Công văn 26525/CHQ-GSQL: Hướng dẫn xử lý kế toán cho khuôn mẫu tạm nhập khẩu

Hướng dẫn xử lý kế toán cho khuôn mẫu tạm nhập khẩu

Việc tạm nhập và sau đó thanh lý khuôn mẫu (đã miễn thuế) là nghiệp vụ nhạy cảm, tiềm ẩn rủi ro bị truy thu Thuế nhập khẩu và VAT. Dựa trên Công văn 26525/CHQ-GSQL, kế toán cần xác định chính xác cách hạch toán ban đầu (trong hay ngoài bảng) và bắt buộc tuân thủ quy trình chuyển đổi mục đích (Tờ khai A42) hoặc tái xuất theo đúng các quy định mới nhất từ năm 2025.

Tài liệu: Công văn 26525/CHQ-GSQL

Bấm vào để tải ngay nội dung tóm tắt bài viết

Cơ sở pháp lý bắt buộc (Theo công văn 26525/CHQ-GSQL)

Kế toán và bộ phận XNK phải nắm vững các văn bản pháp luật sau đây, đặc biệt là các quy định mới (năm 2025), vì chúng quyết định thủ tục và nghĩa vụ thuế:

Luật số 90/2025/QH15 (Khoản 3 Điều 3): Quy định về các trường hợp hàng hóa được miễn thuế (thường áp dụng cho tài sản tạm nhập).
Nghị định 167/2025/NĐ-CP (Sửa đổi Nghị định 08/2015): Quy định về thủ tục, thời hạn và gia hạn tạm nhập – tái xuất.
Thông tư 38/2015/TT-BTC (Sửa đổi tại TT 39/2018): Hướng dẫn chi tiết khai báo hải quan trên hệ thống VNACCS.

Tác vụ khẩn cấp: Theo chỉ đạo của Cục Hải quan, doanh nghiệp phải liên hệ với Chi cục Hải quan nơi đăng ký tờ khai để được hướng dẫn chính xác về thủ tục và nghĩa vụ thuế cụ thể cho trường hợp của mình.

Xử lý kế toán giai đoạn tạm nhập

Việc hạch toán ban đầu phụ thuộc vào bản chất giao dịch (mượn, thuê hay góp vốn) và loại hình tờ khai hải quan đã sử dụng.

Giao dịch và Loại hình	Ghi nhận Kế toán	Trích Khấu hao/Phân bổ
A. Tạm nhập miễn thuế (Thường là thuê/mượn, mục đích tái xuất)	Ghi nhận ngoài bảng (Sử dụng Tài khoản 003 – Hàng hóa nhận giữ hộ, tài sản thuê ngoài).	Không trích khấu hao.
B. Tạm nhập có thuế (Hoặc khuôn là tài sản góp vốn)	Ghi nhận trong bảng (Sử dụng TK 211 – Tài sản cố định hoặc TK 153 – Công cụ dụng cụ).	Bắt buộc trích khấu hao/Phân bổ theo quy định hiện hành và thời gian sử dụng hữu ích.

Xử lý kế toán giai đoạn thanh lý/Tái xuất

“Thanh lý” khuôn mẫu có hai hướng xử lý chính, kéo theo nghĩa vụ thuế và thủ tục hải quan khác nhau:

Trường hợp 1: Tái xuất (Trả lại công ty mẹ)

Thủ tục Hải quan: Bộ phận XNK mở Tờ khai Tái xuất (Loại hình G23 hoặc G24, cần đối chiếu với tờ khai tạm nhập ban đầu).

Xử lý Kế toán:

Khuôn mẫu ghi ngoài bảng (TK 003): Ghi giảm trên tài khoản ngoài bảng.
Khuôn mẫu ghi trong bảng (TK 211/153): Ghi giảm nguyên giá và giá trị khấu hao lũy kế, ghi nhận chi phí/thu nhập khác từ thanh lý.

Trường hợp 2: Nhượng bán/Chuyển mục đích tiêu thụ nội địa

Đây là kịch bản phức tạp, bắt buộc phải chuyển đổi mục đích sử dụng với Hải quan và nộp thuế.

