So sánh Nghị định 214/2025/NĐ-CP và Nghị định 24/2024/NĐ-CP về lựa chọn nhà thầu

Ngày 4/8/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 214/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu trong hoạt động lựa chọn nhà thầu. Văn bản này chính thức thay thế Nghị định 24/2024/NĐ-CP, đồng thời bổ sung và điều chỉnh nhiều quy định quan trọng và các điểm mới tác động trực tiếp đến quy trình, thủ tục cũng như quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia đấu thầu.

Đây là bản cập nhật pháp lý bắt buộc phải nắm rõ, đặc biệt là các điểm mới về chi phí kiến nghị, thủ tục thẩm định và các quy định ưu đãi mở rộng.

Các điểm giống nhau giữa Nghị định 214/2025 và 24/2024

Cả hai nghị định đều kế thừa nền tảng pháp lý chung, tập trung hướng dẫn chi tiết một số điều của Luật Đấu thầu liên quan trực tiếp đến hoạt động lựa chọn nhà thầu. Nội dung tương đồng thể hiện rõ ở các khía cạnh:

Phạm vi điều chỉnh: Cùng bao quát các vấn đề cốt lõi như bảo đảm cạnh tranh, nguyên tắc ưu đãi, tiêu chí và phương pháp tính ưu đãi, cũng như quy trình đấu thầu trong nước và quốc tế.
Nguyên tắc ưu đãi: Vẫn giữ hai nguyên tắc chính: chỉ áp dụng một loại ưu đãi có lợi nhất khi nhà thầu thuộc nhiều nhóm ưu đãi, và nhà thầu phải chứng minh mình thuộc đối tượng được ưu đãi.
Phân loại ưu đãi: Vẫn chia theo tỷ lệ chi phí sản xuất trong nước (dưới 50%, từ 50% trở lên) và theo phương pháp đánh giá (giá thấp nhất, giá đánh giá, kết hợp kỹ thuật – giá), áp dụng các mức ưu đãi 7,5%, 10%, 12% và 15% cho hàng hóa, dịch vụ và sản phẩm đổi mới sáng tạo.
Cấu trúc văn bản: Cả hai nghị định đều tổ chức nội dung thành các chương, điều khoản từ phần giải thích từ ngữ, nguyên tắc ưu đãi cho tới các quy định chi tiết về từng hình thức lựa chọn nhà thầu.

Các điểm mới quan trọng (khác biệt chính) của Nghị định 214/2025/NĐ-CP

So sánh Nghị định 2142025NĐ-CP và Nghị định 242024NĐ-CP về lựa chọn nhà thầu

Nghị định 214/2025/NĐ-CP đã có những bổ sung và thay đổi cốt lõi nhằm nâng cao chất lượng đấu thầu, giảm thủ tục hành chính và mở rộng đối tượng được hưởng ưu đãi.

Quy định mới về chi phí giải quyết kiến nghị (Điều 15)

Đây là điểm mới và là chế tài quan trọng: Khoản 3 Điều 15 Nghị định 214 quy định, nhà thầu sẽ không được hoàn trả phí kiến nghị trong hai trường hợp:

Nội dung kiến nghị bị kết luận là không đúng.
Nhà thầu rút đơn kiến nghị trong quá trình giải quyết.

Quy định này chưa từng xuất hiện trong Nghị định 24, qua đó tăng trách nhiệm và tính nghiêm túc của nhà thầu khi nộp kiến nghị, tránh lạm dụng thủ tục.

Giảm bớt thủ tục thẩm định bắt buộc

Nghị định 214 cho phép bỏ yêu cầu bắt buộc thẩm định hồ sơ mời thầu và hồ sơ mời sơ tuyển trong một số trường hợp, trong khi Nghị định 24 quy định đây là thủ tục bắt buộc. Điều chỉnh này giúp rút ngắn thời gian và giảm chi phí cho quy trình đấu thầu, đặc biệt đối với các gói thầu có tính chất đơn giản hoặc đã được kiểm soát chặt chẽ từ khâu phê duyệt.

