể thiếu của mọi doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc xác định chính xác chi phí kiểm toán thường là một thách thức, bởi mức phí này không chỉ phụ thuộc vào quy mô mà còn bị chi phối bởi chuẩn mực pháp lý và tính chất dịch vụ.

Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện và minh bạch nhất về cơ cấu và mức giá dịch vụ kiểm toán tại thị trường Việt Nam năm 2025, bao gồm cả kiểm toán báo cáo tài chính (BCTC) theo thị trường và kiểm toán quyết toán vốn đầu tư theo quy định pháp luật.

Chi phí Kiểm toán phụ thuộc vào yếu tố nào?

Chi phí kiểm toán là khoản thù lao mà doanh nghiệp chi trả cho các công ty kiểm toán độc lập để thực hiện các nghiệp vụ xác minh tính trung thực và hợp lý của các thông tin tài chính hoặc quyết toán dự án.

Để trả lời nhanh cho câu hỏi về yếu tố quyết định chi phí kiểm toán, các chuyên gia thường dựa trên 5 tiêu chí cốt lõi sau:

• Loại dịch vụ: Phí kiểm toán BCTC, phí kiểm toán quyết toán vốn đầu tư, hay phí soát xét BCTC sẽ có mức giá khác biệt rất lớn.
• Quy mô Doanh nghiệp: Đây là yếu tố cơ bản, được đo lường bằng Doanh thu và Tổng tài sản. Quy mô càng lớn, số lượng giao dịch càng nhiều, thời gian kiểm toán càng kéo dài, dẫn đến chi phí kiểm toán càng cao.
• Chuẩn mực áp dụng: Kiểm toán theo Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS) luôn có chi phí thấp hơn đáng kể so với Chuẩn mực Quốc tế (IFRS) hay US GAAP.
• Tính phức tạp: Các doanh nghiệp có giao dịch đa quốc gia, nhiều công ty con, hoặc có hệ thống kiểm soát nội bộ yếu kém sẽ đòi hỏi nhiều giờ làm việc hơn từ kiểm toán viên.
• Kinh nghiệm/Thương hiệu: Các công ty kiểm toán Big 4 hoặc các hãng có chuyên môn cao trong ngành đặc thù thường có mức phí cao hơn so với các công ty kiểm toán nhỏ.

Bảng Giá Chi Tiết Kiểm Toán BCTC Phổ Biến (VAS và IFRS)

Chi phí kiểm toán báo cáo tài chính là dịch vụ phổ biến nhất và mức phí được xác định linh hoạt theo thỏa thuận thị trường. Dưới đây là bảng giá ước tính dựa trên kinh nghiệm thực tế của các công ty kiểm toán tầm trung và lớn tại Việt Nam.

Bảng Giá Kiểm Toán BCTC theo Quy mô Doanh nghiệp (Chuẩn mực VAS)

Các doanh nghiệp hoạt động theo Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS) chiếm đa số. Mức chi phí kiểm toán cho dịch vụ này thường được phân khúc rõ ràng theo quy mô.

Lưu ý quan trọng: Mức phí này là giá trị tối thiểu tham khảo và chưa bao gồm Thuế Giá trị gia tăng (GTGT) 10% đối với dịch vụ kiểm toán.

Chi phí Kiểm toán theo Chuẩn mực Quốc tế (IFRS/US GAAP)

Khi doanh nghiệp yêu cầu kiểm toán theo Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS) hoặc Chuẩn mực Kế toán Mỹ (US GAAP), chi phí kiểm toán sẽ tăng lên đáng kể. Điều này là do quy trình kiểm toán phức tạp hơn, đòi hỏi chuyên môn sâu rộng và nhiều giờ làm việc hơn của kiểm toán viên cấp cao.

• Mức phí phổ biến dao động: 50.000.000 VNĐ đến 150.000.000 VNĐ hoặc cao hơn, tùy thuộc vào phạm vi hợp nhất và số lượng điều chỉnh.
• Về cơ bản, chi phí kiểm toán IFRS/US GAAP thường áp dụng hệ số từ 1.5 đến 2.5 lần so với chi phí kiểm toán VAS tương đương.

Chi phí Dịch vụ Soát xét Báo cáo Tài chính giữa niên độ

Soát xét BCTC là dịch vụ có phạm vi hẹp hơn so với kiểm toán toàn phần. Do đó, chi phí kiểm toán (chi phí soát xét) thường chỉ bằng khoảng 50% – 70% so với chi phí kiểm toán BCTC toàn phần cuối năm.