Bước	Hành động bắt buộc	Kế toán ghi nhận
1. Chuyển đổi mục đích	Bộ phận XNK phải mở Tờ khai chuyển đổi mục đích (thường là loại hình A42 – Chuyển tiêu thụ nội địa).	Không phát sinh bút toán nộp thuế ở bước này.
2. Nộp thuế	Doanh nghiệp phải kê khai và nộp Thuế Nhập khẩu và Thuế GTGT cho khuôn mẫu (Tính trên giá trị còn lại tại thời điểm chuyển đổi).	Nợ TK 133/333 (Thuế), Có TK 111/112 (Tiền).
3. Thanh lý (Bán)	Xuất Hóa đơn GTGT cho bên mua nội địa.	Nợ TK 111/131 (Tiền/Phải thu), Có TK 711 (Thu nhập khác), Có TK 3331 (Thuế GTGT đầu ra).
4. Ghi giảm tài sản		Ghi giảm nguyên giá TSCĐ và khấu hao lũy kế.

Nguyên tắc tính giá trị còn lại để nộp thuế (Khi chuyển đổi A42)

Khi khuôn mẫu tạm nhập miễn thuế được chuyển đổi mục đích sang tiêu thụ nội địa (Tờ khai A42), thuế Nhập khẩu và Thuế GTGT phải nộp được tính dựa trên Giá trị Còn lại của tài sản tại thời điểm chuyển đổi.

Nguyên tắc chung (Thường áp dụng):

Giá trị tính thuế: Được xác định trên cơ sở Giá trị ban đầu của khuôn mẫu (theo tờ khai tạm nhập) và thời gian sử dụng/khấu hao đã diễn ra tại Việt Nam.
Thời gian sử dụng: Thời gian đã sử dụng được tính từ ngày tạm nhập đến ngày đăng ký tờ khai chuyển đổi mục đích (A42).
Công thức khấu trừ: Cơ quan Hải quan thường áp dụng phương pháp khấu hao đường thẳng để xác định mức khấu trừ cho mỗi tháng sử dụng.

Giá trị còn lại = Giá trị tính thuế ban đầu – (Giá trị tính thuế ban đầu × Thời gian sử dụng tại Việt Nam (tháng) / Thời gian trích khấu hao (tháng))

Lưu ý Đặc biệt: Nghị định 167/2025/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn chi tiết có thể có quy định mới về cách xác định thời gian khấu hao hoặc tỷ lệ khấu trừ tối đa/tối thiểu cho từng loại tài sản. Kế toán cần yêu cầu Hải quan cung cấp căn cứ pháp lý chính xác cho công thức áp dụng.

Tóm tắt các điểm rủi ro lớn nhất

Để đảm bảo tuân thủ pháp luật và tránh các quyết định xử phạt hành chính cũng như truy thu thuế, dưới đây là ba rủi ro lớn nhất mà bộ phận kế toán và XNK cần đặc biệt lưu ý khi thực hiện quy trình thanh lý khuôn mẫu tạm nhập miễn thuế:

Thiếu thủ tục chuyển đổi: Nếu nhượng bán nội địa mà không làm thủ tục Tờ khai A42 và nộp thuế đầy đủ, doanh nghiệp sẽ bị truy thu thuế và phạt khi cơ quan Hải quan kiểm tra sau thông quan.
Tính thuế GTGT đầu vào: Khuôn mẫu tạm nhập miễn thuế ban đầu không có Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ. Khi chuyển đổi mục đích và nộp thuế, khoản thuế GTGT nộp cho Hải quan mới được coi là Thuế GTGT đầu vào có thể khấu trừ/hoàn lại.
Giá trị tính thuế: Giá trị tính thuế nhập khẩu khi chuyển đổi mục đích được xác định theo quy định mới nhất, thường dựa trên giá trị còn lại của tài sản.

Thông tin liên hệ MAN – Master Accountant Network

Địa chỉ: Số 19A, đường 43, phường Tân Thuận, TP. Hồ Chí Minh
Điện thoại / Zalo: 0903 963 163 – 0903 428 622
Email: man@man.net.vn

Ngoài ra, quý doanh nghiệp và người đọc có thể tham khảo thêm các thông tin liên quan tại các website chuyên về thuế và giao dịch của MAN:

Các trang này cung cấp đầy đủ hướng dẫn, tài liệu và công cụ hỗ trợ doanh nghiệp trong việc quản lý chi phí, công tác phí và thực hiện nghĩa vụ thuế một cách minh bạch và hiệu quả.

Ban biên tập MAN – Master Accountant Network