Điều kiện khắt khe hơn cho tổ chuyên gia và tổ thẩm định

Đối với gói thầu khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Nghị định 214 bổ sung yêu cầu thành viên tổ chuyên gia và tổ thẩm định phải có chuyên môn, kinh nghiệm phù hợp với lĩnh vực đặc thù của gói thầu. Yêu cầu này nhằm nâng cao chất lượng đánh giá, đảm bảo tính khách quan và chuyên sâu cho các gói thầu đòi hỏi kiến thức chuyên môn cao.

Quy định áp dụng điều ước quốc tế hoặc thỏa thuận vay vốn nước ngoài (Điều 3)

Điều 3 Nghị định 214 xác lập quy trình cụ thể để Chính phủ quyết định áp dụng quy định khác với Luật Đấu thầu, đảm bảo phù hợp với cam kết quốc tế và điều kiện của thỏa thuận vay vốn nước ngoài. Nghị định 24 không có quy định tương ứng.

Mở rộng đối tượng và loại ưu đãi

Nghị định 214 đã mở rộng đáng kể phạm vi ưu đãi, bao gồm:

Thay cụm từ “dịch vụ công nghệ thông tin” bằng “dịch vụ công nghệ số” để phù hợp với xu thế phát triển.
Mở rộng ưu đãi cho cá nhân, nhóm cá nhân có sản phẩm đổi mới sáng tạo (trước đây chỉ áp dụng cho doanh nghiệp).
Bổ sung ưu đãi cho thuốc sản xuất trong nước và các sản phẩm thuộc điểm i khoản 1 Điều 10 Luật Đấu thầu.

Mở rộng miễn yêu cầu năng lực và kinh nghiệm

Một số nhà thầu đặc thù được mở rộng quyền lợi miễn trừ trong 5 năm, bao gồm:

Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.
Nhà thầu thuộc đối tượng ưu đãi quy định tại điểm g khoản 1 Điều 10 Luật Đấu thầu.

Các đối tượng này được miễn yêu cầu về bảo đảm cạnh tranh, năng lực và kinh nghiệm, tạo điều kiện tối đa cho các chủ thể mới tham gia thị trường.

Phân tích chi tiết Điều 84 Nghị định 214/2025/NĐ-CP (cung cấp thông tin trên hệ thống đấu thầu)

Điều 84 Nghị định 214/2025/NĐ-CP quy định chi tiết về trách nhiệm cung cấp và đăng tải thông tin trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Mặc dù nguyên tắc đăng tải thông tin đã được duy trì từ Nghị định 24/2024/NĐ-CP, Nghị định 214 tiếp tục củng cố trách nhiệm của các bên trong việc đảm bảo tính chính xác và kịp thời của dữ liệu.

Cụ thể, Điều 84 thường tập trung vào:

Thời hạn đăng tải: Quy định rõ thời gian tối đa để các chủ đầu tư, bên mời thầu phải hoàn tất việc đăng tải các thông tin quan trọng như kế hoạch lựa chọn nhà thầu, thông báo mời thầu, và kết quả lựa chọn nhà thầu.
Hình thức thông tin: Chi tiết hóa các nội dung thông tin cần phải được công khai theo đúng quy định của Luật Đấu thầu.

Lưu ý: Việc tìm kiếm về Điều 84 cho thấy nhu cầu xác minh quy trình hoặc thời hạn đăng tải thông tin trên hệ thống, vì vậy việc nhắc đến điều khoản này sẽ giúp thu hút thêm traffic liên quan.

Bảng so sánh tổng hợp điểm giống và khác giữa Nghị định 214/2025 và 24/2024

Sau khi phân tích các điểm khác nhau, có thể tóm lược sự thay đổi giữa Nghị định 24/2024/NĐ-CP và Nghị định 214/2025/NĐ-CP trong bảng dưới đây, giúp bạn đối chiếu nhanh các nội dung chính và bản chất thay đổi.