Ví dụ Thực tế: Tính Chi phí Kiểm toán cho Doanh nghiệp A

Để hình dung rõ hơn, chúng ta hãy xem xét một ví dụ thực tế về cách áp dụng bảng giá ước tính:

• Tình huống: Công ty A là doanh nghiệp sản xuất trong nước, doanh thu năm 2024 đạt 35 tỷ VNĐ, Tổng tài sản 20 tỷ VNĐ, yêu cầu kiểm toán BCTC theo Chuẩn mực VAS.
• Phân tích: Công ty A nằm trong phân khúc SME Vừa (doanh thu từ 10 tỷ đến 50 tỷ VNĐ).
• Báo giá ước tính: Chi phí kiểm toán sẽ nằm trong khoảng 25.000.000 VNĐ đến 40.000.000 VNĐ (chưa bao gồm GTGT). Mức phí cuối cùng sẽ được xác định sau khi công ty kiểm toán đánh giá mức độ rủi ro và sự phức tạp của hệ thống kế toán thực tế của Công ty A.

Hướng dẫn Tính Chi phí Kiểm toán Quyết toán Dự án Hoàn thành

Khác biệt hoàn toàn với kiểm toán BCTC, chi phí kiểm toán quyết toán vốn đầu tư hoàn thành không được xác định theo giá thị trường mà phải tuân thủ nghiêm ngặt theo tỷ lệ định mức quy định của Nhà nước.

Cơ sở pháp lý và Nguyên tắc tính

Chi phí kiểm toán độc lập và chi phí thẩm tra, phê duyệt quyết toán là một phần của “chi phí khác” trong tổng mức đầu tư đã được phê duyệt của dự án.

• Tham chiếu văn bản pháp lý: Việc xác định định mức chi phí này được thực hiện dựa trên các văn bản quy định hiện hành, ví dụ như Nghị định 254/2025/NĐ-CP (hoặc các văn bản thay thế/hướng dẫn cụ thể).
• Nguyên tắc tính: Chi phí được tính trên cơ sở Giá trị cần thuê kiểm toán ($G$) nhân với Tỷ lệ định mức ($K$) tương ứng.

Bảng Định mức Chi phí Kiểm toán Độc lập Quyết toán Dự án

Dưới đây là bảng định mức chi phí kiểm toán độc lập tối đa áp dụng cho giá trị cần thuê kiểm toán của dự án.

Lưu ý quan trọng: Chi phí kiểm toán quyết toán độc lập tối thiểu được quy định là 1.000.000 VNĐ cộng thêm thuế GTGT 10%.

Công thức Nội suy (Khi giá trị nằm giữa các mốc)

Trong trường hợp giá trị cần thuê kiểm toán (Gi) nằm giữa hai mốc giá trị trong bảng (cận dưới Gb và cận trên Ga), tỷ lệ định mức (Ki) sẽ được xác định bằng phương pháp nội suy tuyến tính:

Ki = Kb = [(Kb – Ka) x (Gi – Gb)] / (Ga – Gb)

• Công thức tính tổng: Sau khi xác định được tỷ lệ định mức  Ki (%), chi phí kiểm toán quyết toán sẽ được tính như sau:

Chi phí Kiểm toán Quyết toán = Giá trị cần thuê kiểm toán (G) x K_i + Thuế GTGT (10%)

Các Trường hợp Điều chỉnh Mức phí (Hệ số K)

Cũng theo quy định, chi phí kiểm toán có thể được điều chỉnh giảm trong các trường hợp đặc biệt sau:

• Thiết bị chiếm tỷ trọng lớn: Nếu chi phí thiết bị chiếm lớn hơn hoặc bằng 50% trong giá trị cần thuê kiểm toán, áp dụng hệ số 70% mức tính.
• Kiểm toán chi phí bồi thường, tái định cư độc lập: Chi phí kiểm toán được xác định bằng 50% mức tính.

Phân biệt và Bảng Định mức Chi phí Thẩm tra, Phê duyệt Quyết toán

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa chi phí kiểm toán độc lập và chi phí thẩm tra, phê duyệt quyết toán. Cần lưu ý rằng:

• Kiểm toán độc lập do các công ty kiểm toán thực hiện.
• Thẩm tra, phê duyệt quyết toán do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thực hiện (Thẩm tra Quyết toán).

