Những giới hạn và quy định cần biết trong Luật Thuế giá trị gia tăng 2024

Luật Thuế giá trị gia tăng số 48/2024/QH15 đã chính thức được thông qua và sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 07 năm 2025. Đây là văn bản pháp lý quan trọng thay thế cho các quy định cũ, mang đến nhiều thay đổi mang tính bước ngoặt nhằm minh bạch hóa thị trường và thắt chặt quản lý thuế. Đối với các doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân, việc nắm vững những giới hạn và quy định mới là điều kiện tiên quyết để đảm bảo tuân thủ pháp luật và tối ưu hóa lợi ích kinh tế.

Tải ngay tóm tắt bài viết tại đây

Tổng quan về đối tượng và căn cứ tính thuế theo quy định mới

Những giới hạn và quy định cần biết trong Luật Thuế giá trị gia tăng 2024

Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) 2024 tiếp tục khẳng định phạm vi áp dụng rộng rãi nhưng có những sự bổ sung chi tiết để phù hợp với nền kinh tế số.

Đối tượng chịu thuế và người nộp thuế

Theo Điều 3 Luật số 48/2024/QH15, đối tượng chịu thuế là hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng tại Việt Nam, trừ các trường hợp đặc biệt tại Điều 5.

Đáng chú ý tại Điều 4, người nộp thuế không chỉ dừng lại ở các tổ chức kinh tế trong nước mà còn mở rộng mạnh mẽ sang:

Các nhà cung cấp nước ngoài hoạt động thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số tại Việt Nam.
Các đơn vị quản lý sàn giao dịch thương mại điện tử hoặc nền tảng số có chức năng thanh toán. Các đơn vị này có trách nhiệm khấu trừ, nộp thuế thay và kê khai thuế cho các hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn của mình.

Căn cứ và phương pháp tính thuế

Căn cứ tính thuế vẫn dựa trên hai yếu tố cốt lõi là giá tính thuế và thuế suất (Điều 6). Luật 2024 đã chi tiết hóa cách xác định giá tính thuế cho nhiều loại hình đặc thù như casino, kinh doanh bất động sản, hàng hóa tiêu dùng nội bộ và dịch vụ viễn thông (Điều 7).

Về phương pháp tính thuế, Điều 10 quy định hai hình thức:

Phương pháp khấu trừ thuế: Áp dụng phổ biến cho các doanh nghiệp có hệ thống sổ sách kế toán đầy đủ.
Phương pháp trực tiếp: Áp dụng đối với hoạt động mua bán, chế tác vàng, bạc, đá quý.

Những hành vi bị nghiêm cấm và giới hạn về khấu trừ hoàn thuế

Một trong những trọng tâm của Luật số 48/2024/QH15 là việc thiết lập hàng rào pháp lý nghiêm ngặt nhằm chống thất thu thuế và gian lận tài chính.

Các hành vi bị cấm trong khấu trừ và hoàn thuế

Tại Điều 13, Luật quy định rõ các hành vi bị nghiêm cấm tuyệt đối, bao gồm:

Gian lận liên quan đến hóa đơn, chứng từ hoặc tạo dựng các giao dịch không có thật.
Sử dụng hóa đơn bất hợp pháp để kê khai thuế.
Can thiệp trái phép vào hệ thống thông tin hóa đơn điện tử của cơ quan thuế.
Các hành vi thông đồng, hối lộ nhằm trốn thuế hoặc chiếm đoạt tiền thuế từ ngân sách nhà nước.

Điều kiện thắt chặt đối với việc hoàn thuế dự án đầu tư

Điều 15.2.b quy định các trường hợp cơ sở kinh doanh không được hoàn thuế GTGT mà phải kết chuyển số thuế chưa được khấu trừ sang kỳ sau:

Dự án đầu tư của cơ sở kinh doanh không góp đủ số vốn điều lệ như đã đăng ký.
Cơ sở kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện nhưng chưa đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật.

Quy định này buộc các doanh nghiệp phải nghiêm túc trong việc thực hiện cam kết về vốn và pháp lý trước khi yêu cầu hoàn thuế từ ngân sách.

Quy định về khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào

Khấu trừ thuế là quyền lợi của doanh nghiệp nhưng phải tuân thủ các nguyên tắc chặt chẽ tại Điều 14.

Điều kiện để được khấu trừ thuế

Cơ sở kinh doanh chỉ được khấu trừ thuế GTGT đầu vào nếu đáp ứng đầy đủ các quy định về hóa đơn, chứng từ hợp lệ. Đặc biệt, theo Điều 14.3, các hóa đơn phát sinh từ những hành vi bị nghiêm cấm (như hóa đơn khống, hóa đơn không có hàng hóa dịch vụ thực tế) sẽ hoàn toàn không được chấp nhận để khấu trừ.

Trường hợp không được khấu trừ và không chịu thuế

Đối với các cơ sở kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT (quy định tại Điều 5), số thuế GTGT đầu vào phát sinh sẽ không được khấu trừ hoặc hoàn lại (Điều 5.27). Trường hợp ngoại lệ duy nhất là khi các hàng hóa, dịch vụ này được áp dụng mức thuế suất 0% cho mục đích xuất khẩu theo Điều 9 của Luật này.

Chính sách hoàn thuế đối với hoạt động xuất khẩu và đầu tư

Hoàn thuế là một cơ chế quan trọng giúp quay vòng vốn cho doanh nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực xuất khẩu và đầu tư dài hạn.

Hoàn thuế cho hàng hóa dịch vụ xuất khẩu

Theo Điều 15.1, cơ sở kinh doanh có hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu sẽ được xét hoàn thuế theo tháng hoặc quý nếu số thuế GTGT đầu vào chưa được khấu trừ hết đạt từ 300 triệu đồng trở lên.

Cơ chế hoàn thuế cho dự án đầu tư mới và mở rộng

Điều 15.2 quy định quy trình hoàn thuế cho các dự án đầu tư như sau:

Bước 1: Bù trừ số thuế GTGT đầu vào của dự án đầu tư với số thuế GTGT phải nộp của hoạt động sản xuất kinh doanh hiện tại.
Bước 2: Sau khi bù trừ, nếu số thuế còn lại chưa được khấu trừ hết đạt từ 300 triệu đồng trở lên thì doanh nghiệp sẽ được thực hiện thủ tục hoàn thuế.

Tầm quan trọng của hóa đơn chứng từ trong luật mới

Hóa đơn, chứng từ là bằng chứng pháp lý duy nhất để xác định nghĩa vụ và quyền lợi về thuế. Điều 16 của Luật GTGT 2024 yêu cầu mọi hoạt động mua bán, cung cấp dịch vụ phải có hóa đơn tương ứng. Với sự phát triển của công nghệ, việc sử dụng hóa đơn điện tử và tính đồng bộ giữa dữ liệu của doanh nghiệp với hệ thống của cơ quan thuế trở thành yêu cầu bắt buộc để tránh các rủi ro pháp lý liên quan đến Điều 13 về các hành vi bị cấm.

Việc hiểu rõ và áp dụng đúng Luật Thuế giá trị gia tăng 2024 không chỉ giúp doanh nghiệp tránh được các khoản phạt hành chính mà còn góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng. Các doanh nghiệp nên bắt đầu rà soát hệ thống kế toán và quy trình đầu tư ngay từ bây giờ để sẵn sàng cho thời điểm Luật có hiệu lực vào tháng 07 năm 2025.

Nguồn trích dẫn: Luật Thuế giá trị gia tăng số 48/2024/QH15, Quốc hội Khóa XV.

Thông tin liên hệ MAN – Master Accountant Network

Địa chỉ: Số 19A, đường 43, phường Tân Thuận, TP. Hồ Chí Minh
Mobile/Zalo: 0903 963 163 – 0903 428 622
Email: man@man.net.vn

Các dịch vụ khác

Phụ trách sản xuất nội dung bởi: Ông Lê Hoàng Tuyên – Sáng lập viên (Founder) & CEO MAN – Master Accountant Network, Kiểm toán viên CPA Việt Nam với hơn 30 năm kinh nghiệm trong ngành Kế toán, Kiểm toán và Tư vấn Tài chính.