Bảng so sánh tổng hợp điểm giống và khác giữa Nghị định 214/2025 và 24/2024
Nội dung / Điều khoản	Nghị định 24/2024/NĐ-CP	Nghị định 214/2025/NĐ-CP	Thay đổi chính (điểm mới)
Căn cứ pháp lý	Luật Tổ chức Chính phủ 2015; Luật sửa đổi 2019…	Luật Tổ chức Chính phủ 2025; Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025…	Cập nhật căn cứ pháp lý mới
Phạm vi điều chỉnh (Điều 1)	Hướng dẫn ít điều khoản hơn	Hướng dẫn thêm nhiều khoản, điều mới của Luật Đấu thầu	Mở rộng phạm vi
Điều ước quốc tế (Điều 3)	Không có quy định	Bổ sung quy định áp dụng khác khi có điều ước quốc tế/thỏa thuận vay vốn nước ngoài	Quy định bổ sung mới
Ưu đãi hàng hóa Việt Nam	Không ưu đãi cho thuốc sản xuất trong nước	Bổ sung ưu đãi cho thuốc sản xuất trong nước, sản phẩm tại điểm i khoản 1 Điều 10	Mở rộng đối tượng
Ưu đãi quốc tế	Không có ưu đãi “dựa trên kỹ thuật”	Bổ sung ưu đãi “dựa trên kỹ thuật” và thay “dịch vụ công nghệ thông tin” bằng “dịch vụ công nghệ số”	Bổ sung đối tượng/Tên gọi
Ưu đãi trong nước	Chỉ áp dụng cho doanh nghiệp	Mở rộng cho cá nhân, nhóm cá nhân có sản phẩm đổi mới sáng tạo	Mở rộng đối tượng
Doanh nghiệp khởi nghiệp	Miễn một số yêu cầu nhất định	Mở rộng miễn yêu cầu bảo đảm cạnh tranh, năng lực và kinh nghiệm trong 5 năm	Mở rộng quyền lợi/Miễn trừ
Chi phí giải quyết kiến nghị	Không quy định mất phí	Không hoàn trả phí khi rút đơn hoặc khi kiến nghị bị kết luận sai	Thêm chế tài quan trọng
Thẩm định hồ sơ	Bắt buộc thẩm định hồ sơ mời thầu và hồ sơ mời sơ tuyển	Không bắt buộc trong một số trường hợp	Giảm thủ tục hành chính
Tổ chuyên gia	Không có yêu cầu đặc thù	Bổ sung điều kiện chuyên môn, kinh nghiệm phù hợp đối với gói thầu khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo	Nâng chất lượng đánh giá

Những tác động thực tiễn đối với các chủ thể tham gia đấu thầu

Nghị định 214/2025/NĐ-CP không chỉ đơn thuần kế thừa mà còn mang tính điều chỉnh sâu, tác động trực tiếp và ràng buộc mạnh mẽ đến các chủ thể tham gia đấu thầu. Từ việc mở rộng phạm vi điều chỉnh, siết chặt quy định về kiến nghị, đến giảm bớt thủ tục hành chính và bổ sung ưu đãi cho những nhóm đối tượng mới, nghị định này đặt ra yêu cầu cấp thiết cho các cơ quan, tổ chức và nhà thầu phải kịp thời cập nhật, điều chỉnh quy trình nội bộ và chiến lược tham gia thầu.

Việc chậm nắm bắt hoặc áp dụng sai quy định mới có thể dẫn đến rủi ro pháp lý, mất cơ hội trúng thầu hoặc phát sinh chi phí không đáng có. Đây là lý do doanh nghiệp cần có sự đồng hành của các đơn vị tư vấn và kiểm toán giàu kinh nghiệm, am hiểu cả khía cạnh pháp luật lẫn thực tiễn triển khai.

MAN – Master Accountant Network cung cấp dịch vụ kiểm toán, tư vấn đấu thầu và giải pháp quản trị tài chính toàn diện, giúp doanh nghiệp tuân thủ quy định, tối ưu hiệu quả và giảm thiểu rủi ro.