Mục đích: Chi phí này là chi phí tối đa để thực hiện công tác thẩm tra, phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành.

• Công thức tính: Chi phí Thẩm tra, Phê duyệt Quyết toán tối đa = Kttpd% X Giá trị quyết toán.
• Chi phí tối thiểu: 500.000 VNĐ.
• Bảng Tỷ lệ Định mức Chi phí Thẩm tra, Phê duyệt Quyết toán (Tham khảo Nghị định 254/2025/NĐ-CP).

3 “Bẫy” Chi Phí Kiểm Toán Thường Gặp và Cách Đàm Phán

Dựa trên kinh nghiệm thực tế, việc đàm phán chi phí kiểm toán có thể gặp một số “bẫy” phổ biến mà doanh nghiệp cần lưu ý:

1. Bẫy 1: Chi phí ẩn phát sinh: Hợp đồng ban đầu có thể chỉ bao gồm phí kiểm toán cơ bản, nhưng sau đó phát sinh các chi phí khác như phí đi lại (nếu địa điểm xa), phí in ấn, hoặc phí tư vấn phụ trợ. Lời khuyên: Yêu cầu báo giá trọn gói (fixed fee) và liệt kê rõ ràng các chi phí ngoại trừ.
2. Bẫy 2: Báo giá quá thấp ban đầu: Một số công ty kiểm toán nhỏ có thể đưa ra mức phí cực kỳ cạnh tranh (dưới 15 triệu VNĐ cho SME). Tuy nhiên, mức phí quá thấp thường đi kèm với chất lượng kiểm toán sơ sài, bỏ qua các rủi ro trọng yếu, hoặc phát sinh yêu cầu tăng phí đột ngột khi gần đến hạn nộp báo cáo.
3. Bẫy 3: Thiếu chi phí cho chuẩn mực đặc biệt: Nếu doanh nghiệp của bạn có ý định niêm yết, IPO, hoặc thu hút vốn đầu tư nước ngoài, bạn cần kiểm toán theo chuẩn mực quốc tế (IFRS). Thiếu chi phí dự trù cho IFRS ngay từ đầu sẽ khiến bạn phải trả một khoản phí bổ sung lớn về sau.

Lựa chọn Công ty Kiểm toán Uy tín

Việc lựa chọn công ty không chỉ dựa vào chi phí kiểm toán mà còn phải dựa trên năng lực và kinh nghiệm. Một khoản phí hợp lý cho chất lượng cao sẽ giúp doanh nghiệp tránh được các rủi ro pháp lý và quản trị về sau.

Tiêu chí cốt lõi khi lựa chọn:

• Kinh nghiệm: Đơn vị có kinh nghiệm kiểm toán các doanh nghiệp cùng ngành nghề với bạn.
• Năng lực: Đội ngũ kiểm toán viên có chứng chỉ chuyên môn, am hiểu sâu sắc về chuẩn mực áp dụng (VAS, IFRS).
• Sự phù hợp: Quy trình làm việc và phong cách tư vấn phù hợp với văn hóa của doanh nghiệp.

Gợi ý Công ty Kiểm toán Uy tín tại TP.HCM:

Tại thị trường Việt Nam, bạn có thể cân nhắc các đơn vị sau:

• Các công ty kiểm toán Big 4 (PwC, EY, Deloitte, KPMG).
• Các công ty lớn khác như AASC, Grant Thornton.
• Đặc biệt, nếu bạn là doanh nghiệp vừa và lớn tại TP.HCM và cần sự hỗ trợ chuyên sâu, cá nhân hóa, bạn có thể tham khảo MAN – Master Accountant Network.

Kết luận

Tóm lại, chi phí kiểm toán là một khoản đầu tư bắt buộc nhưng cần thiết. Doanh nghiệp cần phân biệt rõ ràng:

• Chi phí BCTC: Linh hoạt theo thị trường và quy mô.
• Chi phí Quyết toán Vốn Đầu tư: Cố định theo tỷ lệ định mức của Nhà nước.

Để đảm bảo tối ưu hóa chi phí mà vẫn nhận được chất lượng dịch vụ tốt nhất, bạn nên: Luôn yêu cầu báo giá chi tiết, cam kết rõ ràng về phạm vi công việc, và xác nhận không có chi phí phát sinh trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng.