Lao động nước ngoài gia nhập công đoàn Việt Nam: Quy định mới theo Hướng dẫn 38/HD-TLĐ

Ngày 27/12/2024, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã ban hành Hướng dẫn số 38/HD-TLĐ nhằm cụ thể hóa Điều lệ Công đoàn Việt Nam. Đây là văn bản dài 49 trang, bao quát toàn bộ các nội dung về tổ chức và hoạt động công đoàn, từ điều kiện gia nhập, quyền của đoàn viên, cho đến việc điều động, miễn nhiệm cán bộ, tổ chức đại hội các cấp và quản lý tài chính công đoàn. Trong số những thay đổi nổi bật, quy định mới cho phép lao động nước ngoài gia nhập công đoàn tại Việt Nam đã thu hút sự chú ý lớn từ dư luận và cộng đồng doanh nghiệp.

Quy định chung về đối tượng gia nhập công đoàn theo Hướng dẫn 38/HD-TLĐ

Theo Hướng dẫn 38, đối tượng gia nhập công đoàn bao gồm người lao động Việt Nam làm việc tại các tổ chức, doanh nghiệp có sử dụng lao động. Điều kiện cơ bản là người lao động tự nguyện, đồng ý tuân thủ Điều lệ Công đoàn Việt Nam và sẵn sàng tham gia vào các hoạt động công đoàn. Bên cạnh đó, Hướng dẫn cũng quy định rõ những trường hợp không đủ điều kiện kết nạp, bao gồm những người đã vi phạm nghiêm trọng pháp luật hoặc có hành vi trái với lợi ích chung của tổ chức công đoàn.

Quy định chung về lao động nước ngoài gia nhập công đoàn theo Hướng dẫn 38/HD-TLĐ

Quyền lợi của đoàn viên công đoàn được nhấn mạnh rõ ràng: được bảo vệ quyền lợi hợp pháp, được tham gia xây dựng thỏa ước lao động tập thể, được chăm lo đời sống vật chất và tinh thần, đồng thời được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ. Kèm theo đó là nghĩa vụ tuân thủ Điều lệ, tham gia sinh hoạt công đoàn và đóng đoàn phí đầy đủ.

Thủ tục gia nhập công đoàn, theo hướng dẫn mới, được quy định chặt chẽ, đảm bảo tính công khai và minh bạch. Người lao động nộp đơn xin gia nhập, tổ chức công đoàn cơ sở thẩm tra và ra quyết định kết nạp trong thời gian nhất định.

Mở rộng đối tượng: Lao động nước ngoài chính thức được gia nhập công đoàn

Một điểm mới quan trọng của Hướng dẫn 38/HD-TLĐ là việc cho phép lao động nước ngoài gia nhập công đoàn. Cụ thể, người lao động mang quốc tịch nước ngoài làm việc tại Việt Nam theo hợp đồng lao động có thời hạn từ 12 tháng trở lên được quyền nộp đơn gia nhập công đoàn.

Quy định này áp dụng cho cả lao động trong các doanh nghiệp thuộc nhiều loại hình kinh tế, cũng như trong văn phòng đại diện của tổ chức nước ngoài và các tổ chức phi chính phủ hoạt động hợp pháp tại Việt Nam. Việc mở rộng đối tượng kết nạp phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế – xã hội, khi số lượng lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam ngày càng tăng, đặc biệt trong các lĩnh vực có yếu tố kỹ thuật cao hoặc quản lý chuyên sâu.

Ý nghĩa của việc cho phép lao động nước ngoài gia nhập công đoàn

Cho phép lao động nước ngoài gia nhập công đoàn không chỉ mở rộng phạm vi đại diện, bảo vệ người lao động mà còn góp phần khẳng định vai trò tiên phong của tổ chức công đoàn trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng. Khi được gia nhập công đoàn, lao động nước ngoài có thêm kênh để bảo vệ quyền lợi hợp pháp, tiếp cận thông tin về chế độ, chính sách và được hỗ trợ trong các vấn đề phát sinh trong quan hệ lao động.

Đối với doanh nghiệp, việc người lao động nước ngoài tham gia công đoàn giúp thiết lập một môi trường làm việc bình đẳng, minh bạch và tôn trọng luật pháp. Nó cũng góp phần hạn chế tranh chấp lao động, xây dựng văn hóa doanh nghiệp bền vững hơn.

Đặc biệt, về mặt pháp lý, quy định này còn thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc thực thi các tiêu chuẩn lao động quốc tế, như Công ước 87 và Công ước 98 của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) mà Việt Nam đã tham gia.

Một số lưu ý khi triển khai kết nạp lao động nước ngoài

Việc thực hiện kết nạp lao động nước ngoài vào công đoàn đòi hỏi tổ chức công đoàn các cấp cần lưu ý một số vấn đề. Trước tiên, cần kiểm tra hợp đồng lao động để xác nhận thời hạn làm việc đáp ứng đủ từ 12 tháng trở lên. Hồ sơ kết nạp phải đảm bảo đầy đủ thông tin và giấy tờ cần thiết, đồng thời cần hỗ trợ người lao động nước ngoài nắm rõ quyền và nghĩa vụ của đoàn viên bằng ngôn ngữ phù hợp nếu cần thiết.

Bên cạnh đó, công đoàn cơ sở cũng nên phối hợp với bộ phận nhân sự của doanh nghiệp để tổ chức các buổi tuyên truyền, phổ biến về quyền lợi và vai trò của công đoàn, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho lao động nước ngoài có thể tham gia và sinh hoạt hiệu quả.

Tài liệu: Hướng dẫn số 38/HD-TLĐ

Kết luận

Việc cho phép lao động nước ngoài gia nhập công đoàn theo Hướng dẫn 38/HD-TLĐ là một bước tiến quan trọng trong hoạt động công đoàn Việt Nam, phản ánh sự linh hoạt và chủ động trong bối cảnh toàn cầu hóa. Đây không chỉ là sự mở rộng đối tượng đại diện mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc bảo vệ quyền lợi người lao động, bất kể quốc tịch. Các doanh nghiệp, tổ chức cần nhanh chóng cập nhật và triển khai thực hiện đúng quy định để đảm bảo quyền lợi cho người lao động và tuân thủ pháp luật lao động hiện hành.

Bên cạnh đó, người đọc có thể liên hệ MAN – Master Accountant Network để nhận trao đổi và tư vấn nghiệp vụ giúp giải quyết các vấn đề nhanh chóng và chính xác thông qua: